01
Có một video ghi lại câu chuyện: Một cậu bé bị giáo viên cho là mắc bệnh vì liên tục bôi sơn đen lên giấy của mình. Cha mẹ nhìn thấy tình trạng này cũng cảm thấy con mình có vấn đề. Vì vậy, họ gửi đứa trẻ đến bệnh viện tâm thần.
Mãi cho đến một ngày, bác sĩ vô tình nhìn thấy một mảnh ghép và nhận ra rằng lớp sơn đen mà cậu bé phủ lên tờ giấy có thể là một tác phẩm hội họa theo phong cách xếp hình.
Cô đã gọi các y tá trong bệnh viện mang tất cả những bức tranh của đứa trẻ ra hội trường và ghép chúng lại với nhau. Kết quả là một bức tranh hoàn chỉnh đầy sáng tạo và nghệ thuật.
Các giáo viên, phụ huynh nhìn thấy điều này rất xấu hổ. Vì thành kiến, họ không nhìn nhận một cách hợp lý và chấp nhận sự "khác biệt" của trẻ, họ luôn dùng góc nhìn của người lớn để đo lường thế giới của trẻ thơ. Vì thành kiến, họ suýt hủy hoại một thiên tài, đẩy đứa trẻ bình thường vào bệnh viện tâm thần.
Những định kiến về đứa trẻ này sau đó đã bị loại bỏ và những hiểu lầm được giải quyết. Tuy nhiên, trong đời thực, những thành kiến vô thức của các nhà giáo dục vẫn gây hại cho trẻ.
Ảnh minh họa
02
Nhà văn người Áo S. Zweig từng chỉ ra rằng, định kiến về hệ tư tưởng chắc chắn sẽ dẫn đến sự bất công trong hành vi. Nói cách khác, khi nhà giáo dục "dán nhãn" nhất định về một đứa trẻ, chắc chắn họ sẽ không thể nhìn nhận một cách khách quan những vấn đề hành vi mà đứa trẻ thể hiện.
Có người kể: "Tôi từng chứng kiến một trường hợp một đứa trẻ sinh ra có sọc xanh trên sống mũi. Mẹ của đứa trẻ này nghe một ông già trong làng nói: "Mũi xanh là điềm báo rắc rối". Lúc đầu, cô còn nghi ngờ. Tuy nhiên, khi nhận thấy các con mình dễ ốm đau và nóng nảy hơn những đứa trẻ khác, cô dần dần tin vào điều đó.
Với tư tưởng kiểu này, cô đã vô thức đối xử lạnh lùng với con. Khi con mất bình tĩnh, cô không khỏi đánh mắng: "Con cứ muốn tra tấn mẹ sao, lẽ ra mẹ không nên sinh con ra".
Dưới loại hình giáo dục này, có thể tưởng tượng được tính tình của đứa trẻ này sẽ phát triển tiêu cực đến mức nào. Quả nhiên, khi đứa trẻ 13 tuổi, đối mặt với việc bị mẹ đánh đập, mắng mỏ, nó bắt đầu chống trả bằng bạo lực.
Người mẹ vẫn khóc lóc than thở: Kiếp trước mẹ đã làm sai điều gì nên kiếp này mới sinh ra đứa con báo oán này.
Như mọi người đều biết, đứa trẻ lớn lên thành ra như vậy là do những định kiến trong tiềm thức. Nếu gạt bỏ thành kiến, người mẹ sẽ biết rằng mũi xanh không liên quan đến điềm báo xấu. Cô cũng sẽ biết rằng đứa trẻ đang nóng nảy và đang tìm kiếm sự giúp đỡ vì một số khó chịu về thể chất. Nếu gạt bỏ những định kiến, cô sẽ biết nguyên nhân khiến trẻ không vâng lời, không chịu thay đổi dù nhiều lần khuyên răn là vì sự trưởng thành đòi hỏi sự kiên nhẫn và thấu hiểu hơn từ cha mẹ...
Nhiều khi, yếu tố quyết định sự thành công của một đứa trẻ khi trưởng thành không phải là gia đình giàu có đến mức mà là sự khách quan khi giáo dục trẻ ra sao.
03
Wendell Johnson, Giáo sư ngôn ngữ học tại Đại học Iowa, đã từng tiến hành một thí nghiệm như vậy:
Nghiên cứu đã chọn 22 đứa trẻ mồ côi để tham gia thí nghiệm. Chúng hoàn toàn không biết mục đích của nghiên cứu là gì, chỉ biết rằng mình sẽ được trị liệu lời nói. Trong số này có 10 trẻ bị nói lắp và 12 trẻ nói bình thường. Sau đó mỗi nhóm lại được chia thành 2 nhóm nhỏ: một nhóm được nói rằng chúng có vấn đề về nói lắp và một nhóm thì được nói rằng lời nói của chúng hoàn toàn ổn, không có vấn đề gì. Như vậy có tổng cộng 4 nhóm.
Chuyến thăm đầu tiên của mình, Mary thử nghiệm IQ của mỗi đứa trẻ và xem chúng thuận tay nào. Cô đã kiểm tra bàn tay thuận bởi vì một trong những lý thuyết về nói lắp cho thấy rằng đó là do mất cân bằng não. Nếu bạn sinh ra thuận tay trái nhưng sử dụng tay phải, điều đó sẽ khiến các xung động thần kinh của bạn bị sai lệch và lời nói của bạn sẽ bị ảnh hưởng. Hầu hết trẻ em đều thuận tay phải, một số ít thuận tay trái, nhưng không có mối tương quan giữa sự thuận tay và lời nói.
Nghiên cứu kéo dài từ tháng 1 đến cuối tháng 5 năm 1939. Mary định kỳ lái xe đến trại trẻ mồ côi và nói chuyện với mỗi đứa trẻ trong khoảng 45 phút theo kịch bản. Đối với nhóm bị nói lắp, cô khích lệ và nói rằng chúng chẳng có vấn đề gì về phát âm cả. Đối với nhóm bình thường, cô lại nói rằng phát âm của chúng thật tệ và chúng bị nói lắp.
Kết thúc của thí nghiệm cuối cùng lại không diễn ra như mong đợi. Hai trong số 6 đứa trẻ ở nhóm bình thường bị gán cho là nói lắp lại bắt đầu có tật nói lắp thực sự. Trong 6 trẻ bị nói lắp được khích lệ rằng chúng không có vấn đề gì thì có 2 trẻ thậm chí bị suy giảm về khả năng phát âm lời nói.
Thí nghiệm kéo dài nhiều tháng đã có tác động lớn kể cả đối với những trẻ không gặp khó khăn về lời nói trước đấy, khiến một số trẻ cảm thấy sợ hãi và thu mình. Năm 2007, một nửa trong số trẻ đã tham gia thí nghiệm này đã được tiểu bang Iowa trả một khoản bồi thường lớn cho những gì họ đã phải chịu đựng.
Thí nghiệm này minh họa ảnh hưởng khủng khiếp của nhận thức của các nhà giáo dục về sự thiên vị trong giáo dục trẻ em.
Tại sao những thành kiến của nhà giáo dục lại có tác động lớn đến trẻ em như vậy? Nhà tâm lý học Howard Saul Becker từng giải thích điều này là bởi vì trẻ nhỏ tin tưởng cha mẹ, giáo viên một cách vô điều kiện và coi lời nói của họ là sự thật.
Trong bộ phim "Bottom Hot Girl", nữ chính Sayaka từng muốn từ bỏ việc thi vào một ngôi trường danh giá vì định kiến của cha, thầy cô và các bạn cùng lớp.
Nhờ sự động viên, hỗ trợ không ngừng từ mẹ và giáo viên trường luyện thi, cô đã kiên trì đến cùng và thực hiện được ước mơ của mình. Lúc này, cô cuối cùng cũng hiểu ra: "Lời nói dối lớn nhất trên đời là bạn không tốt. Đây là định kiến lớn nhất trên thế giới. Tôi hy vọng định kiến này sẽ không đến từ các bậc phụ huynh, cũng như từ những giáo viên".
Không bao giờ là quá muộn để gạt bỏ những định kiến.
Mỗi đứa trẻ đều có vô số khả năng. Đừng hủy hoại tương lai của con bạn chỉ vì thành kiến!
Đằng sau những đứa trẻ ngoan, những đứa trẻ khỏe mạnh, hạnh phúc phải có những bậc cha mẹ gạt bỏ những định kiến của mình. Chúng giúp trẻ nhận ra sự thật khách quan và không dễ bị lung lay bởi định kiến của người khác hoặc của chính mình.
Họ hướng dẫn trẻ hiểu về sự đa dạng và khả năng của thế giới, đồng thời nâng cao lòng khoan dung của trẻ đối với người khác và chính mình. Chỉ những bậc cha mẹ biết gạt bỏ định kiến mới có thể nuôi dạy những đứa con hạnh phúc.
