Bác sĩ tiêu hóa Qian Zhenghong (Đài Loan, Trung Quốc) cho biết: “Ổ bụng chứa rất nhiều cơ quan nội tạng nên không phải lúc nào cơn đau vùng bụng cũng là do dạ dày. Ngay cả khi cơn đau bụng xuất hiện ngay sau khi ăn uống, đi kèm một số bất thường khi đại tiện thì nó vẫn có thể là do bệnh lý khác, thậm chí không liên quan đến hệ tiêu hóa. Cách tốt nhất là không chủ quan với cơn đau hay tự điều trị theo cảm tính, mà cần sớm tới các cơ sở y tế để thăm khám, tìm ra vấn đề”.
Gần đây, có một nam bệnh nhân tìm đến bác sĩ Qian để khám vì đau dạ dày nhưng lại phát hiện có tới gần 5000 viên sỏi chất đầy trong túi mật. Người này họ Lin, ngoài 40 tuổi và bị thừa cân, cụ thể là cao chưa tới 170cm nhưng nặng hơn 80kg.
Người đàn ông phát hiện gần 5000 viên sỏi mật cholesterol sau khi đi khám dạ dày (Ảnh minh họa)
Khi thăm khám, ông Lin nói với bác sĩ rằng mình thường xuyên bị đau dạ dày, nhất là khi vừa ăn xong, ăn càng no thì càng đau nhiều. Lúc đầu, cơn đau có thể dần thuyên giảm khi ông nằm xuống nghỉ ngơi nhưng sau đó ông đã phải uống nhiều loại thuốc tiêu hóa, thuốc giảm đau. Khoảng 3 tuần trở lại đây, cơn đau lan dần ra sau lưng, thuốc cũng không có tác dụng nhiều nữa nên ông quyết định đi khám.
“Sau khi kiểm tra sơ bộ, tôi cho rằng bệnh nhân gặp vấn đề ở túi mật và cần làm thêm siêu âm, chụp cắt lớp nhưng ông không đồng ý. Ông khăng khăng mình mắc bệnh dạ dày và không muốn mất tiền cho các xét nghiệm không cần thiết. Bởi vì ông thấy cơn đau của mình xuất hiện sau khi ăn, đi kèm tình trạng phân màu ngày càng nhạt.
Tuy nhiên, đó đều là những dấu hiệu điển hình của bệnh về túi mật, cụ thể là sỏi mật. Cơn đau bụng của bệnh nhân ở góc phần tư phía trên bên phải, thường được cảm nhận sau khi ăn một bữa ăn lớn. Không giống như đau dạ dày, đau do sỏi mật đôi khi có thể gây đau lưng. Sỏi mật khi rơi vào ống mật sẽ gây tắc nghẽn và mật không thể thải ra ngoài dẫn tới nước tiểu có màu trà hoặc phân có màu nhạt. Ngoài ra, bệnh nhân có thể xuất hiện các triệu chứng như vàng da hay vàng mắt, buồn nôn và nôn mửa, đau vai và đau lưng, sốt kèm ớn lạnh” - bác sĩ Qian nói.
Cũng theo lời kể của ông, bệnh viện đã phải nhờ tới sự hỗ trợ của người nhà. Cuối cùng, ông Lin cũng đồng ý thực hiện siêu âm túi mật. Kết quả cho thấy túi mật của ông chất đầy sỏi, còn có dấu hiệu viêm nhiễm. Trường hợp này không thể điều trị bằng thuốc tán sỏi mà buộc phải phẫu thuật. Sau khi phẫu thuật lấy ra gần 5000 viên sỏi.
Nguyên nhân gây bệnh là “1 thiếu, 1 thừa” khi ăn uống
Bản thân ông Lin khi tận mắt chứng kiến số sỏi này cũng sốc vô cùng. Ông càng hối hận hơn khi biết nguyên nhân gây bệnh đến từ 2 thói quen ăn uống mình đã duy trì nhiều năm. Theo mô tả của bác sĩ Qian thì đó là “1 thiếu” và “1 thừa”. Cụ thể là ăn thiếu bữa sáng trong khi dư thừa đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ.
Bác sĩ Qian giải thích: “Sỏi mật chia làm 2 loại là sỏi sắc tố và sỏi cholesterol, trường hợp của bệnh nhân này là sỏi cholesterol do ăn uống không lành mạnh. Chế độ ăn nhiều chất béo, lạm dụng đồ chiên rán nhiều dầu mỡ làm tăng lượng cholesterol trong máu, tăng nguy cơ tích sỏi cholesterol trong mật.
Chưa kể, nó cũng gây tăng cân, béo phì mà những người này thường có chỉ số cholesterol máu cao, tích mỡ bụng, tăng insulin và lipid máu, kháng insulin, dẫn đến sự tăng bài tiết cholesterol ở gan, làm rối loạn chức năng túi mật. Vì thế, tỷ lệ mắc bệnh sỏi mật, viêm túi mật ở họ cũng cao hơn người bình thường.
Bệnh nhân cũng gần như không bao giờ ăn sáng. Trong khi túi mật thường bài tiết dịch mật vào buổi sáng, chuẩn bị trước cho việc tiêu hóa thức ăn sau một đêm nghỉ dài. Vì vậy, khi bỏ bữa sáng, mật không có thức ăn để tiêu hóa, dịch mật bị lưu lại trong túi mật lâu hơn. Thói quen này kéo dài khiến dịch mật tích tụ trong túi mật và đường ruột, cholesterol do mật tiết ra bị lắng đọng, kết tinh và dễ hình thành sỏi mật”.
Ăn quá nhiều món chiên rán trong thời gian dài có thể dẫn tới sỏi mật và nhiều bệnh tật khác (Ảnh minh họa)
Bác sĩ Qian cũng nhắc nhở thêm rằng không chỉ ông Lin mà rất nhiều người trong xã hội hiện đại có thói quen ăn uống tương tự. Nó không chỉ gây sỏi mật mà còn kéo theo nhiều bệnh tật nguy hiểm khác. Sỏi mật có thể gây ra các biến chứng như viêm túi mật, viêm đường mật, viêm tụy… Trường hợp nặng có thể dẫn đến ung thư tuyến tụy, ung thư túi mật hoặc ung thư ống mật nên cần cẩn trọng.
Ngoài bỏ bữa, ăn uống thất thường, ăn nhiều đồ chiên rán thì thói quen ăn nhiều đồ ngọt, lạm dụng thịt đỏ, lười vận động, giảm cân quá nhanh… cũng có thể gây sỏi mật. Bác sĩ Qian khuyên nên tăng cường ăn nhiều rau xanh, hoa quả và chất xơ. Chất xơ giúp ngăn ngừa tích tụ cholesterol trong mật, giảm khả năng hình thành sỏi mật.
Nguồn và ảnh: Skypost, Sunday More
