
GĐXH - Giai đoạn vàng mà cha mẹ có thể thực sự đồng hành cùng con cái chỉ vỏn vẹn trong vài năm, đặc biệt là giai đoạn 0-3 tuổi.
Trẻ nhút nhát không phải do bẩm sinh mà phần lớn là do thiếu sự hỗ trợ từ cha mẹ. Câu chuyện về cậu bé dưới đây cho thấy rõ nhất câu chuyện này.
Tôi từng thấy một đứa trẻ đặc biệt nhút nhát trong khu phố. Khi những đứa trẻ khác giật đồ chơi, cậu bé chỉ biết nắm chặt vạt áo lùi lại; cô giáo mẫu giáo đặt câu hỏi, dù biết câu trả lời nhưng cậu cũng không dám giơ tay.
Sau này trò chuyện với mẹ cậu bé, tôi mới biết: Mỗi lần con gặp rắc rối, người mẹ luôn nói: "Sao con vô dụng thế" hoặc "Đừng làm quá lên". Thực chất, sự "không dám ngẩng đầu" của trẻ thường không phải do bẩm sinh nhút nhát, mà là do cha mẹ đã không cho con đủ "sự nâng đỡ" làm chỗ dựa.
Để giúp trẻ phát triển và tự tin hơn, phụ huynh cần tạo ra môi trường ủng hộ, khuyến khích và nâng đỡ. Sự "nâng đỡ", hỗ trợ thực sự không phải là đánh nhau thay con, hay giải quyết mọi rắc rối cho con, mà là đứng sau lưng con trong 4 thời điểm then chốt, để con biết rằng: "Con không cô đơn, bố mẹ sẽ luôn ủng hộ con".

Ảnh minh hoạ
4 lần 'chống lưng' hỗ trợ con vào thời điểm then chốt
Lần hỗ trợ thứ nhất: Khi con bị hiểu lầm, hãy lắng nghe con trước
Có lần đón con gái tan học, cô giáo nói bé đã xô ngã bạn trong lớp. Người mẹ không lập tức trách mắng con, mà về nhà hỏi: "Hôm nay ở trường đã xảy ra chuyện gì? Con có thể kể cho mẹ nghe không?". Con gái tôi mới tủi thân bật khóc: "Bạn ấy giật bức tranh con vẽ cả buổi chiều, còn xé rách nữa. Con kéo lại thì vô ý làm bạn ấy ngã".
Nhiều phụ huynh, khi nghe người khác "tố cáo", phản ứng đầu tiên là chỉ trích con: "Sao con lại gây chuyện nữa rồi". Nhưng cách này chỉ khiến trẻ nuốt ấm ức vào bụng—lần sau gặp vấn đề, con sẽ không tìm bạn nữa, vì con biết "nói cũng vô ích, bố mẹ chỉ mắng mình thôi".

Lắng nghe để giúp con đối diện với những khó khăn, hiểu lầm. Ảnh minh hoạ
Cách làm đúng là hãy trở thành "người lắng nghe" của con trước. Dù con nói chưa đúng, cũng hãy nghe hết rồi mới dẫn dắt.
Sự tin tưởng bạn dành cho con sẽ trở thành chỗ dựa, giúp con dám giải thích một cách tự tin, không sợ hãi khi đối diện với những hiểu lầm trong tương lai.
Lần hỗ trợ thứ hai: Khi con bị bắt nạt, hãy dạy con "đừng sợ"
Cậu bé bị đứa trẻ lớn hơn trong khu phố giật đồ ăn vặt và còn bị đẩy ngã. Người mẹ không lao vào mắng mỏ đứa trẻ kia, mà ôm con trai rồi dắt tay con đến trước mặt đứa trẻ kia, dạy con nói: "Đây là đồ ăn của mình, bạn không được giật, cũng không được xô mình. Nếu bạn muốn, bạn có thể xin nhưng không được cướp".
Nhiều cha mẹ sẽ nói "Nó giật thì con giật lại đi" hoặc nói "Kệ nó, tránh xa ra". Cả hai cách đều không ổn: Cách thứ nhất dạy con dùng bạo lực giải quyết vấn đề, còn cách thứ hai lại dạy con trốn tránh.

Khi con bị bắt nạt, hãy dạy con "đừng sợ". Ảnh minh hoạ
Sự hỗ trợ thực sự của cha mẹ là giúp con thiết lập "ranh giới". Bạn hãy nói với con rằng "Đồ đạc của con được bảo vệ, cơ thể con không được phép bị xâm phạm", đồng thời dạy con dùng lời nói để thể hiện thái độ. Khi con biết cách tự bảo vệ mình, lần sau gặp phải bắt nạt con sẽ không chỉ biết khóc, mà dám ngẩng đầu nói "Không".
Lần hỗ trợ thứ ba: Cho phép con "phạm lỗi" khi cố gắng thử nghiệm
Lần đầu tiên con học đi xe đạp, nó ngã mấy lần, khóc lóc nói: "Con không học nữa". Người mẹ không nói "Chuyện cỏn con này cũng không kiên trì được", mà ngồi xuống lau nước mắt cho con: "Đau lắm phải không? Lần đầu mẹ học cũng ngã rất nhiều. Chúng mình nghỉ 5 phút nhé, rồi thử lại một lần nữa được không? Dù con có ngã nữa, mẹ cũng ở đây với con". Sau đó, khi đứa trẻ cuối cùng đã học được, ánh mắt con ngẩng lên nhìn mẹ cười đầy tự hào.
Nhiều cha mẹ luôn sợ con mắc lỗi: Họ bế con liên tục khi con tập đi, sợ con té ngã, và không cho con chạm vào tranh vì sợ làm bẩn. Nhưng sự tự tin của trẻ được vun đắp chính xác thông qua quá trình thử nghiệm và sai sót.

Bố mẹ luôn hỗ trợ, ở bên con lúc cần để vượt qua mọi thử thách. Ảnh minh hoạ
Hãy nói với con rằng: "Không sao đâu, con mắc lỗi cũng không sao. Bố mẹ sẽ giúp con tìm ra giải pháp" sẽ hiệu quả hơn là nói: "Con phải làm tốt".
Khi một đứa trẻ hiểu rằng: "Dù con có làm không tốt, bố mẹ cũng sẽ không trách con", chúng sẽ dám thử nghiệm, không sợ thất bại. Sự can đảm này sẽ tiếp thêm sức mạnh, giúp chúng tự tin ngẩng cao đầu và chấp nhận thử thách trong suốt cuộc đời.
Lần hỗ trợ thứ tư: Khi con thể hiện sự "khác biệt", hãy khẳng định con "rất đặc biệt"
Khi bé gái học lớp mẫu giáo lớn, cô giáo bảo vẽ "Ngôi nhà của tôi". Các bạn khác đều vẽ nhà màu đỏ, cỏ xanh, chỉ có cô bé vẽ nhà màu xanh dương, cây màu tím. Con rụt rè hỏi mẹ: "Mẹ ơi, con vẽ kỳ cục quá, cô giáo có ghét con không?" Người mẹ nhìn bức tranh: "Không hề kỳ cục chút nào! Ngôi nhà xanh trông như đang sống trên trời, còn cây tím thì như thể có phép thuật vậy. Ý tưởng của con thật độc đáo, và mẹ thấy nó rất đẹp!".

Ủng hộ sự khác biệt của con để con tự tin phát huy tính sáng tạo. Ảnh minh hoạ
Nhiều bậc cha mẹ thích ép con phải theo những "khuôn mẫu chuẩn": "Mọi người đều vẽ thế này, sao con không vẽ theo?" hoặc "Ý này sai rồi, nghe lời bố/ mẹ đi". Tuy nhiên, sự sáng tạo và bản sắc cá nhân của trẻ lại được nảy mầm từ "sự khác biệt" này. Việc nói "Ý tưởng của con hay đấy, mẹ ủng hộ con" sẽ dạy con rằng khác biệt không phải là sai, mà là đặc biệt. Cảm giác "con thật tuyệt vời" này sẽ giúp con tự tin và là chính mình, dù ở bất cứ đâu.
"Tuyệt đối không kỳ cục chút nào! Ngôi nhà xanh như thể sống trên bầu trời, cây tím như thể có phép thuật. Ý tưởng của con thật đặc biệt, mẹ thấy nó đẹp tuyệt vời!"
Lời kết
Trên thực tế, việc trẻ "ngẩng cao đầu" không chỉ đơn thuần là ngẩng cao đầu và ưỡn ngực; mà còn là sự tự tin, lòng dũng cảm và sức mạnh nội tại của bản thân. Sự tự tin này không phải bẩm sinh, nó được nuôi dưỡng thông qua sự hỗ trợ liên tục của cha mẹ.
Hãy lắng nghe con khi con bị đối xử bất công, dạy con mạnh mẽ khi con sợ hãi, sát cánh bên con khi con mắc lỗi và khen ngợi con vì những thành tích xuất sắc...
Những hành động hỗ trợ tưởng chừng nhỏ bé này sẽ trở thành lá chắn vững chắc cho con suốt đời, giúp con tự tin bước đi và sống trọn vẹn, bất kể con phải đối mặt với điều gì.
Bạn đã từng "nâng đỡ" con mình như thế nào? Bạn đã làm gì lúc đó? Hãy chia sẻ câu chuyện của bạn trong phần bình luận, chúng ta cùng nhau trò chuyện về cách cho con đủ bản lĩnh, tự tin trong suốt cuộc đời nhé!