Béo phì thường được biết đến với các hậu quả như tim mạch, đái tháo đường, huyết áp cao… Tuy nhiên, các nghiên cứu y học đã chứng minh béo phì là "thủ phạm giấu mặt" gây suy giảm sinh lý và vô sinh ở phái mạnh, đặc biệt ngày càng phổ biến ở người trẻ tuổi.
Nhiều hệ lụy
Đại úy, ThS-BS Vũ Thái Hoàng, bác sĩ điều trị Khoa Ngoại tiết niệu - Bệnh viện Quân y 175 (TP HCM), cho biết mỗi tuần đơn vị tiếp nhận khoảng 10 trường hợp nam giới trẻ tuổi đến khám vì các vấn đề liên quan đến rối loạn sinh lý như giảm ham muốn, rối loạn cương, tinh dịch đồ bất thường. Đáng chú ý, phần lớn trong số họ có chung đặc điểm: béo phì, ít vận động và ăn uống thiếu kiểm soát.
Tại sao một số người tự khỏi HPV trong khi số khác lại phát bệnh? Hiệu quả của các loại vắc xin ngừa HPV như thế nào ở các độ tuổi?
Theo ThS-BS Nguyễn Hồ Vĩnh Phước, Khoa Nam học - Bệnh viện Bình Dân TP HCM, béo phì không chỉ là vấn đề thẩm mỹ mà còn là mối đe dọa lớn đối với sức khỏe toàn thân, đặc biệt là sức khỏe tình dục ở cả nam và nữ.
Béo phì không đơn thuần chỉ làm ngoại hình "phát tướng", mà còn ảnh hưởng đến hầu hết các cơ quan trong cơ thể như tim mạch, huyết áp, đột quỵ, trào ngược dạ dày, hô hấp… Đặc biệt, tình trạng này có mối liên hệ chặt chẽ với chức năng tình dục.
Bên cạnh đó, mỡ nội tạng sản sinh enzyme aromatase, chuyển testosterone thành estrogen, làm mất cân bằng nội tiết. Hệ quả là giảm sản xuất tinh trùng, tinh trùng yếu, dị dạng, khó thụ thai. Đặc biệt, tình trạng này còn làm tăng stress ôxy hóa, gây tổn thương ADN tinh trùng, làm tăng nguy cơ sẩy thai, thai lưu hoặc thai phát triển kém. Trong khi đó, điều trị hiếm muộn hiện vẫn là lĩnh vực có chi phí cao và chủ yếu do người bệnh tự chi trả. Điều này khiến nhiều người chấp nhận "sống chung với lũ" vì không đủ điều kiện điều trị.
Ngoài ảnh hưởng sinh lý, béo phì còn khiến người bệnh thường xuyên đối mặt với cảm xúc tiêu cực, tự ti về ngoại hình, trầm cảm và rối loạn lo âu. "Đây là "vòng xoáy béo phì, stress, rối loạn nội tiết cần được nhận diện và can thiệp sớm" - BS Phước nhấn mạnh.
Bác sĩ đang thăm khám, tư vấn cho bệnh nhân tại Khoa Nam học - Bệnh viện Bình Dân TP HCM
Nên từ bỏ những thói quen xấu
TS-BS Trà Anh Duy, Trung tâm Sức khỏe nam giới Men's Health, cho rằng nhiều người vẫn xem béo phì là vấn đề thẩm mỹ hoặc chuyển hóa, ít khi nghĩ đến sinh lý hay khả năng có con. Đáng nói, các dấu hiệu suy sinh dục ban đầu rất kín đáo: giảm ham muốn, mệt mỏi, rối loạn cương, khó tập trung dễ bị nhầm với stress hoặc áp lực công việc. Không ít nam giới ngại khám khi chưa lập gia đình, khiến tình trạng kéo dài và nặng hơn.
Trong quá trình điều trị, thăm khám, BS Duy đã gặp không ít trường hợp nam giới 18-25 tuổi bị rối loạn cương, xuất tinh sớm, tinh trùng yếu mà không mắc bệnh lý nào khác ngoài béo phì.
"Tuy nhiên, tin vui là giảm cân có thể cải thiện đáng kể khả năng sinh sản. Nhiều nghiên cứu cho thấy chỉ sau 8 tuần giảm cân hợp lý, số lượng tinh trùng có thể tăng hơn 40%, nếu duy trì cân nặng ổn định, hiệu quả này có thể kéo dài. Tuy nhiên, nếu béo phì kéo dài quá lâu và gây tổn thương tinh hoàn nghiêm trọng, khả năng phục hồi hoàn toàn sẽ giảm" - BS Duy nói.
Các bác sĩ cũng nhấn mạnh những thói quen phổ biến hiện nay như ngồi lâu, ít vận động, thức khuya, ăn thực phẩm chế biến sẵn, uống nhiều nước ngọt, rượu bia… chính là "mồi lửa" âm thầm gây suy giảm sinh lý.
"Những người thường xuyên ăn thức ăn nhanh, ít rau xanh, giàu chất béo bão hòa rất dễ rơi vào tình trạng tăng mỡ nội tạng. Đây là loại mỡ nguy hiểm nhất vì không chỉ gây bệnh tim mạch mà còn phá hủy dần chức năng nội tiết và tinh trùng" - BS Duy thông tin.
Theo BS Vũ Thái Hoàng, ngoài béo phì, có hàng loạt yếu tố dễ bị nam giới bỏ qua nhưng lại ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe sinh sản như hút thuốc lá, uống rượu, sử dụng chất kích thích như cần sa, ma túy; môi trường ô nhiễm, tiếp xúc hóa chất, làm việc trong nhiệt độ cao; thường xuyên mặc đồ lót bó sát; stress kéo dài, thiếu ngủ, trầm cảm; chế độ ăn thiếu vitamin, khoáng chất, ít chất xơ; quan hệ tình dục không an toàn - tăng nguy cơ mắc bệnh lây qua đường tình dục.
Ăn uống lành mạnh, ngủ đủ giấc
ThS-BS Nguyễn Hồ Vĩnh Phước cho rằng giảm cân là mục tiêu của nhiều người trong xã hội hiện đại nhưng để đạt hiệu quả bền vững và an toàn, cần một chiến lược khoa học thay vì những phương pháp "cấp tốc".
Trước hết, cần xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, giảm tối đa đường, dầu mỡ và các loại thức ăn nhanh. Đây là yếu tố quan trọng giúp kiểm soát năng lượng nạp vào, hỗ trợ giảm mỡ nội tạng, thủ phạm đứng sau nhiều bệnh lý nguy hiểm. Bên cạnh đó, nên duy trì ít nhất 150 phút hoạt động thể chất/tuần, tương đương 30 phút/ngày, 5 ngày/tuần, để đốt cháy năng lượng thừa và tăng cường trao đổi chất. Ngoài ra, cần ngủ đủ giấc, giảm stress, tránh rượu bia và thuốc lá.
