Bê tông hoạt tính sinh học: Giải pháp bền vững cho đa dạng sinh học biển và mảng xanh đô thị

Bê tông hoạt tính sinh học được ứng dụng để bảo tồn đa dạng sinh học biển và mang đến một giải pháp hướng đến sự bền vững trong môi trường xây dựng.

Bê tông đặc, không thấm nước là một trong những vật liệu quan trọng nhất mà chúng ta có thể đánh giá sự khác biệt giữa môi trường xây dựng và môi trường tự nhiên. Về mặt kết cấu, bê tông không được có khe hở nên không thể đồng thời là vật liệu thấm nước và chịu lực. Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu bê tông có lợi ích đáng kể trong việc chịu lực sẽ có lớp thứ hai, đó là trở nên thấm nước và trở thành nơi cư trú cho các sinh vật sống khác? Holcim và Seaboost bắt đầu với ý tưởng ban đầu này khi phát triển bê tông hoạt tính sinh học để tạo ra các rạn san hô nhân tạo và cứu đa dạng sinh học biển đang bị đe dọa nghiêm trọng. Trước khi đi vào chi tiết của dự án, chúng ta cần hiểu Holcim và Seaboost là ai, cũng như mục đích của họ trong lĩnh vực này.

Holcim là công ty sản xuất vật liệu xây dựng thân thiện với môi trường và hoạt động ở nhiều thị trường khác nhau trên toàn thế giới. Các mục tiêu chính của công ty được biết đến là giảm lượng khí thải carbon trong các tòa nhà, giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, thúc đẩy các hoạt động kinh tế tuần hoàn và nâng cao mức sống. Bằng cách tập trung vào việc khám phá và tạo ra các giải pháp mới, Holcim cung cấp nhiều loại sản phẩm bền vững, bao gồm bê tông và vữa khô để in 3D.

Seaboost là một phần của nhóm EGIS tạo ra những cách thức mới và hiệu quả để khôi phục và tăng cường đa dạng sinh học biển. Chuyên môn của họ có nhiều ứng dụng, bao gồm khôi phục môi trường sống tự nhiên bị hư hại, cải thiện chức năng sinh thái của các cấu trúc biển thông qua thiết kế sinh thái, quản lý tác động của các hoạt động và xây dựng trên biển, thích ứng với biến đổi khí hậu, thúc đẩy đánh bắt và lặn biển. Các giải pháp của họ dựa trên mô phỏng sinh học, hiệu suất và tùy chỉnh, đồng thời được thiết kế tập trung vào hiệu quả kinh tế và triển khai quy mô lớn. Một phương châm của công ty là phát triển các giải pháp bền vững giúp hài hòa các hoạt động của con người và bảo tồn hệ sinh thái biển.

San hô nhân tạo

Trong những thập kỷ gần đây, môi trường sống ở biển đã phải chịu tác hại nghiêm trọng do ô nhiễm và sự nóng lên toàn cầu. Điều này đã phá vỡ sự cân bằng của các hệ sinh thái đại dương nói chung. Khoảng 25% các rạn san hô trên thế giới đã bị thiệt hại không thể khắc phục được, trong khi khoảng 2/3 các rạn san hô này đang phải đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng đáng kể. Holcim đã hợp tác với EGIS/Seaboost, những chuyên gia về các kỹ thuật sáng tạo để phục hồi đa dạng sinh học biển. Các giải pháp cụ thể sáng tạo đã được nghiên cứu trong khuôn khổ hợp tác này để hỗ trợ phục hồi các hệ sinh thái ven biển bị suy yếu.

Năm 2018, các rạn san hô bê tông hoạt tính sinh học nhân tạo đầu tiên đã được lắp đặt ở Địa Trung Hải. Với đặc điểm cấu trúc và hóa học của bê tông hoạt tính sinh học, sự hình thành của các rạn san hô giống như một lớp đáy dày đặc được phủ một lớp bê tông xốp. Thiết kế của rạn san hô và các đặc tính xốp cho phép các loài động vật và thực vật biển địa phương xâm chiếm nhanh chóng. Các quan sát và nghiên cứu sâu hơn sau khi lắp đặt cho thấy tầm nhìn đầy hứa hẹn. Các khu định cư trên các rạn bê tông hoạt tính sinh học diễn ra nhanh chóng và dày đặc. Việc các sinh vật biển tiếp nhận rạn san hô nhân tạo này, sinh sống và sinh sản là một dấu hiệu tích cực trên con đường bảo vệ đa dạng sinh học biển. Holcim và Seaboost cũng tham gia vào các dự án thí điểm bổ sung trên khắp thế giới để đánh giá cách thức mở rộng giải pháp sang các khu vực khác đang gặp phải tình trạng suy thoái môi trường biển.

Mảng tường xanh

Bê tông hoạt tính sinh học là vật liệu đa năng, Holcim hướng tới phát triển và mở rộng phạm vi sử dụng của vật liệu này. Mục tiêu của họ là mang thiên nhiên đến các thành phố bằng cách tiếp cận dựa trên thiên nhiên trong các sản phẩm và giải pháp mang lại hy vọng cho một tương lai tích cực với thiên nhiên. Vào năm 2021, Holcim Bouw & Infra đã phát triển bức tường xanh và sản xuất nó cho Triển lãm Tuần lễ Thiết kế Hà Lan. Bức tường bao gồm hai lớp: lớp bê tông kết cấu và lớp bê tông xốp đặc biệt. Lớp thứ hai tạo môi trường thuận lợi cho cây và hạt bén rễ. Bức tường được đúc sẵn và có thể mở rộng cho các ứng dụng khác nhau trong cả nhà ở và cơ sở hạ tầng.

Ngoài việc mang đến sự dễ chịu và khuyến khích sự đa dạng của các sinh vật sống, những bức tường xanh còn có nhiều lợi ích khác nhau. Các bức tường này cũng hoạt động như một bộ lọc sinh học, kiểm soát nhiệt độ của các tòa nhà và giảm thiểu hiệu ứng đảo nhiệt ở khu vực xung quanh. Đặc tính hai lớp làm giảm ô nhiễm tiếng ồn bằng cách hấp thụ sóng âm thanh và hỗ trợ giữ nước mưa.

Khi chúng ta tiếp tục đối mặt với những thách thức về môi trường, việc sử dụng các vật liệu cải tiến như bê tông hoạt tính sinh học có thể mang đến một con đường hướng tới một tương lai tích cực với thiên nhiên.

Biên dịch: Anh Tuấn | Parametric-architecture