Máy bay XF-84H trong không trung. Ảnh: Không quân Mỹ
Năm 1955, Không quân Mỹ phát triển một máy bay thử nghiệm mang tên XF-84H, sản xuất bởi Republic Aviation. Mục đích của XF-84H là xác định liệu máy bay chiến đấu có thể bỏ giàn ná và cất cánh trực tiếp từ tàu sân bay hay không. Động cơ turbine cánh quạt được lựa chọn để cung cấp sức mạnh cho mẫu máy bay, do động cơ như vậy sử dụng cánh quạt to để di chuyển thể tích khí lớn, cho phép máy bay sản sinh lực đẩy lớn hơn ở tốc độ thấp hơn. Lực đẩy lớn hơn đồng nghĩa với tăng tốc nhanh hơn, giúp rút ngắn thời gian cất cánh.
XF-84H dựa trên mẫu F-84 Thunderstreak cánh hình mũi tên nổi tiếng nhưng thay vì dùng động cơ phản lực, XF-84H trang bị động cơ turbine cánh quạt Allison XT40-A-1 5.850 mã lực gồm 3 cánh thép. Với vòng quét gần 3,7 mét, cánh quạt dài đến mức ngay cả với lực đẩy chạy không tải, mũi cánh quạt di chuyển ở vận tốc siêu thanh, tạo ra tiếng nổ siêu thanh liên tục có thể nghe thấy từ khoảng cách 40 km. Sóng xung kích mạnh đến mức có thể quật ngã một người đàn ông trưởng thành.
Tiếng ồn kinh khủng của XF-84H khiến mẫu máy bay có biệt danh "Thunderscreech" (Tiếng sét). Động cơ của Thunderscreech chạy hết tốc lực toàn thời gian và cánh quạt máy bay quay ở 2.100 vòng/phút. Lực đẩy được tạo ra và điều chỉnh góc cánh quạt. Phản ứng từ cánh quạt xảy ra ngay lập tức nhưng tiếng ồn rất tệ.
Edward von Wolffersdorff, người chỉ đạo đội phi công lái thử bao gồm Henry Beaird, lo sợ sóng xung kích từ cánh quạt sẽ làm vỡ cửa sổ tháp điều khiển nằm cách đường băng khoảng 1,6 km. Để ngăn chặn thương tích do vỡ cửa sổ, bất cứ khi nào XF-84H bay, kiểm soát viên không lưu sẽ chui xuống dưới bàn cùng với máy vô tuyến và trùm chăn kín người. "Chưa có ai thực sự đo âm lượng. Tôi nghĩ họ lo sợ thiết bị đo có thể bị hỏng", Beaird hồi tưởng.
XF-84H không được ưa chuộng ở Căn cứ không quân Edwards, không chỉ do tiếng ồn. XF-84H là một cỗ máy kém hữu dụng, mất nửa tiếng để khởi động và duyệt cất cánh, do đó không phù hợp để chiến đấu. Ngoài tiếng ồn và độ chậm trễ, chính các vấn đề máy móc khiến nó kém nổi tiếng.
Động cơ turbine cánh quạt T40 là một "cỗ máy ác mộng". XF-84H bị ảnh hưởng bởi rung động bắt nguồn từ cánh quạt siêu thanh và momen xoắn mạnh mà động cơ tạo ra. Lin Hendrix, một trong những phi công lái thử của Republic Aviation, lái chiếc máy bay một lần và từ chối bay tiếp.
Hank Beaird đã lái mẫu máy bay 11 lần và 10 lần trong số đó kết thúc do hạ cánh bắt buộc. Cuối cùng, không ai muốn liên quan tới XF-84H. Không quân Mỹ hủy dự án sau khi chỉ có hai chiếc XF-84H được chế tạo với tổng thời gian bay chưa đến 10 giờ. XF-84H được cho là máy bay đẩy bằng cánh quạt nhanh nhất từng được chế tạo với tốc độ tối đa 1.078 km/h dù không có chiếc nào trong số hai máy bay sản xuất từng bay quá 724 km/h.
An Khang (Theo Amusing Planet)
