Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Cell Metabolism cho thấy, cytokine có tên "yếu tố ức chế di chuyển đại thực bào" (MIF) do khối u tiết ra gây ra tình trạng sụt cân không hồi phục ở bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối. Tình trạng nghiêm trọng này có tên "suy mòn ung thư".
MIF gây viêm mạn tính trong mô mỡ, đồng thời khiến tế bào gốc khó phát triển thành tế bào mỡ trưởng thành. Quá trình này khiến suy giảm mỡ trong cơ thể, từ đó gây suy mòn. Đây cũng là lý do cho khoảng 20% tổng số ca tử vong do ung thư. Tình trạng này dẫn đến sụt cân nghiêm trọng, teo cơ, chán ăn và suy giảm chức năng thể chất.
Theo Hồ Tân Lực, nhà nghiên cứu Viện Y học Phân tử, Đại học Bắc Kinh, khi suy mòn xảy ra, bệnh nhân yếu đến nỗi không thể sử dụng các liệu pháp điều trị ung thư. Trước đó, suy mòn ung thư được coi là một hội chứng rối loạn chuyển hóa do khối u gây ra. Biện pháp điều trị phổ biến là hỗ trợ dinh dưỡng. Tuy nhiên, các quan sát lâm sàng cho thấy ngay cả khi được cung cấp đủ dinh dưỡng, bệnh nhân cũng không thể tăng cân trở lại.
Nhóm nghiên cứu do Hồ Tân Lực và Tiêu Nhuệ Bình, Viện trưởng Viện Công nghệ Tương lai, Đại học Bắc Kinh, dẫn đầu đã phát hiện MIF gây viêm mạn tính và xơ hóa trong mô mỡ thông qua tương tác với thụ thể ACKR3. Tế bào gốc lúc này không thể phát triển thành tế bào mỡ chức năng, ngay cả khi có đủ chất dinh dưỡng.
Nhiều bệnh nhân giảm cân sau mắc ung thư do tình trạng suy mòn. Ảnh: iStock
Nghiên cứu sâu hơn cho thấy mối tương quan chặt chẽ giữa nồng độ MIF tăng cao trong máu và mức độ sụt cân ở bệnh nhân ung thư phổi, dạ dày hoặc đại trực tràng. Trong các mô hình chuột bị suy mòn ung thư, ức chế MIF-ACKR bằng các phương pháp di truyền hoặc dược lý có thể cải thiện tình trạng mất mỡ và các biểu hiện lâm sàng khác của suy mòn.
"Đối với bệnh nhân suy mòn, việc dự trữ năng lượng trong mô mỡ rất khó khăn. Vấn đề không phải thiếu dinh dưỡng, mà quá trình phân phối dưỡng chất trong cơ thể bị gián đoạn", bà Hồ nói.
Nếu khắc phục được vấn đề này, mô mỡ của bệnh nhân sẽ được khôi phục, từ đó giữ cơ thể ở ngưỡng khỏe mạnh, cho phép bệnh nhân thực hiện các phương pháp điều trị ung thư phổ biến.
Các nhà khoa học cũng phát hiện, sau khi tập thể dục nồng độ MIF trong máu chuột giảm. Số lượng tế bào gốc sản sinh cytokine gây viêm trong mô mỡ dưới da của chúng vẫn ổn định, nhưng số lượng tế bào gốc có khả năng phát triển thành tế bào mỡ trưởng thành lại tăng lên.
"Điều này cho thấy duy trì sức khỏe chuyển hóa thông qua tập thể dục có thể là liệu pháp hiệu quả cho bệnh nhân. Tuy nhiên, người bệnh thường quá yếu để hoạt động thể chất ở giai đoạn này", bà Hồ lưu ý.
Ông Tiêu tin rằng nghiên cứu giúp các nhà khoa học hiểu được cơ chế bệnh lý của suy mòn ung thư và các phân tử chủ chốt liên quan, cung cấp các mục tiêu mới cho việc điều trị.
Thục Linh (Theo China Daily)
