Bệnh cúm hay còn gọi là cúm mùa là bệnh truyền nhiễm cấp tính với biểu hiện sốt, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi, sổ mũi, đau họng và ho. Tác nhân gây bệnh chủ yếu do các chủng virus cúm A (H3N2), cúm A (H1N1), cúm B và cúm C.
Mùa cúm thường bắt đầu vào mùa thu và kéo dài đến mùa xuân năm sau.
Bệnh có khả năng lây nhiễm rất cao, lây nhanh qua đường hô hấp thông qua các giọt nhỏ nước bọt hay dịch tiết mũi họng do hắt hơi, ho khạc. 80-90% các trường hợp mắc cúm là ở thể nhẹ, có thể tự khỏi. Những trường hợp sốt cao kéo dài, liên tục, tổn thương phổi thì mới cần nhập viện điều trị.
Những trường hợp mắc cúm nhưng chỉ ho, chảy nước mũi, sốt nhẹ, chụp X-quang phổi không có tổn thương thì chỉ cần điều trị ngoại trú, nâng cao thể trạng để bệnh tự khỏi.
Các triệu chứng thường gặp của cúm bao gồm sốt cao, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi, sổ mũi, hắt hơi và đau họng. Trong một số trường hợp, cúm có thể dẫn đến viêm phổi, viêm cơ tim, thậm chí đe dọa tính mạng.
Bác sĩ hội chẩn cấp cứu trực tuyến 3 nạn nhân vụ sập cầu Phong Châu, Phú Thọ
Để phòng ngừa và giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh, tiêm phòng cúm hàng năm là biện pháp hữu hiệu. Vắc xin cúm hoạt động bằng cách kích thích cơ thể sản sinh kháng thể chống lại virus cúm, giúp bảo vệ cơ thể khỏi bị nhiễm bệnh hoặc làm giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh nếu không may mắc phải.
Việc tiêm phòng cúm được khuyến cáo cho mọi người từ 6 tháng tuổi trở lên. Tuy nhiên, một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao hơn như trẻ em dưới 5 tuổi, người cao tuổi, phụ nữ mang thai, người suy giảm miễn dịch và những người mắc các bệnh mãn tính cần đặc biệt chú trọng đến việc tiêm phòng. Bởi lẽ, đối với những nhóm người này, cúm có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm hơn.
Nhân viên y tế và những người làm việc trong các cơ sở y tế cũng nên tiêm phòng cúm để bảo vệ bản thân và hạn chế lây lan bệnh cho cộng đồng. Việc tiêm phòng không chỉ bảo vệ sức khỏe cá nhân mà còn góp phần giảm gánh nặng cho hệ thống y tế và cộng đồng.
Thời điểm tiêm phòng cúm lý tưởng
Mùa cúm thường bắt đầu vào mùa thu và kéo dài đến mùa xuân năm sau. Tuy nhiên, thời điểm đỉnh điểm của mùa cúm có thể thay đổi tùy theo từng khu vực và từng năm. Để đạt được hiệu quả bảo vệ tốt nhất, việc tiêm phòng cúm nên được thực hiện trước khi mùa cúm bắt đầu khoảng 2-4 tuần.
Các gia đình được khuyến khích bắt đầu tiêm vắc xin từ tháng 9 đến tháng 3 năm sau.
Tại sao lại như vậy? Vắc xin cúm cần một khoảng thời gian nhất định, thường là khoảng 2 tuần, để cơ thể sản sinh đủ kháng thể bảo vệ. Vì vậy, tiêm phòng sớm sẽ giúp cơ thể có đủ thời gian để tạo ra hàng rào miễn dịch vững chắc trước khi virus cúm xâm nhập.
Tuy nhiên, nếu bạn chưa kịp tiêm phòng trước mùa cúm, việc tiêm phòng vào bất kỳ thời điểm nào trong mùa cúm vẫn có ý nghĩa. Việc tiêm phòng muộn vẫn giúp giảm nguy cơ mắc bệnh nghiêm trọng hoặc các biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên, hiệu quả bảo vệ sẽ không cao bằng so với việc tiêm phòng sớm.
Những lưu ý khi tiêm phòng cúm
Các loại vắc xin cúm: Hiện nay có nhiều loại vaccine cúm khác nhau, phổ biến nhất là vắc xin cúm tứ giá và vắc xin cúm ba giá. Mỗi loại vắc xin có những thành phần kháng nguyên khác nhau, giúp bảo vệ cơ thể khỏi các chủng virus cúm khác nhau. Việc lựa chọn loại vaccine nào sẽ phụ thuộc vào khuyến cáo của nhà sản xuất và tư vấn của bác sĩ.
Tác dụng phụ của vắc xin cúm: Sau khi tiêm phòng, một số người có thể gặp phải các tác dụng phụ nhẹ như đau nhức tại vị trí tiêm, sốt nhẹ, mệt mỏi, đau đầu hoặc đau cơ. Những tác dụng phụ này thường tự biến mất sau vài ngày và không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
Tính an toàn của vắc xin cúm: Vắc xin cúm đã được nghiên cứu kỹ lưỡng và được chứng minh là an toàn và hiệu quả. Trước khi được cấp phép lưu hành, vắc xin cúm phải trải qua quá trình kiểm nghiệm nghiêm ngặt về chất lượng và độ an toàn. Tuy nhiên, như bất kỳ loại thuốc nào khác, vắc xin cúm cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ hiếm gặp. Nếu bạn có bất kỳ lo ngại nào về việc tiêm phòng, hãy trao đổi với bác sĩ để được tư vấn cụ thể.
Tại sao nên tiêm vắc xin cúm hàng năm?
Vắc xin cúm sau khi được tiêm vào cơ thể sẽ kích thích sinh đáp ứng miễn dịch bằng cách tạo ra kháng thể đặc hiệu để ức chế hoạt động của virus cúm và tiêu diệt chúng nhằm giảm khả năng mắc bệnh và các biến chứng nguy hiểm do bệnh gây ra. Lượng kháng thể đầy đủ sẽ hình thành sau khi tiêm vắc xin 2-4 tuần.
Tất cả mọi người từ 6 tháng tuổi trở lên đều nên tiêm phòng cúm hàng năm.
Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy lượng kháng thể sẽ suy giảm dần theo thời gian, đồng thời virus cúm cũng liên tục biến đổi cấu trúc di truyền theo chu kỳ năm, thay đổi tùy theo từng vùng miền, từng quốc gia và không báo trước.
Chính vì vậy, công thức sản xuất vắc xin cúm luôn được cập nhật mỗi năm để phù hợp với các chủng virus cúm đang lưu hành và việc tiêm nhắc vắc xin cúm mỗi năm là rất quan trọng, đặc biệt những người thuộc nhóm nguy cơ cao, kể cả nhân viên y tế và người nhà của bệnh nhân.
