Bên cạnh tính bền vững trong vận hành và sử dụng, văn phòng thiết kế có trụ sở ở Đan Mạch Tegnestuen LOKAL còn mang đến cho tòa nhà chung cư cũ một diện mạo mới mẻ và không gian xanh khuyến khích sự tương tác cho cư dân.
Tòa nhà chung cư Ørsted Gardens được xem là một trong số các công trình xấu xí nhất của khu phố trong vài thập kỷ qua ở Frederiksberg, Đan Mạch. Công trình được thiết kế bởi KTS Ole Hagen vào thập niên 1960. Phần ban công bê tông chạy dài và một mặt đứng xám xịt của tòa nhà có thể đã được kết hợp với lối kiến trúc cho thuê một cách hiệu quả. Nhưng từ thập niên 2000, tòa nhà trở nên lạnh lẽo và biệt lập. Trong những năm qua, cư dân trở nên khó chịu với những bức tường bị nước mưa làm hư hại và sự phiền toái từ giao thông đông đúc trên con phố bên đường.
Công trình trước khi cải tạo có mặt đứng với những dải ban công bê tông xám. Photo: Hampus Berndtson
Giờ đây, tòa nhà cũ đã được chuyển đổi thành một công trình hấp dẫn, từng đoạt giải thưởng và nhận được nhiều lời khen ngợi từ cả người dân địa phương và chính phủ, đồng thời công trình cũng là nguồn cảm hứng mang đến những tầm nhìn mới trong cách biến đổi các tòa nhà cũ. Các cư dân sinh sống cho biết rằng giờ đây họ có thể tự hào khi gọi công trình mới này là nhà.
Dự án cải tạo thêm vào tòa nhà với 50 ô cửa trên mặt đứng. Photo: Hampus Berndtson
Thay vì chỉ giải quyết thiệt hại do nước gây ra, văn phòng thiết kế Tegnestuen LOKAL đã biến mặt tiền của Ørsted Gardens thành một không gian xanh tương tác. “Ý tưởng chính của dự án Ørsteds Haver là tạo ra một môi trường, xã hội và kiến trúc toàn diện đối lập với những cải tạo thực dụng được thực hiện trên khắp đất nước và thường tập trung một chiều vào năng lượng”, theo lời giải thích từ phía văn phòng. Tòa nhà đã đoạt giải thưởng thường niên A+ Award lần thứ 10, hạng mục Kiến trúc + Đổi mới.
Ý tưởng là tạo ra một môi trường xúc tác cho các tương tác ngẫu nhiên, từ đó tạo ra tình bạn mới giữa những người hàng xóm – điều này nghe có vẻ lý tưởng nhưng đã được chứng minh là thành công từ cư dân địa phương. Ngoài việc giải quyết các nhu cầu của cư dân tương lai, thiết kế cũng tính đến những người đi đường và trải nghiệm của họ về tòa nhà khi họ đi ngang qua nó. Để hiện thực hóa ý tưởng, thiết kế tạo ra những không gian nửa riêng tư để thay thế cho phần ban công cũ. Hệ thống hộp mặt tiền được lắp vào kết cấu bê tông hiện hữu. Từng ô cửa ở dưới hỗ trợ đỡ ô cửa ở trên. Thanh chịu lực được đặt xung quanh đảm bảo các phần bổ sung được lắp đặt chắc chắn.
Thiết kế thay đổi mặt đứng công trình trên các tầng.
Các ô tam giác này được tạo góc với một bên là kính và một bên là màn gỗ. Các mô-đun được đặt so le để phá vỡ một bề mặt đơn điệu và cũng tạo không gian khoảng trống cho những người trồng cây. Ngoài ra, năm mươi khu vườn nhỏ cũng được tạo ra ở bên trong, là nơi cư dân có thể chọn lựa trồng cây của mình trong những khu vườn nhỏ này. Điều này giúp họ tùy chỉnh không gian theo cách họ muốn và mang đến sự khác biệt tinh tế giữa các mô-đun. Những ô cửa vịnh này cũng có các tấm kính có thể mở ra được để đảm bảo rằng không gian có thể được sử dụng qua các mùa khác nhau. Một ưu điểm khác là hệ thống này hoạt động như một bộ đệm và làm giảm một số tiếng ồn từ đường phố đông đúc bên dưới.
Khu vực trồng cây được tích hợp phía trong tòa nhà. Photo: Hampus Berndtson
Mỗi ô cửa mang lại cho cư dân một ban công mới. Photo: Hampus Berndtson
Những khu vườn nhỏ đặt giữa các ban công này được làm bằng thép hộp hàn từ nhà sản xuất và được đặt trực tiếp vào những khoảng trống này. Họ có hệ thống tưới tự động cũng như các vòi tưới để đảm bảo lượng nước dư thừa từ khu vườn bên trên rơi trực tiếp xuống khu vườn bên dưới, gián tiếp giúp họ có thể tự tưới nước.
Việc giới thiệu một khía cạnh xã hội cho tòa nhà quan trọng đối với studio hơn là chỉ tập trung vào một mô hình tiết kiệm năng lượng. Theo chia sẻ từ văn phòng: “Cải tạo năng lượng có hiệu quả từ quan điểm kinh tế và môi trường, nhưng về cơ bản, chúng không có quan điểm phê phán về kiến trúc đang được cải tạo. Thông thường, kiến trúc được lặp lại một cách đơn giản mà không quan tâm đến chất lượng của dự án ban đầu, và điều này thật không may dẫn đến việc các tòa nhà được cải tạo với tiêu chí đánh giá sự thành công là để vận hành kinh tế tốt hơn, phớt lờ các thuộc tính xã hội và môi trường yếu kém”.
Tính bền vững là trọng tâm của các quyết định thiết kế ngày nay. Tuy nhiên, những bổ sung mới có thể không giải quyết được các vấn đề của các cấu trúc hiện tại như tiêu thụ quá nhiều năng lượng, có hệ thống thông gió kém, không có ánh sáng tự nhiên, v.v. Ngoài ra, các tòa nhà cũ có thể không đáp ứng nhu cầu thay đổi của cư dân. Hãy nghĩ về hai năm đã qua; việc bị nhốt trong nhà trong đại dịch đã nhắc nhở mọi người trên khắp thế giới về tầm quan trọng của việc tiếp xúc giữa con người với nhau, những cuộc trò chuyện trực tiếp và nhu cầu kết nối với thiên nhiên để có được sức khỏe thể chất và tinh thần.
Mục tiêu của dự án là hướng đến việc khuyến khích các tương tác xã hội giữa hàng xóm láng giềng. Photo: Hampus Berndtson
Tìm ra những cách sáng tạo để biến đổi hoàn toàn các tòa nhà hiện tại là điều mà nhiều kiến trúc sư sẽ phải xem xét bên cạnh việc lập kế hoạch cho các ngôi nhà và văn phòng sử dụng năng lượng bằng không (net-zero energy). Trong những trường hợp không thể cải tạo từng tầng công trình, vẫn có nhiều cách khác để trang bị thêm hệ thống thu gom nước, hệ thống năng lượng mặt trời, hệ thống cây xanh hoặc không gian giúp tăng cường kết nối với lớp vỏ bên ngoài của tòa nhà. Điều này có thể thay đổi đáng kể cách thức hoạt động của tòa nhà và cũng góp phần vào phúc lợi của người dân. Một dự án đơn lẻ có thể không thay đổi thế giới nhưng nó chắc chắn có thể tạo ra sự khác biệt cho một cộng đồng tại một thời điểm.
“Nếu chúng ta muốn đạt được một tương lai bền vững, chúng ta không thể chỉ dựa vào việc xây dựng các tòa nhà bền vững trong tương lai. Chúng tôi cần có một phương pháp có tầm nhìn xa để chuyển đổi và điều chỉnh các tòa nhà hiện hữu để đáp ứng nhu cầu thay đổi của chúng tôi,” đại diện văn phòng chia sẻ.
Biên dịch: Anh Tuấn | Nguồn: architizer
