Tuần trước, dự luật chi tiêu công và giảm thuế, còn gọi là "Đạo luật to đẹp" (OBBBA), được Quốc hội Mỹ thông qua và Tổng thống Donald Trump ký ban hành. Nhóm nhà khoa học từ dự án Repeat, Đại học Princeton (New Jersey, Mỹ), đã phân tích tác động của chính sách mới lên công cuộc chuyển đổi năng lượng và mục tiêu khí hậu của nước này.
Tổng thống Mỹ Donald Trump khoe chữ ký trên "Đạo luật to đẹp" trong buổi lễ tại Nhà Trắng ngày 4/7. Ảnh: AFP
Theo báo cáo "Tác động của OBBBA lên chuyển dịch năng lượng nước Mỹ", việc bãi bỏ toàn diện các chính sách khí hậu thời Biden sẽ làm chệch lộ trình tiến tới phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) của nước này. Các chuyên gia đã tính toán mô hình năng lượng, phát thải theo các kịch bản chính sách OBBBA, chính sách cũ thời Biden và lộ trình Net Zero theo đóng góp quốc gia tự quyết định (NDC).
Dựa vào mô hình trên, Carbon Brief ước tính loạt quyết định hành pháp nối tiếp đạo luật trên sẽ khiến Mỹ thải thêm khoảng 2 tỷ tấn CO2e so với kịch bản Net Zero theo lộ trình đóng góp quốc gia tự quyết định (NDC). Mức tăng thêm này bằng lượng khí thải một năm của Indonesia, nước gây ô nhiễm thứ sáu toàn cầu.
Cộng dồn lũy kế 5 năm, chuyên trang về khí hậu tính toán "Đạo luật to đẹp" của ông Trump sẽ khiến Mỹ tăng phát thải thêm 7 tỷ tấn CO2e. Cuối năm ngoái, khi ông Trump mới đắc cử Tổng thống, chuyên trang này dự tính chính quyền mới sẽ đảo ngược các quyết sách khí hậu thời Biden, khiến nước Mỹ ô nhiễm thêm khoảng 4 tỷ tấn CO2e so với lộ trình cũ.
Theo số liệu từ Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA), Mỹ phát thải 7,49 tỷ tấn CO2e vào năm 2005, đạt đỉnh phát thải 7,52 tỷ tấn vào năm 2007, rồi giảm dần trong các năm tiếp đó. Trong 2022, năm báo cáo gần nhất, nước này thải hơn 6,3 tỷ tấn CO2e.
Chia theo lĩnh vực, năng lượng có mức chênh phát thải nhiều nhất. OBBB bãi bỏ hầu hết khoản tín dụng thuế năng lượng sạch được thông qua theo Đạo luật giảm phát thải (IRA) thời Biden. Các khoản tín dụng này hỗ trợ đầu tư vào năng lượng gió, mặt trời, lưu trữ pin, nhiên liệu sạch và xe điện.
Bên cạnh đó, đạo luật mới cũng hủy bỏ hàng tỷ USD tiền tài trợ chưa giải ngân cho các dự án khí hậu từ cả IRA và Đạo luật Đầu tư cơ sở hạ tầng và việc làm (IIJA).
Quyết sách này làm giảm công suất lắp mới điện mặt trời, gió lần lượt ở mức 29 GW và 43 GW vào năm 2030, 140 GW và 160 GW đến năm 2035 (so với thời điểm hiện tại). Mức này góp phần vào mức giảm hơn 820 TWh điện sạch trong năm 2035. Việc chậm phát triển năng lượng sạch khiến Mỹ phụ thuộc nhiều vào nhiên liệu hóa thạch như khí tự nhiên hay than đá, đồng thời kéo theo tổng cung điện giảm so với kịch bản duy trì chính sách thời Biden.
Với cơ cấu nguồn điện trên, các chuyên gia tính toán chi tiêu năng lượng của hộ gia đình và doanh nghiệp Mỹ sẽ tăng thêm 28 tỷ USD hàng năm vào 2030 và 50 tỷ USD vào 2035.
Thêm vào đó, dựa trên ước tính "chi phí xã hội của carbon" từ Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA) thời Biden, việc tăng thêm 7 tỷ tấn CO2e sẽ làm tổn hại khí hậu toàn cầu ở mức 1.600 tỷ USD.
"Đây có vẻ là một đạo luật tệ với tôi", Jesse Jenkins, giảng viên từ Đại học Princeton, trưởng nhóm dự án Repeat, viết trên mạng xã hội nghề nghiệp LinkedIn. Bên cạnh việc tăng thêm chi phí năng lượng cho người dùng, ông thêm rằng đạo luật này còn tăng thuế lên nguồn cung điện mới trong bối cảnh cầu điện tăng nhanh.
Bảo Bảo (theo Carbon Brief, Carbon Credit, Repeat)
