UBND TP HCM vừa phê duyệt đề án quản lý, hỗ trợ hộ kinh doanh nhà riêng lẻ cho thuê để ở trên địa bàn. Trong đó, nội dung có đề cập đến chính sách về hỗ trợ tiền điện, nước cho các phòng trọ, nhà trọ riêng lẻ.
Cụ thể, thành phố sẽ tính giá điện, nước cho người thuê nhà trọ theo đơn giá điện nước sinh hoạt do Nhà nước ban hành. Người thuê trọ sẽ được áp dụng mức giá bán lẻ điện sinh hoạt bậc 3 (là 2.271 đồng mỗi kWh) cho toàn bộ sản lượng điện đo đếm được tại đồng hồ điện của chủ nhà (trong điều kiện người thuê trọ có xuất trình sổ tạm trú hoặc xác nhận cư trú của cơ quan Công an).
Theo quy định hiện nay, sinh viên, người lao động thuê nhà tại TP HCM, nếu hợp đồng thuê có thời hạn trên 12 tháng, chủ nhà sẽ là người đứng tên ký hợp đồng mua bán điện với ngành điện lực. Khi đó, sinh viên, người lao động sẽ trả tiền điện theo định mức giá nhà nước quy định. Với hợp đồng thuê nhà dưới 12 tháng và nếu chủ nhà không kê khai được đầy đủ số người sử dụng điện, toàn bộ lượng điện tiêu thụ sẽ áp dụng theo mức giá sinh hoạt bậc 3.
Ngoài ra, Thành phố cũng yêu cầu các phường, xã thường xuyên tổ chức kiểm tra các chủ nhà trọ về việc tính giá tiền điện cho người thuê, đảm bảo tính đúng theo mức giá được quy định, không được thu thêm phần giá chênh lệch. Quy định này sẽ siết chặt tình trạng tự ý nâng giá điện của các chủ trọ, đồng thời bảo vệ tốt hơn quyền lợi của người thuê nhà.

Một khu nhà trọ đang hoạt động tại TP HCM. Ảnh: Phương Uyên
Theo Quyết định 2699, giá bán lẻ điện sinh hoạt tại TP HCM hiện được chia thành 6 bậc, với mức trung bình là 2.276 đồng mỗi kWh. Trong đó, thấp nhất (bậc 1) là 1.893 đồng/kWh và cao nhất (bậc 6) là 3.302 đồng mỗi kWh. Giá điện dành cho hoạt động kinh doanh - áp dụng cho doanh nghiệp vừa và nhỏ sử dụng điện áp dưới 6kW - dao động 1.830 đến 5.174 đồng mỗi kWh. Mức giá kinh doanh thường cao hơn giá sinh hoạt do yêu cầu ổn định nguồn điện và công suất lớn hơn.
Thực tế những năm qua, mức giá điện, nước cho thuê trọ đã được quy định khá rõ ràng. Tuy nhiên phần lớn người thuê nhà trọ vẫn phải chịu thiệt thòi vì chủ nhà "không biết" hoặc "không chịu" áp dụng các quy định này. Tại TP HCM, nhiều người thuê trọ đang phải trả tiền điện từ 3.800-5.000 đồng mỗi kWh, theo kiểu "giá thị trường".
Nguyên nhân chủ yếu là do thiếu sự quản lý đối với loại hình kinh doanh nhà trọ. Nhiều chủ nhà không đăng ký kinh doanh, không thực hiện nghĩa vụ thuế, chỉ đơn giản là cơi nới, chia nhỏ diện tích để cho thuê ở ghép nhằm kiếm thêm thu nhập. Họ thường từ chối ký kết hợp đồng thuê nhà, đồng thời thu thêm tiền từ điện, nước bằng cách ép người thuê ký các giao kèo với mức giá cao bất thường để trục lợi.
Nghị định 17/2022/của Chính phủ quy định, người có hành vi thu tiền điện của người thuê nhà để ở cao hơn mức công bố của Nhà nước sẽ bị xử phạt hành chính từ 20-30 triệu đồng.
Theo số liệu khảo sát năm 2024 do UBND các quận, huyện và TP Thủ Đức cung cấp, hiện TP HCM có 59.991 công trình nhà ở riêng lẻ với mục đích cho thuê để ở, tương ứng hơn 629.083 phòng trọ. Trong đó nhà trọ độc lập có 277.540 phòng, có thể đáp ứng chỗ ở cho khoảng 709.465 người. Nhà ở riêng lẻ kết hợp cho thuê trọ có 351.543 phòng, đáp ứng chỗ ở cho khoảng 904.524 người.
Phương Uyên