Lạc, hay đậu phộng, là cây thực phẩm thuộc họ đậu, nguồn gốc từ Trung và Nam Mỹ. Hạt lạc giàu năng lượng nhờ chứa nhiều lipid. Ở Việt Nam, cây lạc được trồng phổ biến và là thực phẩm quan trọng trong bữa ăn hàng ngày.
Theo nghiên cứu, hạt lạc chứa 3-5% nước, 20-30% chất đạm, 40-50% chất béo, 20% chất bột và 2-4% chất vô cơ. Nhân lạc chứa dầu lạc, gồm các glycerid của acid béo no và không no như acid oleic, acid linoleic, acid palmitic, acid stearic, và acid hexaconic.
Hạt lạc rất giàu dinh dưỡng, cung cấp hơn 30 chất thiết yếu, gồm niacin, folate, chất xơ, vitamin E, magie và phốt pho. Đặc biệt, lạc chứa resveratrol, chất chống oxy hóa mạnh, giúp tăng cholesterol tốt HDL, cải thiện tuần hoàn máu và làm da hồng hào.
Trong Đông y, các bộ phận của cây lạc như thân, cành, lá, củ, nhân và màng bọc ngoài của nhân, dầu lạc đều là vị thuốc. Hạt lạc vị ngọt, bùi, béo, tác dụng bổ tỳ, dưỡng vị, nhuận phế, lợi tràng, tiêu đờm, điều hòa huyết khí, tiêu sưng, cầm máu, lợi tiểu, tăng tiết sữa, mát họng, giảm cholesterol và chống lão hóa.
Lạc dùng để chữa suy nhược, lao lực, đau bụng, và đau bụng kinh. Thân và lá cây lạc chữa bệnh chướng khí ruột kết. Tuy nhiên, người hàn thấp đình trệ và tiêu chảy cần kiêng lạc.
Nghiên cứu hiện đại cho thấy, nhân lạc tăng lực, bổ cơ thể, hạ huyết áp, giảm mỡ máu và cầm máu. Vỏ mỏng ngoài nhân lạc cầm máu, chữa xuất huyết và kích thích tủy tạo tiểu cầu. Vỏ cứng ngoài nhân lạc hạ huyết áp và giảm mỡ máu. Cành, lá cây lạc ngoài hạ huyết áp và giảm mỡ máu, còn an thần, chống mất ngủ.
Nghiên cứu y học hiện đại chỉ ra nhiều lợi ích sức khỏe từ hạt lạc.
Giảm nguy cơ sinh con dị tật
Nguồn axít folic chứa trong lạc cần thiết cho phụ nữ khi mang thai. Nhiều nghiên cứu cho thấy, phụ nữ trước khi mang thai hoặc trong thời kỳ đầu mang thai, nếu được bổ sung 400 micrograms axít folic mỗi ngày sẽ có thể giảm nguy cơ sinh con khuyết ống thần kinh đến 70%.
Ổn định đường huyết
1/4 chén lạc có thể cung cấp cho cơ thể bạn 35% nhu cầu mangan cần thiết mỗi ngày. Mangan là khoáng chất đóng vai trò vào quá trình chuyển hóa chất béo và carbohydrate, giúp hấp thụ canxi và duy trì sự ổn định đường huyết.
Ngăn ngừa sỏi mật
Có thể điều này sẽ gây ngạc nhiên, nhưng trải qua 20 năm nghiên cứu, người ta chứng minh được rằng nếu ăn 1 ounce, tương đương 28,35g đậu phộng hoặc bơ lạc trong vòng một tuần thì sẽ giảm 25% nguy cơ tiến triển của bệnh sỏi mật.
Phòng chống trầm cảm
Hạt lạc cũng dồi dào nguồn axít amino tryptophan, cần thiết cho quá trình sản xuất serotonin. Serotonin có lợi cho não, giúp cải thiện tâm trạng, giảm chứng trầm cảm.
Tăng cường trí nhớ
Vì sao lạc lại được xếp vào danh sách thực phẩm cho trí não? Đó là do nguồn vitamin B3 và chất niacin chứa trong lạc mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, bao gồm cả việc cải thiện chức năng bộ não và thúc đẩy hoạt động trí nhớ.
Giảm cholesterol
Các chất dinh dưỡng giúp tăng cường năng lượng cho bộ nhớ cũng mang lại tác dụng giảm và kiểm soát lượng cholesterol. Ngoài ra, các chất này còn có thể cắt giảm những cholesterol xấu và tăng cholesterol tốt, có lợi cho cơ thể.
Hạt lạc rất tốt cho sức khoẻ.
Bảo vệ tim mạch
Theo nhiều nghiên cứu, thường xuyên ăn các loại đậu có thể giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Hạt lạc là loại đậu giàu chất béo không bão hòa, có lợi cho tim. Bên cạnh đó, nó còn chứa các chất chống oxy hóa mạnh, điển hình là axít oleic. Ăn một nắm lạc 4 lần/tuần có thể giúp bạn tránh được các bệnh tim mạch cũng như bệnh mạch vành.
Món rau chống nắng tự nhiên, "bơm collagen" cấp tốc mà Park Shin Hye tận dụng để có làn da căng bóng ở tuổi 34
Chống sa sút trí tuệ ở tuổi già
Nghiên cứu cũng cho thấy nguồn niacin đáng kể được tìm thấy trong lạc có thể giảm 70% nguy cơ mắc bệnh Alzheimer. Ăn 1/4 chén lạc mỗi ngày sẽ cung cấp cho bạn 1/4 lượng niacin cần thiết hàng ngày.
Phòng bệnh ung thư
Chất phytosterol được tìm thấy nhiều trong dầu thực vật, các loại hạt, bao gồm cả hạt lạc không chỉ giúp bảo vệ tim mạch bằng cách hạn chế việc hấp thu cholesterol, mà còn có thể phòng chống bệnh ung thư bằng cách ức chế sự phát triển của các khối u.
Giảm nguy cơ tăng cân
Ăn hạt lạc hay các loại hạt thường xuyên có thể giảm nguy cơ tăng cân. Các nghiên cứu trước đây đã chứng minh những người hay ăn đậu và hạt tối thiểu 2 lần/tuần sẽ rất ít có khả năng tăng cân so với những người hầu như không bao giờ ăn chúng.
Dù có nhiều lợi ích, hạt lạc cũng có một số nguy cơ cần lưu ý. Lạc và sản phẩm từ lạc dễ nhiễm nấm mốc Aspergillus flavus, loài nấm này sản sinh ra độc tố aflatoxin có thể gây ngộ độc thực phẩm và là chất gây ung thư. Do đó, cần chọn các sản phẩm lạc an toàn và đảm bảo vệ sinh thực phẩm khi tiêu thụ.
