Khi kỳ vọng "sống cho vừa lòng hai bên nội ngoại" đẩy bạn vào cạm bẫy nợ nần, bạn sẽ xử lý ra sao. Đó là câu chuyện chung của rất nhiều bạn trẻ muốn sống cho "bằng người ta", cho bố mẹ họ hàng được tự hào.
Đám cưới hoành tráng đánh đổi bằng nợ dài hạn
Chị Mai (29 tuổi) và anh Nam (31 tuổi) ở Hà Nội quyết định tổ chức lễ cưới trong 6 tháng để "không thua kém" chị họ bên vợ và em gái bên chồng. Chi phí vượt dự tính: tiệc cưới, xe rước dâu, quà biếu nội – ngoại, trang trí hoa tươi... Tất cả đẩy họ vào khoản vay tiêu dùng 500 triệu đồng, bằng thu nhập 1 năm tích lũy.
Ảnh minh họa
Sau cưới, cả hai trở thành "nô lệ của khoản trả góp" suốt 5 năm. Chị Mai mỗi tháng phải cắt giảm chi tiêu cá nhân để bắt kịp lịch trả nợ, còn anh Nam phải làm thêm tăng ca, kiệt sức. Mối quan hệ vợ chồng rạn nứt đến mức chị trải lòng: "Tôi cứ ngỡ đám cưới hoành tráng là điều đáng tự hào, ai ngờ lại là gánh nặng kéo dài".
Còn anh Nam cho biết, từng nghĩ sẽ "đập" tiền mừng vào trả nợ sau cưới nên 500 triệu không quá đáng lo. Thế nhưng lúc bóc phong bì cũng là lúc tình cảm gia đình "đi xuống". Mọi người ai cũng có lý do, cũng có gánh nặng nên vợ chồng anh chỉ nhận được số phong bì là khách mời của anh chị. Vậy là tiền tất cả chi phí tổ chức cỗ bàn trọn gói cô dâu chú rể chi, khách mời của họ chiếm 1/5 tổng số nhưng tiền thu về lại phải "cống nộp".
Đây không chỉ là vấn đề chung của các cặp vợ chồng trẻ Việt Nam. Nghiên cứu của Sheheryar Banuri và Ha Nguyen (Đại học East Anglia & IMF, 2020) chỉ ra rằng những người có thu nhập thấp thường vay mượn hơn để tham dự vào các tiêu dùng thể hiện địa vị xã hội – khái niệm "conspicuous consumption" (chi tiêu phô trương)
Dữ liệu từ Hoa Kỳ giai đoạn 1980–2000 cho thấy: Khi bất bình đẳng thu nhập tăng, người dân ở mọi mức thu nhập kể cả nhóm thấp có xu hướng vay nhiều hơn để mua nhà, ô tô, hàng hiệu… nhằm "bằng chị bằng em".
Lo lắng về nợ nần là một trong những nguyên nhân chính gây stress kinh niên. Cả thế giới đều gánh chịu hậu quả tâm lý vì áp lực phải "sống cho vừa lòng hai bên".
Giải pháp tỉnh táo: Tiết kiệm lòng tự trọng, không vay vì áp lực
Ảnh minh họa
1. Ưu tiên thanh toán nợ, đặt an toàn tài chính lên đầu
Trước khi nghĩ tới tiệc tùng, phải tự hỏi: "Tôi trả được bao nhiêu?". Nếu khoản vay tạo gánh nặng hơn 30% thu nhập cần xem lại hoặc hạ cấp kế hoạch.
Gợi ý: App Money Coach giúp theo dõi và lập kế hoạch trả nợ theo từng mục, đảm bảo bạn không hụt hơi giữa đường.
2. Vạch rõ nhu cầu, không chạy theo ánh mắt thiên hạ
Có cần thuê xe sang? Có cần đãi khách bằng bữa buffet năm sao? Luôn hỏi: "Nếu giảm quy mô, liệu ai sẽ nhìn nhận chúng tôi khác đi không?".
Xác lập tiêu chí ưu tiên: gìn giữ tình cảm, tối ưu tài chính, tránh gánh nặng lâu dài.
3. Truy vấn tài chính thông minh khi vay
Nếu thực sự cần vay, hãy so sánh tỉ giá, lãi suất giữa các đơn vị uy tín tránh vay nóng.
Gợi ý: Fingo, VayNhanhOnline: hỗ trợ tư vấn vay tiêu dùng ngân hàng với lãi suất niêm yết, không phí ẩn.
4. Bản lĩnh từ chối nếu điều đó cần thiết
Việc "xin giảm quy mô đám cưới" là thẳng thắn và cần thiết. Nên trò chuyện với hai bên nội ngoại để giải thích kế hoạch tài chính dài hạn "tiệc đơn giản, hạnh phúc lâu dài".
5. Học cách tiết kiệm và đầu tư nhỏ
Sau khi trả nợ, chuyển phần thu nhập dư thành kế hoạch: Mở sổ tiết kiệm nhỏ mỗi tháng, sử dụng app đầu tư như Finhay, TCInvest để khởi đầu cho mục tiêu dài hạn (an toàn, chi phí thấp).
Kết luận: Đám cưới không nên đánh đổi hạnh phúc trả góp
Dùng vay mượn để tổ chức đám cưới hoành tráng là phản tác dụng: bạn có thể gây ấn tượng nhất thời, nhưng hậu quả nợ nần kéo dài mới là điều hủy hoại hôn nhân.
Hạnh phúc không đến từ tiệc to mà từ sự bình yên không nợ nần, từ tài chính minh bạch và tương lai hai người xây dựng bên nhau.
