Vũ Thế Anh, 18 tuổi, là một trong ba học sinh Việt Nam tham dự Olympic Sinh học quốc tế (IBO) năm 2023 tại các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE).
Trở về nhà sau cuộc thi, Thế Anh vẫn nhớ cảm xúc vỡ òa khi được xướng tên giành huy chương đồng ở lễ trao giải hôm 10/7. Nam sinh cho hay đã sơ sẩy ở phần thi thực hành, khiến bài làm chưa được trọn vẹn nên khá lo lắng trước đó.
"Vì vậy, em quá sung sướng với kết quả này, lập tức nhắn tin về báo cho gia đình", Thế Anh chia sẻ.
Vũ Thế Anh cùng thầy giáo Nguyễn Quang Huy, trưởng đoàn IBO 2023 Việt Nam, tại thành phố Al Ain, các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất, hôm 10/7. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Nam sinh bắt đầu theo đuổi Sinh học từ lớp 8. Khi thành lập đội tuyển thi học sinh giỏi tỉnh môn Khoa học tự nhiên (Lý, Hóa, Sinh), thầy cô ở trường THCS Lý Tự Trọng, huyện Bình Xuyên, khuyên Thế Anh theo học. Thế Anh nói đây là bước ngoặt, hoàn toàn thay đổi chặng đường của mình sau này, vì ban đầu lựa chọn của em là chuyên Toán.
"Khi đó, cả nhà bất ngờ, không biết liệu hướng đi này có phù hợp với con không, nhưng vì được thầy cô tư vấn, tôi động viên con theo học", chị Vũ Thị May, mẹ của Thế Anh, nhớ lại. Theo chị, ưu điểm của con là tự giác, chưa bao giờ để bố mẹ nhắc nhở việc học.
Thế Anh khá buồn vì không say mê với môn học này. Vì cho rằng giáo viên đổi mình sang đội tuyển Sinh là có lý do, cùng sự tò mò, nên em quyết định học thử. Sau một thời gian được thầy cô hướng dẫn, Thế Anh nhận ra Sinh học có thể giải đáp nhiều thắc mắc của mình xung quanh cuộc sống.
"Em từng tự hỏi vì sao lá có màu xanh. Khi học, em biết đó là do có chất diệp lục trong lá, không hấp thụ ánh sáng xanh nên phản lại màu xanh vào mắt của mình", Thế Anh chia sẻ, thêm rằng càng ngày càng thấy hay và tìm thấy cảm hứng học tập. Năm đó, nam sinh giành giải nhất toàn tỉnh Vĩnh Phúc ở môn Khoa học tự nhiên. Đến năm lớp 9, em tiếp tục giành giải nhất môn Sinh học cấp huyện.
Đây là nền tảng để Thế Anh chọn thi vào lớp 10 chuyên Sinh, trường THPT chuyên Vĩnh Phúc. Ngoài giờ học trên lớp, em tự nghiên cứu thêm tài liệu và làm nhiều bài tập, đặt mục tiêu giành giải quốc gia để vào thẳng đại học và được miễn thi tốt nghiệp THPT.
Năm lớp 11, Thế Anh được chọn vào đội tuyển thi học sinh giỏi quốc gia của tỉnh Vĩnh Phúc và giành giải nhì môn Sinh học. Với kết quả này, nam sinh đã hoàn thành mục tiêu đầu tiên. Vì vậy, lớp 12, Thế Anh đặt mục tiêu phải đạt giải cao hơn, vào vòng huấn luyện chọn đội tuyển thi quốc tế.
Lần này, Thế Anh một lần nữa về nhì. Tuy nhiên, số điểm 25,5 đủ để em vào danh sách 32 học sinh chọn vòng 2 thi quốc tế. Không được giải nhất như kỳ vọng nhưng đã hoàn thành mục tiêu của mình, nam sinh khá khá thoải mái khi học và làm các bài kiểm tra vòng loại. Cuối cùng, em lọt top 3 để đến các tiểu vương quốc Ả rập thống nhất, tham dự IBO 2023.
Thế Anh nói thời điểm này áp lực mới trở nên khủng khiếp. Thời gian chuẩn bị thi, em vào sống trong ký túc xá trường Đại học Sư phạm Hà Nội để hàng ngày học cùng các chuyên gia. Thế Anh học đều các phần kiến thức và nghiên cứu học liệu, tài liệu trên mạng, nhưng phần thực hành em nhận thấy mình còn đuối. Nam sinh nhìn nhận khối lượng kiến thức rất đồ sộ nên phải thức khuya, thường từ bảy giờ tối đến hai giờ sáng. Thỉnh thoảng, em ra ngoài trò chuyện với bạn bè để giải tỏa căng thẳng.
Vũ Thế Anh (thứ hai từ phải sang) cùng các thầy cô và thành viên đội tuyển Olympic Sinh học quốc tế 2023. Ảnh: MOET
Theo Thế Anh, đề thi IBO năm nay dài và khó hơn so với mọi năm. Đề thi gồm hai phần lý thuyết và thực hành. Phần lý thuyết gồm hai bài thi, mỗi bài hơn 100 trang giấy với 50 câu trắc nghiệm, kéo dài trong ba giờ. Phần thực hành khoảng 40 trang chia làm bốn phần, mỗi phần 90 phút.
Vào thi phần thực hành đầu tiên, nam sinh căng thẳng, sơ sẩy làm sai các bước thí nghiệm ở phần Hóa Sinh (pha loãng dung dịch) và Thực vật (phân tách các tế bào ADN). Do đó, sang ngày thi lý thuyết, Thế Anh xác định phải tập trung cao nhất để nuôi hy vọng đạt huy chương. Nam sinh đọc kỹ đề bài để nắm bắt các yêu cầu thật chắc chắn rồi mới bắt tay vào làm.
"Phần thực hành em không thể nhuần nhuyễn bằng các bạn nước khác nên em chỉ có cách hoàn thành tốt nhất phần thi lý thuyết", Thế Anh nhớ lại.
Cô Trần Thị Dung, giáo viên chủ nhiệm, cũng là một trong hai giáo viên của đội tuyển học sinh giỏi quốc gia môn Sinh học của tỉnh Vĩnh Phúc, nói không quá bất ngờ với thành tích của học trò. Từ đầu, cô Dung nhận định Thế Anh có tố chất của một người làm nghiên cứu và khả năng chịu áp lực cao.
"Thế Anh có tư duy và khả năng tự học rất tốt, luôn đào sâu thêm phần kiến thức cô đã dạy. Áp lực bài vở bao nhiêu cũng được, Thế Anh vẫn hoàn thành chỉn chu", cô nói.
Thế Anh đã được xét tuyển thẳng vào trường Đại học Y Hà Nội và sẽ nhập học vào tháng 9 tới. "Em quyết tâm trở thành bác sĩ. Khi học cao hơn, em nghĩ sẽ đi du học", nam sinh nói.
Doãn Hùng
