Soạn giả Lê Duy Hạnh được vinh danh giải Đào Tấn

Tại lễ trao giải sáng 30/12, Nghệ sĩ Nhân dân Lê Tiến Thọ - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Bảo tồn và Phát huy Văn hóa Dân tộc - cho biết nhà viết kịch Lê Duy Hạnh là một trong những tác giả sân khấu lớn nhất cả nước 50 năm qua, cùng Lưu Quang Vũ, Xuân Trình, Tào Mạt.

Soạn giả Lê Duy Hạnh sinh năm 1947 tại Bình Định (nay là Gia Lai). Ông bắt đầu sáng tác kịch bản sân khấu lịch sử từ năm 1980 với tác phẩm Tâm sự Ngọc Hân. Vở được Đoàn Cải lương Văn công TP HCM diễn trên 700 suất, đem lại dấu ấn cho hai nghệ sĩ Mỹ Châu (vai Ngọc Hân) và Tuấn Thanh (vai Nguyễn Huệ).

Trích vở cải lương 'Chiếc áo thiên nga'

Trong sự nghiệp, ông Lê Duy Hạnh có nhiều kịch bản gây tiếng vang như Hoa độc trong vườn (viết về Ngô Quyền), Lý Chiêu Hoàng, Hoàng hậu hai vua (Dương Vân Nga), Hồn thơ ngọc (Ngọc Hân), Dời đô (Lý Công Uẩn). Soạn giả cũng viết nhiều kịch bản hình thức thể nghiệm gồm Chuyện lạ, Hồn tuồng, Diễn kịch một mình...

Ông có một thời gian giữ chức Chủ tịch Hội sân khấu TP HCM, xây dựng cuộc thi Trần Hữu Trang để khuyến khích các tài năng trẻ. Nhà viết kịch từng nhận Giải thưởng Nhà nước, huân chương lao động hạng nhất và nhiều giải khác. Ông qua đời hồi tháng 9/2023 do tuổi cao sức yếu.

Soạn giả Lê Duy Hạnh vào năm 2021. Ảnh: Mai Nhật

Hạng mục Tác giả Xuất sắc được trao cho nhà viết kịch Lưu Quang Hà (1928-2008), nổi tiếng với kịch bản Đêm trắng. Lê Sa Longđoạt giải Họa sĩ xuất sắc, Nghệ sĩ Ưu tú Trần Tựa nhận giải Ca sĩ xuất sắc.

Ba giải Nhà quản lý sân khấu xuất sắc thuộc về các Nghệ sĩ Nhân dân Lệ Ngọc - Chủ tịch Sân khấu Lệ Ngọc, Trung Hiếu - Giám đốc Nhà hát Kịch Hà Nội, Hồ Ngọc Trinh - trưởng đoàn Cải lương Vàm Cỏ, Tây Ninh.

Giải Tác phẩm xuất sắc dành cho các vở: Ngược chiều bình an (Nhà hát Kịch Việt Nam), Nghêu, Sò, Ốc, Hến (Liên đoàn Xiếc Việt Nam), tuồng Dấu thiêng Hà Nội (Nhà hát Sân khấu truyền thống quốc gia Việt Nam), cải lương Từ Việt Bắc về Hà Nội (Nhà hát Sân khấu truyền thống quốc gia Việt Nam). Câu lạc bộ tuồng xã Hậu Thành (hiện là xã Giai Lạc, tỉnh Nghệ An) nhận giải Câu lạc bộ tuồng không chuyên xuất sắc.

Cũng trong sự kiện, ban tổ chức vinh danh Người truyền bá nghệ thuật xuất sắc cho soạn giả Mai Văn Lạng và đạo diễn Nguyễn Thanh Hiệp. Đạo diễn Thanh Hiệp cho biết xúc động, coi đây không chỉ là niềm vui cá nhân mà hơn hết là cảm giác được lắng nghe, thấu hiểu và ghi nhận cho một quá trình gắn bó nghệ thuật truyền thống.

Đạo diễn tên thật Tăng Hoàng Thuận, hiện là Phó Trưởng ban Văn hóa Thể thao, báo Người Lao Động. Từ năm 2010 đến nay, anh đã dàn dựng và tổ chức biểu diễn hơn 1.200 suất chương trình Sân khấu học đường tại 200 trường học ở TP HCM và các tỉnh thành phía Nam. Anh cũng dàn dựng các vở kịch lịch sử, chương trình nghệ thuật biểu diễn cho học sinh, sinh viên như Trần Quốc Toản ra quân, Thái hậu Dương Vân Nga, Dũng tướng Nguyễn Địa Lô, Trần Bình Trọng. Ngoài ra anh đứng sau nhiều chương trình: Sân khấu Vàng, Những cánh chim không mỏi, Cầu vồng tuổi thơ...

Từ trái qua: NSND Lê Tiến Thọ trao giải thưởng cho soạn giả Mai Văn Lạng và đạo diễn Thanh Hiệp.

Danh nhân Đào Tấn (1845-1907) là nhà thơ, nhà soạn tuồng, nghệ nhân hàng đầu Việt Nam cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20. Ông là người đầu tiên mở trường đào tạo nghệ nhân tuồng trên đất Việt, góp phần đưa bộ môn này đến giai đoạn cực thịnh và tồn tại đến nay. Tên tuổi ông gắn liền các tác phẩm tuồng như Hộ sanh đàn, Cổ Thành, Trầm Hương Các.

Giải thưởng mang tên ông được Viện Nghiên cứu Bảo tồn và Phát huy Văn hóa Dân tộc phối hợp tạp chí Văn hiến Việt Nam khởi xướng năm 2000. Sự kiện nhằm tôn vinh các tập thể, cá nhân có tác phẩm sân khấu, văn học, hội họa, âm nhạc xuất sắc, đóng góp tích cực cho tiến trình giao lưu, hội nhập văn hóa trên cơ sở bảo tồn, phát huy những giá trị nghệ thuật truyền thống.

Trước đây, giải diễn ra hai năm một lần. Từ năm 2005, sự kiện được tổ chức thường niên. Năm 2023, lễ trao tặng khởi động lại sau bốn năm bị gián đoạn vì Covid-19. Giải Đào Tấn 2025 được tổ chức trong khuôn khổ lễ kỷ niệm 25 năm ngày thành lập Viện.

Phương Linh