Lenacapavir có tên thương mại là Sunlenca, do công ty Gilead sản xuất, được mệnh danh "loại thuốc gần nhất với vaccine phòng ngừa HIV". Thuốc có giá 42.250 USD cho năm đầu tiên, cao hơn so với các loại thuốc HIV hiện có. Giới chức đã thúc giục công ty cung cấp nó với giá rẻ hơn 1.000 lần trên toàn thế giới.
Theo Chương trình phối hợp của Liên Hợp Quốc về HIV/AIDS (UNAids), Lenacapavir là bước đột phá với giá cả phải chăng trong điều trị và phòng ngừa HIV. Trong một thử nghiệm với 5.000 phụ nữ ở Nam Phi và Uganda, thuốc hiệu quả 100%. Việc chỉ cần tiêm 2 lần/năm khiến việc sử dụng thuốc này dễ dàng hơn so với thuốc uống hằng ngày.
Thuốc điều trị HIV Lenacapavir của hãng dược Gilead. Ảnh: Gilead
Tuy nhiên, giá thành của thuốc hiện là rào cản. Tại Hội nghị Quốc tế về AIDS lần thứ 25 ở Munich (Đức), hôm 23/7, giáo sư Andrew Hill, nhà nghiên cứu tại Đại học Liverpool (Anh) đã trình bày nghiên cứu mới về khả năng giảm mạnh chi phí sản xuất thuốc nếu Gilead cho phép các hãng dược khác trên toàn cầu sản xuất những phiên bản mới với giá phải chăng. Nếu tính lợi nhuận 30%, thuốc có giá là 40 USD, dùng cho 10 triệu người hàng năm.
Hầu hết biện pháp phòng ngừa HIV hiện nay đều dựa vào thuốc uống hàng ngày. Những người vận động muốn hãng dược Gilead cho phép cấp phép thuốc generic thông qua Quỹ sáng chế thuốc của Liên Hợp Quốc tại các nước nhập thấp. Đây là những khu vực tập trung 95% số ca nhiễm HIV.
Gilead cam kết sẽ có "chiến lược cho phép tiếp cận rộng rãi và bền vững trên toàn cầu".
Lenacapavir đã được Ủy ban châu Âu phê duyệt cho những người đã từng điều trị với HIV đa kháng thuốc vào tháng 8/2022, được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ chấp thuận vào tháng 12/2022.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công bố thế giới ghi nhận khoảng 1,3 triệu ca nhiễm HIV mới trong năm 2023, tăng 100.000 ca so với năm 2022.
Thục Linh (Theo Guardian)
