Phát hiện của khoa học về tình bạn khác giới

Chính cảm giác có ai đó thực sự hiểu chúng ta đã mang lại cho tình bạn sức mạnh để xua tan nỗi cô đơn hiện hữu. (Ảnh: ITN)

Kate và Dan gặp nhau trong thời gian làm việc ở Boston khi họ mới ngoài 20 tuổi. Dan nghĩ Kate là người phụ nữ hấp dẫn; trái lại Kate nghĩ Dan là một chàng trai kiêu ngạo. Tại một bữa tiệc ở nơi làm việc, họ phát hiện họ đều đã mất cha mẹ và ý nghĩ muốn trở thành bạn bè tràn ngập trong họ.

Một vài năm sau, khi cả hai đều ở New York và trong trạng thái độc thân, tình bạn ngày càng phát triển. Họ có lý do để gọi điện và nói chuyện với nhau mỗi ngày.

Chính cảm giác có ai đó thực sự hiểu chúng ta đã mang lại cho tình bạn sức mạnh để xua tan nỗi cô đơn hiện hữu. Kate và Dan chia sẻ điều đó, nhưng tình bạn của họ thường bị coi là đáng nghi ngờ - kém thuần khiết và chân thực. Liệu họ có duy trì được tình bạn hay không?

Đối với các triết gia cũng như các nhà khoa học, tình bạn là mối quan hệ khó xác định như tình yêu. Và rốt cuộc, chẳng phải chúng ta cũng yêu quý những người bạn thân của mình hay sao?

Nhà triết học Hy Lạp cổ đại Aristotle và nhà tiểu luận người Pháp Michel de Montaigne vào thế kỷ 16 cảm thấy rằng tình bạn thực sự chỉ có thể tồn tại giữa những người đàn ông đức hạnh - đưa ra một tiêu chuẩn cao nhưng chủ quan và cũng tình cờ tránh xa phụ nữ.

Plato, người đã đặt tên cho thuật ngữ “mối quan hệ thuần khiết” (hay “tình yêu thuần khiết”), đã mô tả tình yêu như một cánh cửa nhìn vào vẻ đẹp thực sự. Tuy nhiên nguồn gốc của thuật ngữ này nhấn mạnh bản chất nhiều mặt của tình bạn. Tất cả tình bạn đều bắt đầu bằng một tia thu hút lẫn nhau, và đôi khi sự hấp dẫn đó kéo dài đến cả thể chất.

Trong các tài liệu khoa học, nhiều học giả đã định nghĩa về tình bạn do nhà tâm lý học Robert Hays thuộc Đại học California, San Francisco đưa ra.

Ông mô tả mối quan hệ này là “sự phụ thuộc lẫn nhau tự nguyện giữa hai người theo thời gian nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các mục tiêu về cảm xúc xã hội của những người tham gia và có thể liên quan đến nhiều loại và mức độ đồng hành, thân mật, tình cảm, hỗ trợ lẫn nhau".

Tùy thuộc vào “loại và mức độ” đó, tình bạn có thể trông rất giống sự tán tỉnh hoặc tình yêu. Điều này đặt ra câu hỏi: Liệu đàn ông và phụ nữ có thể chỉ là bạn bè hay luôn có một chút ham muốn?

Dữ liệu cho thấy tình cảm lãng mạn không phải là hiếm giữa bạn bè. Tuy nhiên, sự thật là mọi hình thức đồng hành đều phức tạp. Chúng ta thường thay đổi hành vi của mình để cố gắng thúc đẩy một mối quan hệ bằng cách này hay cách khác.

Hành động của chúng ta đôi khi chỉ phản ánh sự quan tâm vô tư mà chúng ta cho rằng phải là đặc điểm của một tình bạn lý tưởng. Mặc dù vậy, sự hấp dẫn lãng mạn hoặc tình dục giữa hai người bạn có thể là một phần thưởng - một dấu hiệu cho thấy giá trị xã hội của một người - chứ không phải là một khuyết điểm.

Sự trỗi dậy của tình bạn khác giới

Một số kiểu đàn ông và phụ nữ có nhiều khả năng có nhiều bạn bè khác giới hơn. (Ảnh: ITN).

Câu hỏi liệu đàn ông và phụ nữ có thể là bạn bè hay không là vấn đề tương đối mới, cũng như nghiên cứu về động lực của tình bạn khác giới.

Tình bạn nam-nữ lần đầu tiên nhận được bước đột phá lớn từ phong trào nữ quyền những năm 1960, vốn đặt nam giới và phụ nữ trên cơ sở bình đẳng hơn trong các tình huống xã hội và công việc.

Ngoài việc tạo ra nhiều cơ hội hơn cho hai giới tương tác, trật tự xã hội đang thay đổi còn khiến nam giới và phụ nữ trở nên hòa hợp hơn với tư cách là bạn bè.

Chúng ta chủ yếu chọn những người bạn giống mình về thái độ và hành vi. Theo đó, khi phụ nữ và nam giới chiếm giữ những lĩnh vực khác nhau và không bình đẳng trong cuộc sống, họ có ít điểm chung hơn và do đó ít có khả năng trở thành bạn thân.

Trong nửa thế kỷ kể từ khi xã hội thay đổi, tình bạn khác giới ngày càng trở nên phổ biến. Ví dụ, vào năm 2002, tạp chí American Demographics phát hiện ra rằng tại thời điểm khảo sát, những người từ 18 đến 24 tuổi có khả năng có bạn thân khác giới cao gần gấp 4 lần so với những người trên 55 tuổi.

Trong một nghiên cứu năm 2012, nhà tâm lý học April Bleske-Rechek của Đại học Wisconsin–Eau Claire đã hỏi các sinh viên đại học rằng bao nhiêu người trong số họ có bạn khác giới, kết quả cho thấy gần như tất cả đều có bạn khác giới.

So sánh điều đó với điều mà nhà xã hội học Rebecca G. Adams của Đại học Bắc Carolina ở Greensboro tìm thấy vào năm 1985, khi bà hỏi 70 phụ nữ cao tuổi cùng một câu hỏi: ít hơn 4% bạn bè của họ là nam giới.

Thực tế, một số kiểu đàn ông và phụ nữ có nhiều khả năng có nhiều bạn bè khác giới hơn. Trong một nghiên cứu năm 2003, Heidi Reeder, Giáo sư truyền thông tại Đại học Boise State, phát hiện đàn ông “nữ tính” và phụ nữ “nam tính” (được đo bằng Bản kiểm kê vai trò giới tính của Bem) có tỷ lệ tình bạn khác giới cao hơn đáng kể so với những người còn lại.

Cách giải thích rất đơn giản: dù chúng ta thuộc giới tính nào, chúng ta vẫn thích những người bạn giống mình hơn.