Số phận người mẹ 'vừa ôm con vừa gánh cả thế giới'
Bức ảnh gây chấn động năm 2010
15 năm trước, người phụ nữ vội vã bắt chuyến tàu ở ga Nam Xương, tỉnh Giang Tây về quê dịp Tết. Nhìn thấy cảnh tượng này, Chu Khả, phóng viên của Tân Hoa Xã khi đó đã rất kinh ngạc, vội chụp ngay và đặt tên cho bức ảnh là "Con, mẹ đưa con về nhà". Nhờ bức ảnh mà Chu đã đạt giải Vàng trong một cuộc thi về nhiếp ảnh.
Thời điểm đó, nhiều người Trung Quốc khi xem được bức ảnh này đã gọi người phụ nữ trong ảnh là "Người mẹ vừa ôm con vừa gánh cả thế giới". Nhiều người tò mò người phụ nữ này là ai, hoàn cảnh của cô ấy như thế nào. Trước những thắc mắc của dư luận, Chu Khả không biết trả lời như thế nào. Sau đó, anh quyết định tìm cho ra người phụ nữ này để giải đáp những thắc mắc của mình và mọi người.
Cuộc tìm kiếm này kéo dài tới 11 năm, phải đến trước tết Nguyên Đán năm 2021, Chu Khả mới gặp lại người mẹ từng gây xôn xao dư luận.
Trước khi phóng viên tìm được người mẹ này, cô không biết bản thân nổi tiếng. Khi nhắc tới đứa trẻ trên tay, nước mắt cô tuôn rơi. Ba Mộc nhớ rõ là sáng sớm hôm đó cô đưa con gái vài tháng tuổi đến ga Nam Xương rồi bắt chuyến tàu hai ngày một đêm đến Thành Đô. Tại đây cô chi 15 tệ để hai mẹ con qua đêm tại một nhà nghỉ, sau đó bắt tiếp chuyến tàu 14 tiếng đến huyện Việt Tây và trở về nhà khi trời đã khuya. Chuyến đi này, Ba Mộc mất ba ngày hai đêm. Hành lý người phụ nữ vác trên lưng gồm chăn bông, quần áo, mì ăn liền và tã lót cho con.
"Người đi đường thấy tôi vác hành lý cồng kềnh nên thương cảm, đã giúp đỡ rất nhiều", người mẹ nhớ lại.
Tên của cô là Ba Mộc Ngọc Bố Mộc, người dân tộc sống ở huyện Việt Tây, thuộc Châu tự trị dân tộc Di Lương Sơn, tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc. Thời điểm Chu Khả chụp ảnh, cô 21 tuổi. Dù trải qua thời gian dài, năm tháng để lại dấu vết trên khuôn mặt nhưng ánh mắt kiên định của cô vẫn không thay đổi.
Ba Mộc sinh ra trong một gia đình có 5 người con. Cô chưa từng được đến trường, không biết chữ. Cũng như bao người con gái ở đây, cuộc sống của cô quanh quẩn với việc chăn gia súc, cắt cỏ trên núi. Đến tuổi lập gia đình, bố mẹ tìm cho cô một tấm chồng.
Ba Mộc chưa từng đến trường, không biết chữ và cũng không biết nói tiếng phổ thông. Giống như nhiều phụ nữ dân tộc mình, lớn lên cô chỉ quẩn quanh với công việc cắt cỏ, chăn gia súc. 18 tuổi Ba Mộc lấy chồng, cũng là người nghèo trong thôn. Năm 21 tuổi, Ba Mộc đã có hai người con. Thời điểm này, vợ chồng cô quyết định rời núi tới thành phố làm việc.
Họ để con gái lớn ở nhà, mang theo con gái mới sinh đến thành phố. Hai vợ chồng sau đó tìm được công việc bốc vác tại một xưởng gạch ở Nam Xương, mỗi tháng kiếm được 500-600 tệ. Dù thu nhập không nhiều nhưng vẫn tốt hơn làm ruộng ở nhà.
Mỗi khi đi làm, Ba Mộc thường địu con trên lưng. Nắng mưa đều đi làm cùng mẹ nên cô bé đổ bệnh rồi ốm nặng. Không biết tiếng phổ thông, cũng không đủ tiền trả viện phí, Ba Mộc bàn với chồng đưa con về nhà trước, còn anh cố làm thêm vài ngày để có tiền tiêu Tết.
Thời điểm phóng viên Chu Khả chụp ảnh chính là lúc Ba Mộc đưa con gái thứ hai về nhà. Vì bệnh nặng, cô bé sau đó đã qua đời.
Cái chết của con gái trở thành cú sốc với người phụ nữ này. Cô luôn tự trách mình vì ham việc mà để con ốm, rồi chậm trễ chữa trị. Năm 2011, Ba Mộc sinh con thứ ba nhưng đứa bé cũng qua đời sau đó 10 ngày.
Hai con lần lượt qua đời khiến người mẹ trầm cảm, thường tự nhốt mình trong phòng vì cho rằng bị trời trừng phạt. Đã có thời điểm, Ba Mộc muốn được giải thoát nhưng nghĩ thương con gái lớn nên vực lại tinh thần. Để thoát khỏi sự ám ảnh bởi những đứa trẻ cũng như sự nghèo đói, cô bàn với chồng tiếp tục tìm đường ra thành phố làm việc.
"Dù nghèo khó hay bất hạnh, chúng ta vẫn phải dũng cảm tiến lên phía trước", Ba Mộc động viên chồng.
Vượt qua nỗi đau để 'cuộc sống ngày càng tốt hơn'
Ba Mộc Ngọc Bố Mộc và 4 đứa con của mình
Lúc này, địa phương nơi cô sống có chính sách xóa đói giảm nghèo. Cán bộ tới giải thích cho người dân hiểu họ có thể kiếm tiền tại chính quê nhà của mình. Tin tức này khiến cô tìm thấy một tia hy vọng. Thế là 2 vợ chồng cô tới ủy ban thôn học kiến thức trồng cây thuốc lá.
Trong năm đầu tiên, do chưa có kinh nghiệm nên họ chỉ kiếm được 5.000 Nhân dân tệ. Dẫu vậy đây vẫn là số tiền lớn đối với họ. Năm sau, vợ chồng cô cố gắng và lần này thu nhập của họ tăng gấp đôi.
Nghề trồng cây thuốc lá vất vả nhưng cô cảm thấy rất vui. Lúc này, cô phát hiện mình có thai và sinh được một người con trai khỏe mạnh. Những năm sau đó, cô lần lượt sinh thêm 2 đứa con, cuộc sống gia đình ngày càng sung túc.
Năm 2018, được sự giúp đỡ của chính quyền địa phương, vợ chồng cô đã dùng tiền tiết kiệm và trợ cấp của chính phủ để xây nhà. Hai vợ chồng cô đã có thể sống trong một ngôi nhà khang trang với 3 phòng ngủ, có cả phòng khách. Gia đình cũng không còn phải lo từng bữa ăn như trước đây.
Gia đình Ba Mộc Ngọc Bố Mộc hiện tại.
Cuộc sống được cải thiện đáng kể, cô mong những đứa con của mình có thể đến trường để học hỏi kiến thức. Cô tin rằng, đối với trẻ em vùng núi, học tập là con đường duy nhất để thoát nghèo.
Năm 2020, thu nhập của gia đình cô đã tăng từ 5.000 lên 100.000 Nhân dân tệ, thành công thoát nghèo. Đây là điều cô chưa bao giờ dám nghĩ tới. Vợ chồng cô không muốn trồng mỗi thuốc lá, họ làm thêm nhiều việc khác với mong muốn các con mình có thể vào đại học.
Năm 2021, lần đầu gặp phóng viên Chu Khả và kể câu chuyện đời mình, Ba Mộc khẳng định: "Theo thời gian, chúng ta tốt hơn mỗi ngày".
Trước Tết Nguyên đán 2024, phóng viên Chu Khả một lần nữa lại đến thăm gia đình Ba Mộc. Lúc này hai vợ chồng vừa trở về từ thành phố, sau một thời gian làm công nhân lắp ráp tại một nhà máy điện tử. Ba Mộc quyết định, lần này họ sẽ ở nhà để mở rộng diện tích sản xuất nông nghiệp.
"Tôi đã có ước mơ cho các con vào đại học, điều trước đây không bao giờ dám nghĩ tới", người mẹ bốn con nói.
