Hình khắc trên vương miện vàng khai quật từ các ngôi mộ trên đảo Cyprus. Ảnh: Peter Fischer
Hàng trăm cổ vật, bao gồm vòng đội đầu bằng vàng ròng, được khai quật từ các ngôi mộ thời Đồ đồng trên đảo Cyprus ở Đại Trung Hải. Phát hiện hé lộ sự giàu có của những người chôn cất trong mộ, dựa trên hoạt động buôn bán đồng tại đảo, kim loại thiết yếu dùng để sản xuất đồng điếu, Live Science hôm 13/7 đưa tin.
Các cổ vật bao gồm nhiều đồ du nhập vào Cyprus từ nhiều nền văn minh lớn khác trong vùng, trong đó có Minoan trên đảo Crete, Mycenaean ở Hy Lạp và Ai Cập cổ đại. Nhà khảo cổ học Peter Fischer, giáo sư danh dự tại Đại học Gothenburg ở Thụy Điển, cho biết số đồ vật nhập khẩu này giúp xác nhận quy mô thương mại ở vùng Địa Trung Hải vào cuối thời Đồ đồng, trong khoảng năm 1640 – 1050 trước Công nguyên. "Đồ tạo tác bằng vàng, phần lớn nhập từ Ai Cập nhưng có họa tiết Minoan, chứng minh người Ai Cập nhận đồng để trao đổi", Fischer cho biết.
Fischer và cộng sự khai quật một khu chợ buôn bán thời Đồ đồng ở Hala Sultan Tekke tại vùng ven biển phía nam Cyprus từ năm 2010. Họ phát hiện những ngôi mộ thuộc tầng lớp thượng lưu đầu năm nay. Hai ngôi mộ chứa hơn 500 cổ vật, bao gồm gốm sứ từ Crete, Hy Lạp và Sardinia, đồ trang trí làm từ hổ phách vùng Baltic, đá quý như ngọc lưu ly màu xanh dương từ Afghanistan và carnelian đỏ từ Ấn Độ, gương đồng, dao găm, mũi giáo. Một số đồ vật làm từ ngà voi tráng lớp men đặc trưng gọi là faience.
Đáng chú ý nhất trong số đồ tạo tác là vương miện bằng vàng chạm nổi hình bò, linh dương gazelle, sư tử và hoa. Dù theo phong cách Minoan, những chiếc vương miện có thể được chế tác ở Ai Cập vào thời vương triều thứ 18, giữa năm 1550 và 1295 trước Công nguyên, dưới sự trị vì của pharaoh Akhenaten và Nefertiti. Theo Fisher, sự giàu có của tầng lớp thượng lưu trên đảo đến từ quyền kiểm soát mỏ đồng trên dãy núi Troodos phía tây Cyprus. Đồng được luyện cùng với thiếc để tạo ra đồng điếu, do đó nhu cầu rất lớn.
Nhóm nghiên cứu tìm thấy các ngôi mộ nằm bên ngoài thành phố cổ đại tại Hala Sultan Tekke bằng cách sử dụng từ kế, thiết bị đo địa từ trường hé lộ vị trí bị xáo trộn dưới lòng đất trong quá khứ. Mỗi ngôi mộ có vài gian thông với mặt đất qua hành lang hẹp, chứa hài cốt vài người. Có thể chúng thuộc gia đình hoàng tộc, nhưng giới nghiên cứu biết ít về chính quyền trên đảo Cyprus thời kỳ đó.
Các nhà nghiên cứu sẽ sử dụng phân tích ADN để xác định quan hệ giữa những người chôn cất trong mộ. Phân tích tỷ lệ đồng vị strontium trong xương có thể hé lộ nguồn gốc địa lý của họ.
An Khang (Theo Live Science)
