Trong mùa hè nắng gắt, việc tìm kiếm những thực phẩm có khả năng bảo vệ da từ bên trong được xem là giải pháp bổ trợ hiệu quả cho kem chống nắng. Một trong những "chiến binh chống nắng" này lại chính là loại rau quen thuộc trong bữa cơm của người Việt: Rau đay.
Rau đay không chỉ là nguyên liệu cho những món canh thanh mát như canh rau đay mồng tơi nấu cua, rau đay nấu tôm… mà còn được giới khoa học và y học cổ truyền đánh giá cao về dược tính.
Rau đay được ghi nhận là nguồn thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như vitamin C, E, beta-carotene (tiền vitamin A) và polyphenol. Tất cả đều là những hợp chất giúp trung hòa các gốc tự do gây hại do tia UV từ ánh nắng mặt trời.
Các chất chống oxy hóa này có khả năng giảm tổn thương tế bào da do tia cực tím (UV) - một trong những nguyên nhân chính gây nám, sạm và lão hóa da. Đồng thời, kích thích cơ thể sản sinh collagen tự nhiên, giúp làn da phục hồi nhanh hơn sau khi tiếp xúc ánh nắng. Tăng khả năng miễn dịch của da, từ đó giúp da chống lại các tác nhân từ môi trường như ô nhiễm, khói bụi, tia tử ngoại.
Đó cũng là lý do vì sao người Nhật đặc biệt yêu thích rau đay. Họ tin rằng chất nhầy trong rau đay có khả năng giữ ẩm cho da, hỗ trợ tái tạo tế bào và giúp làn da luôn săn chắc, đàn hồi.
Không chỉ tốt cho làn da, rau đay còn là 1 dược liệu trong Đông y
Theo lương y Bùi Đắc Sáng (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Hội Đông y Hà Nội), cả lá và hạt rau đay đều có thể dùng làm thuốc. Rau có tính hàn, chứa nhiều nước và chất nhớt tự nhiên - chính điều này tạo nên tác dụng dưỡng ẩm, chống nóng trong, thanh lọc cơ thể, làm dịu các bệnh về nhiệt mùa hè.
Một số món ăn và bài thuốc từ rau đay:
- Thanh nhiệt, giải độc, chữa cảm nắng
Loại rau tuy ngon nhưng chuyên gia Mỹ cảnh báo chứa nhiều thuốc trừ sâu bậc nhất: Cẩn trọng khi dùng để bảo vệ sức khỏe gia đình
Canh rau đay nấu với mồng tơi và cua đồng là món ăn dân dã, dễ chế biến. Không chỉ giúp giải nhiệt, món canh này còn có giảm tình trạng nóng trong, say nắng hiệu quả.
- Lợi sữa cho phụ nữ sau sinh, hỗ trợ tiêu hóa cho người già
Rau đay nấu hoặc luộc 200g mỗi ngày có thể giúp kích thích tuyến sữa, đồng thời hỗ trợ nhuận tràng, giảm táo bón, đặc biệt hữu ích với người lớn tuổi.
- Trị lỵ mới phát
Sắc đặc 30g rau đay tươi, uống mỗi ngày giúp cải thiện các triệu chứng lỵ cấp tính.
- Nhuận tràng, làm mềm phân
Ăn 300-400g rau đay nấu chín mỗi ngày giúp kích thích nhu động ruột, hỗ trợ tiêu hóa và giảm tình trạng táo bón kéo dài.
- Khai thông tiểu tiện
Với người bị bí tiểu, tiểu đau, có thể dùng khoảng 300–400g rau đay nấu canh, ăn cả nước lẫn cái để giảm viêm và hỗ trợ tiểu tiện dễ dàng hơn.
2 cấm kỵ khi dùng rau đay trong mùa hè
Rau đay nấu hoặc luộc 200g mỗi ngày có thể giúp kích thích tuyến sữa, đồng thời hỗ trợ nhuận tràng, giảm táo bón...
Không ăn rau đay để qua đêm hoặc đun đi đun lại nhiều lần
Rau đay dễ bị biến đổi chất, sản sinh nitrit gây hại cho hệ tiêu hóa. Hãy ăn ngay sau khi chế biến, đặc biệt trong thời tiết nóng.
Người đang bị tiêu chảy, lạnh bụng nên hạn chế ăn
Do rau đay có tính hàn mạnh, dễ gây rối loạn tiêu hóa ở người tỳ vị hư hàn, bụng yếu hoặc đang bị tiêu chảy. Phụ nữ sau sinh nếu ăn rau đay để lợi sữa cũng cần kiểm soát liều lượng.
