"Giải pháp duy nhất giúp trẻ thoát cảnh điếc câm là cấy ốc tai điện tử, nhưng chi phí dao động 400-700 triệu đồng mỗi bên, khiến nhiều trẻ không có cơ hội nghe nói được để trở thành người bình thường", TS.BS.CK2 Lê Trần Quang Minh, Giám đốc Bệnh viện Tai Mũi Họng TP HCM, nói tại chương trình nhân ngày thính giác thế giới 3/3.
Theo bác sĩ Minh, do thiết bị quá đắt tiền, chi phí cấy ốc tai điện tử vượt quá khả năng của nhiều gia đình, khiến "nhiều trẻ sau khi khám xong phải ra về rất xót xa". Trong khi đó, bệnh điếc câm bẩm sinh có thể liên quan đến nguyên nhân mẹ nhiễm siêu vi, virus trong thai kỳ như rubella, cytomegalovirus..., dễ gặp hơn ở những gia đình có điều kiện kinh tế kém.
Nếu trẻ không nghe được, dù thanh quản bình thường, trẻ vẫn không thể nói được. Trước đây, khi chưa có cấy ốc tai điện tử, trẻ khiếm thính bẩm sinh thường phải chịu cảnh sống trong câm lặng suốt đời, chỉ có thể vào trường khuyết tật để học giao tiếp bằng tay, bằng đọc hình miệng. Trẻ điếc quá sâu thì máy trợ thính hầu như không mang lại tác dụng. Không giao tiếp được, ngôn ngữ và trí tuệ không phát triển dễ dẫn đến những thay đổi bất thường trong thần kinh tâm lý, trẻ dễ bị cô lập và chịu nhiều thiệt thòi trong cuộc sống.
TS.BS.CK2 Lê Trần Quang Minh, Giám đốc Bệnh viện Tai Mũi Họng TP HCM, tại chương trình nhân ngày thính giác thế giới 3/3. Ảnh: Cát Tường
Khi cấy ốc tai điện tử, trẻ có thể nghe được âm thanh, từ đó tập nói, giao tiếp tốt như trẻ bình thường. Hiện, kỹ thuật này được khuyến cáo thực hiện cho trẻ từ một tuổi. Phẫu thuật khi trẻ càng lớn tuổi, qua "giai đoạn vàng đầu đời", thường là trên 5 tuổi, khả năng phát triển ngôn ngữ của trẻ sẽ kém đi rất nhiều. Với những người lớn bị các bệnh lý gây mất thính lực, kỹ thuật này cũng có hiệu quả rất tốt.
Để đánh giá sức nghe của trẻ, bác sĩ kiểm tra bằng máy đo thính lực hoặc bằng giọng nói. Ở gia đình, không có máy đo thính lực, người thân có thể dùng giọng nói để phát hiện trẻ điếc. Đứng phía sau, cách trẻ nghi ngờ bị điếc một cánh tay chếch về một bên, hướng dẫn trẻ dùng tay đè lên nắp tai bên kia, sau đó nói thầm nhiều từ, nếu trẻ nghe và nhắc lại đúng, kết luận là tai đang thử nghe bình thường.
Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, cha mẹ quan sát phản ứng của bé xem có chớp mắt, mở mắt, vặn mình, cử động chân tay, giật mình trước những tiếng động hay không. Ở các nước phát triển, tất cả các trẻ sơ sinh đều được tầm soát khiếm thính, để phát hiện sớm dị tật và hỗ trợ điều trị kịp thời trong giai đoạn phát triển ngôn ngữ.
Bệnh viện Tai Mũi Họng TP HCM phối hợp các nhà tài trợ hỗ trợ 2 bộ cấy ốc tai điện tử, 8 máy trợ thính cho trẻ có hoàn cảnh khó khăn, chiều 3/3. Ảnh: Lê Phương
Lãnh đạo Bệnh viện Tai Mũi Họng TP HCM mong muốn bảo hiểm y tế có thể chi trả một phần cho kỹ thuật này, để thêm nhiều trẻ có điều kiện tiếp cận. "Chỉ cần mổ một lần có thể cứu cả tương lai một đứa trẻ, giảm gánh nặng cho gia đình, xã hội sau này", bác sĩ nói.
Thời gian qua, bệnh viện phối hợp các hãng thiết bị, tặng một số suất miễn phí cho những trẻ có hoàn cảnh khó khăn, song vẫn còn rất ít so với nhu cầu.
Lê Phương
