Ngày 16/11, đại diện Bệnh viện Hữu Nghị Lạc Việt cho biết bệnh nhân phát hiện bệnh thận mạn tính, hội chứng thận hư khi mới hai tuổi, từng được gia đình đưa đi điều trị tại bệnh viện. Sau thời gian ổn định, em được các bác sĩ kê thuốc duy trì và hẹn tái khám định kỳ. Tuy nhiên, do thiếu hiểu biết về bệnh lý, gia đình dần lơ là việc theo dõi sức khỏe cho em.
Tháng 7/2025, Tú xuất hiện dấu hiệu mệt mỏi, mặt phù nề, gia đình vội đưa đi viện khám. Khi nhập viện, bệnh nhân trong tình trạng mệt nhiều kèm theo khó thở, đau đầu, tức bụng. Các bác sĩ chẩn đoán Tú bị thiếu máu nặng, hội chứng urê máu cao, suy thận mạn giai đoạn 5 - một trong những giai đoạn nguy hiểm nhất của bệnh lý thận.
Êkíp lập tức truyền máu và lọc máu cấp cứu. Sau khi ổn định, để duy trì sự sống cho Tú, các bác sĩ tư vấn làm cầu nối động - tĩnh mạch (fistula) và chạy thận nhân tạo định kỳ 3 lần/tuần, cuộc sống buộc gắn liền với bệnh viện. Người mẹ Đỗ Thị Lương nghẹn ngào chia sẻ: "Tôi như sụp đổ, chỉ biết thương con khi tuổi còn quá trẻ, cả tương lai phía trước đang chờ".
Bác sĩ điều trị cho bệnh nhân. Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Bệnh thận và suy thận mạn tính là gánh nặng của ngành y tế cũng như gia đình người mắc. Khảo sát Inside CKD trên 11 quốc gia cho thấy chi phí chi trả cho bệnh thận mạn hàng năm lên đến hàng tỷ USD, chiếm 2,4-7,5% chi tiêu y tế hàng năm. Phí quản lý bệnh thận mạn ở giai đoạn cuối cho các liệu pháp chạy thận nhân tạo, thay thế thận, đặc biệt tăng cao.
Thống kê của Hội thận học thế giới ước tính khoảng ba triệu người đang phải duy trì sự sống nhờ phương pháp lọc máu (bao gồm chạy thận nhân tạo hoặc lọc màng bụng) và ghép thận. Đặc biệt, tỷ lệ người trẻ, người còn trong độ tuổi lao động mắc bệnh chiếm tỷ lệ cao và có xu hướng tăng.
Việt Nam ghi nhận hơn 10 triệu người mắc bệnh thận mạn tính. Tỷ lệ mắc bệnh thận mạn mới hằng năm là khoảng 8.000 người, 800.000 bệnh nhân cần phải chạy thận lọc máu, chiếm 0,1% dân số. Tuy nhiên, Việt Nam chỉ có 5.500 máy chạy thận phục vụ 33.000 bệnh nhân. Tỷ lệ tử vong do bệnh này đứng thứ 8 trong số 10 nguyên nhân hàng đầu gây tử vong.
Hội chứng thận hư xuất hiện khi tổn thương ở cầu thận do nhiều nguyên nhân, âm thầm dẫn đến suy thận, tắc mạch phổi, nhiễm trùng huyết. Bệnh đặc trưng bởi 3 dấu hiệu là protein niệu cao (trên 3,5g/24h), giảm albumin máu và phù. Bệnh gặp ở cả trẻ em và người lớn, có thể nguyên phát (tổn thương tại thận) hoặc thứ phát do các bệnh như tiểu đường, lupus, nhiễm trùng, ung thư...
Thực tế, hội chứng thận hư cần điều trị lâu dài, bao gồm giai đoạn tấn công để đạt được đáp ứng hoàn toàn, sau đó là điều trị duy trì để đáp ứng ổn định, thời gian điều trị tùy thuộc vào đáp ứng của mỗi bệnh nhân. Tự ý dừng thuốc khiến tổn thương thận tiến triển trở lại, dẫn đến bệnh tái phát với nhiều các biến chứng nguy hiểm như tắc mạch, nhiễm trùng, thậm chí suy thận nặng cần phải lọc máu.
Phù là biểu hiện thường gặp và rõ nhất, thường xuất hiện ở mặt (như mí mắt sưng) vào buổi sáng, sau đó lan xuống chân. Phù tiến triển nhanh, trường hợp nặng có thể gây tràn dịch đa màng như tràn dịch ổ bụng, màng phổi, màng tim. Ngoài ra, bệnh nhân có thể tiểu ít, nước tiểu nhiều bọt do protein niệu cao, một số bệnh nhân có thể tiểu máu. Khi có các dấu hiệu này, cần đến cơ sở y tế ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Bệnh nếu không kiểm soát tốt có thể gây nhiều biến chứng đe dọa tính mạng. Đáng chú ý nhất là nhiễm trùng (như viêm phổi, viêm mô tế bào, viêm phúc mạc tiên phát), huyết khối (tắc mạch chi dưới, tắc mạch phổi, mạch não), suy thận (suy thận cấp, suy thận mạn), rối loạn điện giải và cả biến chứng liên quan đến tác dụng phụ của thuốc. Đây là lý do bệnh nhân cần tái khám định kỳ, tuân thủ điều trị và cần được theo dõi sát sao bởi bác sĩ chuyên khoa thận. Bệnh suy thận ở giai đoạn muộn, bệnh nhân buộc phải điều trị lọc máu hoặc ghép thận. Lúc này, cuộc sống gần như gắn liền với bệnh viện.
Để phòng tránh các biến chứng, bệnh nhân cần tuân thủ điều trị, không tự ý ngưng thuốc dù thấy đỡ phù. Việc tự ý bỏ thuốc sẽ làm bệnh tái phát nặng hơn. Cần tái khám theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ, trước khi hết thuốc một ngày, bệnh nhân cần làm xét nghiệm máu, nước tiểu để điều chỉnh phác đồ kịp thời, không tự ý mua thuốc uống theo đơn cũ.
Thúy Quỳnh
