Ai phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc từ 1/7/2025?

Bảo hiểm xã hội bắt buộc là gì?

Bảo hiểm xã hội bắt buộc là loại hình bảo hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức mà người lao động và người sử dụng lao động phải tham gia.

Bảo hiểm xã hội bắt buộc là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội.

Ai phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc từ 1/7/2025?

Hiện nay, chủ hộ kinh doanh không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc theo quy định tại khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014.

Tuy nhiên, từ ngày 1/7/2025, đã bổ sung thêm một số đối tượng người lao động là công dân Việt Nam phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. 

Tại khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, từ ngày 1/7/2025 chủ hộ kinh doanh thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.

Theo Luật Bảo hiểm xã hội 2024, từ ngày 1/7/2025 chủ hộ kinh doanh thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc. Ảnh minh họa: TL

Hồ sơ đăng ký tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc của chủ hộ kinh doanh

Căn cứ khoản 2 Điều 27 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, quy định hồ sơ đăng ký tham gia BHXH bắt buộc như sau:

- Hồ sơ đăng ký tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc của đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, trừ đối tượng quy định tại điểm m và điểm n khoản 1 Điều 2 của Luật này bao gồm:

+ Tờ khai đăng ký tham gia bảo hiểm xã hội của người sử dụng lao động kèm theo danh sách người lao động tham gia bảo hiểm xã hội;

+ Tờ khai đăng ký tham gia bảo hiểm xã hội của người lao động.

- Hồ sơ đăng ký tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc của đối tượng quy định tại điểm m và điểm n khoản 1 Điều 2 của Luật này nếu nộp qua người sử dụng lao động thì thực hiện theo quy định tại khoản 1 Điều này, nếu tự nộp thì hồ sơ là tờ khai quy định tại điểm b khoản 1 Điều này.

Như vậy, hồ sơ đăng ký tham gia BHXH bắt buộc của chủ hộ kinh doanh nếu nộp qua người sử dụng lao động thì hồ sơ bao gồm tờ khai đăng ký tham gia BHXH của người sử dụng lao động kèm theo danh sách người lao động tham gia BHXH.

Trường hợp chủ hộ kinh doanh tự nộp thì hồ sơ bao gồm tờ khai đăng ký tham gia BHXH.

Được hưởng những chế độ gì khi tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc?

Theo Điều 4, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc khi đủ điều kiện sẽ được hưởng những chế độ sau:

- Ốm đau.

- Thai sản.

- Tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.

- Hưu trí.

- Tử tuất.

Quyền lợi gì khi tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc?

Người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc được hưởng các quyền sau:

- Được tham gia và hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội theo quy định của Luật này.

- Được cấp và quản lý sổ bảo hiểm xã hội.

- Nhận lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội đầy đủ, kịp thời, theo một trong các hình thức chi trả sau:

+ Trực tiếp từ cơ quan bảo hiểm xã hội hoặc tổ chức dịch vụ được cơ quan bảo hiểm xã hội ủy quyền;

+ Thông qua tài khoản tiền gửi của người lao động mở tại ngân hàng;

+ Thông qua người sử dụng lao động.

- Hưởng bảo hiểm y tế trong các trường hợp sau đây:

+ Đang hưởng lương hưu;

+ Trong thời gian nghỉ việc hưởng trợ cấp thai sản khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi;

+ Nghỉ việc hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng;

+ Đang hưởng trợ cấp ốm đau đối với người lao động mắc bệnh thuộc Danh mục bệnh cần chữa trị dài ngày do Bộ Y tế ban hành.

- Được chủ động đi khám giám định mức suy giảm khả năng lao động nếu thuộc trường hợp quy định tại điểm b khoản 1 Điều 45 của Luật này và đang bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội; được thanh toán phí giám định y khoa nếu đủ điều kiện để hưởng bảo hiểm xã hội.

- Ủy quyền cho người khác nhận lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội.

- Định kỳ 06 tháng được người sử dụng lao động cung cấp thông tin về đóng bảo hiểm xã hội; định kỳ hằng năm được cơ quan bảo hiểm xã hội xác nhận về việc đóng bảo hiểm xã hội; được yêu cầu người sử dụng lao động và cơ quan bảo hiểm xã hội cung cấp thông tin về việc đóng, hưởng bảo hiểm xã hội.

- Khiếu nại, tố cáo và khởi kiện về bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật.

Hành vi nào bị nghiêm cấm khi tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc?

Tại Điều 9, Luật Bảo hiểm xã hội 2024, các hành vi sau đây bị nghiêm cấm khi tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc:

- Trốn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp.

- Chậm đóng tiền bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp.

- Chiếm dụng tiền đóng, hưởng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp.

- Gian lận, giả mạo hồ sơ trong việc thực hiện bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp.

- Sử dụng quỹ bảo hiểm xã hội, quỹ bảo hiểm thất nghiệp không đúng pháp luật.

- Cản trở, gây khó khăn hoặc làm thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động, người sử dụng lao động.

- Truy cập, khai thác trái pháp luật cơ sở dữ liệu về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp.

- Báo cáo sai sự thật; cung cấp thông tin, số liệu không chính xác về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp.