Giữa muôn trùng chuyển động của đời sống hiện đại, nơi lời ru dường như đã trở thành một âm thanh quá xa xôi, bản thảo tập thơ thiếu nhi À ơi của hai tác giả Thanh Tâm và Windy Trúc Hoàng xuất hiện như những thanh âm quý giá.
Bản thảo tập thơ này đã lọt vào Top 10 chung khảo Giải thưởng Thiếu nhi Dế Mèn 2025 và hy vọng sẽ sớm đến tay độc giả. Đó không phải là sự trở lại đơn thuần của một hình thức lời ru xưa, mà là một cuộc hồi sinh tinh tế của tinh thần ru - trong hình hài của thơ ca đương đại, trẻ em được đón nhận tình yêu thương, sự nâng niu và một không gian tưởng tượng kỳ diệu và thấm đượm lòng nhân hậu.
Lời ru trong hình hài mới – hành trình tiếp nối đầy sáng tạo
"Bé con rồi sẽ biếtNhững nức nở đầu tiên:Càng lớn giữa thiên nhiênTim càng hay rung động…"
(Thanh Tâm – Windy Trúc Hoàng)
Ngay từ tiêu đề, À ơi đã gọi dậy ký ức. Người đọc không khỏi liên tưởng tới những câu hát ru của mẹ, những lời dỗ dành quen thuộc từ thuở nằm nôi. Nhưng điều đáng chú ý là tập thơ này không hoài niệm, không cũ kỹ. Thay vào đó, hai tác giả đã khéo léo thổi vào đó hơi thở của hiện đại - bằng tranh màu mới, cách biểu đạt mới, và một cách nghĩ mới về mối quan hệ giữa trẻ em và thế giới.
Không còn là những lời lẽ ru ngủ đơn điệu hay sáo rỗng, chỉ giữ được lớp vỏ ngôn ngữ mà không níu được cái thần của tiếng ru, mỗi bài thơ trong tập bản thảo À ơi là một thế giới riêng, có khi là cuộc dạo chơi cùng các vị thần, có khi là một giấc mơ bé nhỏ giữa thiên nhiên, có khi lại là câu hỏi ngây thơ mà bất kỳ ai cũng từng thầm thì: "Con từ đâu đến?". Bằng sự nhạy cảm và tấm lòng thiết tha với trẻ thơ, À ơi khơi dậy mạch nguồn tinh thần đã từng là một phần thiết yếu trong đời sống Việt Nam - không phải bằng cách lặp lại những mô-típ cũ, mà bằng cách kết nối tâm hồn với tâm hồn.
Tác giả Vũ Thị Thanh Tâm (bìa trái trong các bức ảnh) và họa sĩ Windy Trúc Hoàng
Nếu chỉ nhìn qua, người ta có thể cho rằng À ơi quá nhẹ, quá mềm mại để mang theo chiều sâu. Nhưng chính ở sự nhẹ ấy, người đọc mới cảm nhận được độ lắng của tâm hồn. Tập thơ không cao giọng, không áp đặt đạo lý. Nó chọn cách thì thầm, thủ thỉ - như người mẹ ngồi cạnh giường con, như một người bạn đồng hành trong khoảnh khắc tĩnh lặng nhất của đời sống.
Từ những hình ảnh giản dị như chú cún, chiếc lá, tán cây, giấc mơ hay nỗi nhớ, tập thơ đã khơi ra những rung động sâu xa trong nội tâm trẻ em - và cũng chạm tới những tầng sâu trong người đọc trưởng thành. Những câu thơ "Bé con rồi sẽ biết/ Những nức nở đầu tiên/ Càng lớn giữa thiên nhiên/ Tim càng hay rung động…" không chỉ là lời tiên đoán cho hành trình khôn lớn, mà còn là một chiêm nghiệm lặng lẽ về hành trình trưởng thành: sự nhạy cảm không mất đi, mà chỉ lắng xuống, âm thầm đợi một lời gọi khẽ…
Cho thiếu nhi và cho những ai từng là trẻ thơ
Có thể nói, xuyên suốt, À ơi không ràng buộc mình trong thế giới "dễ thương" thuần túy. Trái lại, tập thơ mở rộng biên độ cảm xúc của trẻ thơ bằng việc đặt ra những vấn đề rất người, rất thật: về nguồn gốc sự sống, về nỗi đau và cả những khoảnh khắc hoài nghi về lòng hy sinh, nhưng tất cả đều được chuyển tải bằng giọng điệu nhẹ nhàng, không làm trẻ sợ hãi mà ngược lại, giúp các em có thêm ngôn ngữ để gọi tên cảm xúc của mình. Chính ở đây, người đọc sẽ nhận ra sự khéo léo và tinh tế của hai tác giả. Họ không đẩy trẻ em vào những suy tư vượt quá khả năng cảm nhận, mà mở ra những cánh cửa vừa tầm - nơi các em có thể nhìn, chạm, và tự bước vào bằng đôi chân tưởng tượng của mình.
Bản thảo tập thơ “À ơi”
Trong bài thơ Cái đuôi của cún, đứa trẻ hỏi "Hạnh phúc nằm ở đâu?" và mẹ trả lời "Ở nơi đuôi cún". Đây quả thực là một hình ảnh vừa ngộ nghĩnh, vừa sâu xa. Phải chăng hạnh phúc là thứ mà ta cứ đuổi mãi, trong khi nó chỉ đang lặng lẽ đung đưa sau lưng ta - như đuôi cún nhỏ, như bóng mẹ dịu dàng phía sau mỗi bước chân?
Dù được viết cho trẻ em, nhưng À ơi không chỉ là món quà dành riêng cho các em nhỏ. Người lớn đọc tập thơ này sẽ thấy một điều không kém phần quan trọng: đó là khả năng soi chiếu lại chính mình. Những ai từng được ru bằng lời ca dao, từng được nuôi lớn bằng sự dịu dàng, chắc chắn sẽ thấy trong tập thơ một nhịp đập quen thuộc, như một miền ký ức hiện về qua làn sương mỏng. Trong thế giới hôm nay, đôi khi những giá trị truyền thống bị ai đó xem là lỗi thời, À ơi là lời chứng rằng dịu dàng không bao giờ cũ, và thơ ca - nếu cất lên đúng nhịp của tâm hồn - vẫn có thể kết nối những thế hệ xa nhau bằng một sợi dây vô hình của cảm xúc mộc mạc, yên lành, và những suy tư thầm lặng.
Nhìn lại, bản thảo tập thơ À ơi không chỉ là một tuyển tập thơ thiếu nhi đẹp về ngôn từ, tinh tế trong cảm xúc, ấn tượng trong sắc màu nước mềm mại, mà còn mang trong mình một thông điệp văn hóa. Đó là lời khẳng định rằng thơ vẫn có thể thành tiếng ru, vẫn có thể nâng niu và chở che tâm hồn trẻ nhỏ, dẫu có là trong một thế giới ồn ào.
Với 26 bài thơ như 26 nhịp thở êm ái, dịu dàng, bản thảo À ơi của Thanh Tâm và Windy Trúc Hoàng không chỉ là kết quả của một dự án nghệ thuật, mà là một hành động yêu thương có chủ đích - nơi thơ không chỉ để đọc, mà còn để cảm, để sống cùng, để truyền lại, để ru tiếp những giấc ngủ còn trong veo của suốt những mai sau.
