Trong nhiều gia đình Việt, ông bà, cha mẹ lớn tuổi thường được xem là “người giữ lửa” – là chỗ dựa tinh thần và cũng là biểu tượng truyền thống. Tuy nhiên, không phải người lớn tuổi nào cũng mang đến sự ấm áp và gắn kết cho gia đình. Có những người, vì tính cách hoặc lối sống cực đoan, lại trở thành nguyên nhân chính khiến không khí gia đình luôn căng thẳng, xáo trộn.
Dưới đây là 4 kiểu người lớn tuổi mà nếu có trong nhà, bạn sẽ cảm thấy nặng nề, mệt mỏi và thậm chí đánh mất sự gắn kết gia đình. Hy vọng gia đình bạn không nằm trong số đó.
1. Người lớn tuổi thiếu tôn trọng người khác
Chúng ta thường nghĩ rằng người già từng trải, sẽ hiểu chuyện, sống ôn hòa. Nhưng thực tế, không ít người cao tuổi lại sống thiếu lịch sự, luôn cho mình quyền được người khác phục tùng chỉ vì “tôi là người lớn”.
Họ dễ cáu gắt, hay mắng mỏ con cháu, hoặc ra mặt khó chịu nếu không được nhường nhịn. Có người còn mang tư tưởng “trẻ phải nghe già vô điều kiện”, bất chấp đúng sai. Khi góp ý thì họ giận dỗi, cho rằng con cháu bất hiếu.
Lối sống này không chỉ khiến các thành viên khác cảm thấy ngột ngạt, mà còn ảnh hưởng xấu đến sự giáo dục và phát triển nhân cách của thế hệ trẻ trong nhà. Một người lớn tuổi không biết tôn trọng người khác thì rất khó nhận được sự kính trọng thực sự từ gia đình.
2. Người già ích kỷ, chỉ nghĩ đến bản thân
Một số người lớn tuổi từng trải qua khổ cực, nên khi về già lại sống theo kiểu “hưởng thụ bù”. Họ không còn muốn chia sẻ hay quan tâm đến ai, chỉ quan tâm đến cảm xúc và nhu cầu của chính mình.
Họ đòi hỏi con cháu chu cấp tiền bạc, chăm sóc tận răng, nhưng lại không bao giờ nghĩ đến hoàn cảnh và gánh nặng của con cái. Có người còn coi chuyện giúp đỡ là nghĩa vụ, không cảm ơn, không trân trọng.
Tệ hơn nữa, khi thấy con cái gặp khó khăn, họ chẳng những không đỡ đần mà còn oán trách, than phiền. Sự ích kỷ này khiến không khí gia đình trở nên căng thẳng, ngột ngạt. Thay vì gắn kết, họ vô tình đẩy các thành viên ra xa nhau.
3. Người lớn tuổi nóng nảy, hay gây hấn
Có người lớn tuổi tính khí thất thường, dễ nổi giận, quát tháo, thậm chí sử dụng bạo lực lời nói hoặc hành động. Khi còn trẻ, họ có thể là người nghiêm khắc, cứng rắn. Nhưng khi về già, sự nghiêm khắc không chuyển hóa thành ôn hòa, mà trở thành cố chấp và hung dữ.
Những người như vậy thường can thiệp sâu vào cuộc sống con cháu: dạy dỗ cháu chắt quá mức, ép buộc con cái phải làm theo ý mình trong chuyện hôn nhân, công việc, tài chính. Khi không được như ý, họ dùng nước mắt, bệnh tật, hoặc thậm chí dọa dẫm để tạo áp lực. Sống trong một gia đình có người già bạo lực tinh thần như vậy khiến con cháu luôn sống trong lo âu, mất tự do và mệt mỏi triền miên.
4. Người già thiên vị, gây chia rẽ con cháu
Gia đình có nhiều con cháu, việc thiên vị là điều rất dễ xảy ra. Tuy nhiên, nếu người lớn tuổi không biết giữ sự công bằng và yêu thương đồng đều, sẽ vô tình tạo ra xung đột và mâu thuẫn không đáng có giữa các thế hệ.
Họ có thể luôn bênh vực một người con, luôn đổ lỗi cho người còn lại, hoặc phân chia tài sản không minh bạch. Điều này có thể khiến anh chị em ruột trong nhà trở mặt với nhau, dẫn đến tan vỡ tình thân.
Một người già thiên vị không chỉ khiến gia đình mất hòa khí, mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự gắn bó và đoàn kết giữa các thành viên.
Người lớn tuổi là một phần quan trọng trong gia đình, nhưng cũng cần hiểu rằng sự tôn trọng phải đến từ hai phía. Gia đình chỉ thực sự yên ấm khi các thế hệ biết thấu hiểu và cư xử đúng mực với nhau.
Nếu bạn đang sống với một người lớn tuổi thuộc những nhóm kể trên, hãy cố gắng giao tiếp, chia sẻ và định hướng hành vi phù hợp. Tuy nhiên, nếu mọi nỗ lực đều vô ích và hành vi tiêu cực vẫn tiếp diễn, bạn có quyền giữ ranh giới an toàn cho bản thân và gia đình mình.
