Trong những đợt ô nhiễm không khí nặng, các bệnh viện tuyến cuối tại Hà Nội, đặc biệt là các khoa Hô hấp, Nhi, Tim mạch, thường xuyên rơi vào tình trạng quá tải. Số ca nhập viện vì viêm phổi, viêm tiểu phế quản, hen phế quản tăng rõ rệt.
Tại các phòng khám, bác sĩ ghi nhận rất nhiều bệnh nhân đến khám vì ho kéo dài, khó thở, đau ngực, mệt mỏi, các triệu chứng tưởng chừng đơn giản nhưng lại có mối liên quan mật thiết đến chất lượng không khí.
Từ thực tế lâm sàng, BS Nguyễn Huy Hoàng (thành viên Hội Y học dưới nước và Oxy cao áp Việt Nam) chia sẻ, có 4 nhóm đối tượng đặc biệt dễ bị tổn thương khi mức độ ô nhiễm không khí ở Hà Nội gia tăng:
Hà Nội ô nhiễm không khí kéo dài. (Ảnh: Thanh Niên)
Trẻ nhỏ (đặc biệt dưới 5 tuổi)
Trẻ thở nhanh hơn người lớn, nên tính trên mỗi kg cân nặng, trẻ hít vào nhiều bụi hơn.
Chiều cao thấp khiến trẻ hít thở ngay "lớp không khí" gần mặt đường, nơi bụi từ xe cộ và mặt đường đậm đặc nhất.
Phổi và hệ miễn dịch của trẻ còn đang phát triển, rất nhạy cảm.
Hậu quả là trẻ dễ:
Bị viêm tiểu phế quản, viêm phổi, cơn hen cấp.
Ho dai dẳng, khò khè, ngủ không yên, ăn kém.
Về lâu dài, có thể không đạt được dung tích phổi tối đa khi trưởng thành.
Trẻ nhỏ dưới 5 tuổi dễ bị bụi mịn tấn công nhất. (Ảnh: Tuổi trẻ)
Người cao tuổi (trên 60 tuổi)
Phổi, tim, mạch máu bị lão hóa; nhiều người có sẵn tăng huyết áp, bệnh mạch vành, đái tháo đường.
Hệ thống "quét dọn" của đường thở (lông chuyển, dịch nhầy) hoạt động kém, bụi dễ ứ lại hơn.
Trong đợt ô nhiễm, nhóm này dễ gặp:
Cơn thiếu máu cơ tim, nhồi máu cơ tim.
Đột quỵ não do cục máu đông.
Viêm phổi nặng, suy hô hấp khó điều trị.
Người có bệnh nền hô hấp và tim mạch
Người bị hen, COPD, suy tim… chỉ cần nồng độ PM2.5 tăng nhẹ cũng có thể bị đợt cấp: Khó thở tăng lên, phải tăng liều thuốc, thậm chí nhập viện cấp cứu. Với nhóm này, khi AQI trên 150–200, khuyến cáo là nên hạn chế tối đa ra khỏi nhà.
Phụ nữ mang thai
Các nghiên cứu cho thấy ô nhiễm không khí liên quan đến nguy cơ sinh non, thai nhẹ cân, tiền sản giật. Một phần hạt bụi siêu mịn và các chất độc hại có thể đi qua nhau thai, ảnh hưởng đến thai nhi ngay từ trong bụng mẹ.
3 thói quen nhỏ tạo nên khác biệt lớn trong mùa ô nhiễm
Theo BS Nguyễn Huy Hoàng, trong khi chờ các giải pháp vĩ mô phát huy hiệu quả, mỗi gia đình có thể chủ động bảo vệ sức khỏe bằng 3 thói quen đơn giản:
Xem chỉ số AQI trước khi ra đường
Mỗi sáng, hãy mở ứng dụng (IQAir, AirVisual, PAM Air…) xem màu sắc chất lượng không khí.
Nếu AQI trên 150 (màu đỏ), nên tránh hoàn toàn việc chạy bộ, đạp xe, tập thể dục ngoài trời.
Ưu tiên tập trong nhà, ở nơi có không khí sạch hơn.
Đeo khẩu trang đúng chuẩn khi buộc phải ra ngoài
Đừng tin rằng khẩu trang vải hay khẩu trang y tế mỏng manh có thể bảo vệ bạn khỏi bụi mịn. Trong ngày ô nhiễm nặng, hãy coi khẩu trang N95/KN95 là "áo giáp bắt buộc". Đeo đúng cách để che kín mũi, miệng, không để hở hai bên má.
Tạo "vùng sạch" trong nhà và rửa sạch đường thở mỗi ngày
Đầu tư máy lọc không khí HEPA cho phòng ngủ hoặc phòng sinh hoạt chung. Khi ô nhiễm cao, đóng cửa và để máy chạy đủ lâu. Ngay khi về nhà, hãy rửa mũi và súc họng bằng nước muối sinh lý để "gột bớt" bụi bám trong ngày.
