Ước mơ từ thiện của bé trai ghép thận từ người chết não

"Con hay đọc kinh Phật, ước mơ khỏe mạnh để mở quán chay từ thiện, nhưng chưa biết sẽ làm thế nào", Cường chia sẻ ngày 27/12, một tuần sau ca ghép thận tại Bệnh viện Nhi đồng 2.

Hiện, cậu bé có thể tự xuống giường, đi lại chậm rãi trong phòng cách ly và tiểu 4-5 lít mỗi ngày, điều mà trước đây không thể làm được. Gần một năm qua, biến chứng cường cận giáp do suy thận giai đoạn cuối khiến hai chân Cường đau yếu, đi lại khó khăn, phải nhờ bố mẹ dìu hoặc bế.

Bác sĩ Võ Thị Tường Vy, Khoa Thận Nội tiết, khám cho bé Cường trong phòng cách ly. Ảnh: Lê Phương

Năm 2020, khi học lớp 4, Cường đột nhiên không ăn được, ói ra máu. Bệnh viện ở Long An chẩn đoán suy thận giai đoạn cuối, chuyển đến TP HCM chạy thận nhân tạo cấp cứu. Kể từ đó, một tuần ba ngày, Cường thức dậy từ 4h, ngồi sau xe máy của bố hoặc mẹ vượt quãng đường gần 70 km đến viện chạy thận, bất kể mưa nắng hay lễ Tết.

Từ cậu bé hiếu động, thích đá bóng, chạy nhảy cùng bạn bè, Cường dần trở nên trầm tính, ngoài lúc đi viện chỉ quanh quẩn trong nhà, bỏ học. Bệnh khiến Cường suy kiệt, từ 30 kg hiện còn 23 kg. Các bác sĩ ấn tượng bởi đây là cậu bé "hiền lành, nói chuyện nhỏ nhẹ, ngoan nhất tại khoa", luôn nghe lời dặn dò của nhân viên y tế, chịu đựng đau đớn không khóc.

Để Cường không phải gắn bó cả đời với bệnh viện, có thể sinh hoạt bình thường, hòa nhập cuộc sống, các bác sĩ tư vấn phương pháp ghép thận. Tuy nhiên, bố mẹ bé đều không phù hợp hiến thận. Cường ghi tên vào danh sách chờ ghép thận từ người hiến chết não - "chiếc phao cứu sinh" cuối cùng.

Khuya 18/12, nhận tin bệnh viện báo có quả thận từ người đàn ông chết não ở Bình Dương khả năng cao tương thích với Cường, mẹ bé - chị Hảo "mừng muốn khóc, hồi hộp đến mức không ngủ được". Hôm sau, bác sĩ Võ Thị Tường Vy, Khoa Thận Nội tiết, Bệnh viện Nhi đồng 2, thông báo các kết quả xét nghiệm phù hợp, bé nhập viện chuẩn bị ghép.

Trong lúc ngổn ngang nỗi lo về chi phí, chị Hảo "quá mừng rỡ" khi được bệnh viện báo tin Chương trình Mặt trời Hy vọng (Quỹ Hy vọng - VnExpress) hỗ trợ 100 triệu đồng cho ca ghép thận. Chị là công nhân nhưng đã nghỉ việc từ ngày con bệnh, chồng làm thuê, không có đất ruộng, ở nhờ nhà ông bà. Nhiều năm theo đuổi điều trị bệnh cho Cường khiến kinh tế gia đình thêm khó khăn.

Sáng 20/12, quả thận được lấy ra khỏi cơ thể người đàn ông 47 tuổi, được cảnh sát giao thông hộ tống từ Bình Dương về TP HCM để ghép cho bé Cường. Cùng lúc đó, một quả thận khác ra sân bay Tân Sơn Nhất kịp chuyến bay đi Hà Nội đến Bệnh viện Nhi Trung ương. Giác mạc người hiến được Bệnh viện Chợ Rẫy tiếp nhận. Lá gan được bác sĩ Bệnh viện ĐH Y dược TP HCM chia đôi, một ghép cho người đàn ông 61 tuổi, một ghép cho em bé hai tuổi.

BS.CK2 Phan Tấn Đức, Trưởng khoa Thận Niệu và BS.CK1 Phan Nguyễn Ngọc Tú trong ca ghép thận cho Cường. Ảnh: Nguyễn Tâm

TS.BS Phạm Ngọc Thạch, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng 2, cho biết ca ghép thận cho bé Cường gặp nhiều thách thức do tình trạng xơ hóa nghiêm trọng mạch máu vùng chậu. Đây là hệ quả của quá trình điều trị suy thận kéo dài, khiến việc ghép gặp nhiều nguy cơ. Xơ hóa mạch máu làm giảm độ đàn hồi và lưu thông của máu, tăng nguy cơ tắc nghẽn, chảy máu hoặc thậm chí là hoại tử thận ghép.

Đã chụp CT-scan dựng hình mạch máu và siêu âm Doppler trước mổ, tiên lượng những khó khăn, song êkíp ghép tốn nhiều thời gian trong lựa chọn vị trí mạch máu để khâu nối giữa mạch máu thận hiến và mạch máu của người nhận. Do động mạch chậu ngoài bị xơ hóa, phẫu thuật viên quyết định sử dụng động mạch chậu chung để khâu nối, giúp đảm bảo máu lưu thông tốt, thận mới hoạt động hiệu quả.

Vượt qua ca mổ nhiều gian nan, chức năng thận của Cường hồi phục tốt, các chỉ số trở về bình thường, theo TS.BS Huỳnh Thị Vũ Quỳnh, Trưởng Khoa Thận Nội tiết. Dự kiến cậu bé sẽ xuất viện sau mổ 10-14 ngày, sau đó duy trì uống thuốc chống thải ghép, thoát cảnh liên tục vào bệnh viện chạy thận.

"Gia đình chỉ biết mơ ước, chờ đợi, nhưng chưa dám nghĩ đến có ngày nhận được món quà vô giá này", mẹ bé Cường nói. Cậu bé đang mong chờ ngày được về nhà, đi học trở lại, vui chơi cùng các bạn, có thể thoải mái uống nhiều nước, ăn nhiều món hơn so với trước.

Bé Cường đã có thể đi lại nhẹ nhàng, không còn đau chân như trước, bên cạnh giường là bịch nước tiểu có được nhờ ghép thận. Ảnh: Lê Phương

Đến nay, Bệnh viện Nhi đồng 2 đã thực hiện thành công 33 ca ghép thận cho trẻ, trong đó 3 trường hợp từ người hiến chết não. Nhiều em đã tốt nghiệp đại học, lập gia đình sinh con khỏe mạnh. "Cường là trường hợp đầu tiên êkíp gặp khó khăn về tình trạng xơ hóa mạch máu vùng chậu, nên thành công của ca ghép này mở ra hy vọng mới cho nhiều bệnh nhi khác đang chờ đợi ghép thận", BS.CK1 Phan Nguyễn Ngọc Tú, Phòng Kế hoạch Tổng hợp, nói.

Ghép thận là phương pháp thay thế thận tối ưu. Chưa kể, tổng chi phí phải trả hàng tháng ít tốn kém hơn so với chạy thận và điều trị các biến chứng liên quan.

Bệnh viện đang có hơn 40 bệnh nhân suy thận giai đoạn cuối phải chạy thận nhân tạo. Các bác sĩ kỳ vọng có thêm nguồn tạng để có thể ghép cứu các bé. Hiện, khan hiếm nguồn tạng vẫn là trở ngại lớn nhất, còn trường hợp gia đình khó khăn không đủ chi phí ghép thì không đáng lo bởi bệnh viện có thể vận động các nhà hảo tâm hỗ trợ.

"Có bé thì bố đã qua đời, mẹ là trụ cột kinh tế, còn phải nuôi những đứa con khác nên không dám mạo hiểm hiến thận. Một số trường hợp bố mẹ bệnh, không đủ sức khỏe hiến thận cứu con", bác sĩ chia sẻ.

Lê Phương