Ngày 24/9, Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường và Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen có cuộc gặp tại New York, bên lề phiên họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc. Trong thông báo trên mạng xã hội X sau đó, bà Von der Leyen cho biết đã thảo luận vấn đề thương mại với Trung Quốc. Bà đánh giá cao "việc Trung Quốc sẵn sàng đối thoại trên tinh thần hiểu biết lẫn nhau".
"Các lo ngại của châu Âu liên quan đến kiểm soát xuất khẩu, tiếp cận thị trường và dư thừa công suất đều đã được trao đổi", bà viết.
Chủ tịch EC Ursula von der Leyen và Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường tại Bắc Kinh tháng 7/2025. Ảnh: Reuters
Hai năm qua, Trung Quốc và châu Âu đứng trên bờ vực chiến tranh thương mại. Phần lớn nhà phân tích cho rằng nguyên nhân bắt đầu từ quyết định năm 2023 của EC, mở cuộc điều tra chống trợ giá với xe điện Trung Quốc. Châu Âu năm ngoái áp thuế chống trợ giá với sản phẩm này. Bắc Kinh đáp trả bằng cách nộp đơn kiện lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), đồng thời mở các cuộc điều tra rượu, thịt lợn, sản phẩm từ sữa và nhiều mặt hàng khác của EU.
Tuy nhiên, trong bối cảnh chính sách thương mại của Tổng thống Mỹ Donald Trump tác động đến xuất khẩu của cả Trung Quốc và EU, hai nền kinh tế này dường như đã chọn cách hòa giải.
Thủ tướng Lý Cường cho biết Trung Quốc và EU "vẫn giữ nguyện vọng ban đầu khi thiết lập quan hệ ngoại giao", theo thông cáo của Bộ Ngoại giao nước này. Ông cũng nhấn mạnh kỳ vọng EU thực hiện cam kết tiếp tục mở cửa cho thương mại và đầu tư.
"Là hai cực quan trọng của thế giới, Trung Quốc và EU nên thể hiện trách nhiệm và duy trì sự độc lập chiến lược", thông cáo cho biết.
Quan chức thương mại Trung Quốc đang gặp khó khi phải đàm phán song song với cả Mỹ và châu Âu. Các hiệp hội doanh nghiệp nước ngoài thì liên tiếp phàn nàn về sự chậm trễ kéo dài, khi các vấn đề tranh cãi như cấp phép xuất khẩu đất hiếm mất nhiều thời gian xử lý. Tuần trước, Phòng Thương mại Liên minh châu Âu tại Trung Quốc cảnh báo nhiều doanh nghiệp có thể ngừng hoạt động và thua lỗ khi Bắc Kinh tiếp tục siết đất hiếm.
Trong khi đó, EC cũng gặp thách thức trong việc thống nhất quan điểm của 27 nước thành viên. Tháng 10/2024, có 10 quốc gia ủng hộ áp thuế nhập khẩu với xe điện Trung Quốc, 12 nước bỏ phiếu trắng và 5 nước phản đối, trong đó có Đức - nền kinh tế lớn nhất châu Âu.
Theo các nhà ngoại giao, Trung Quốc đang ngày càng trở thành yếu tố trung tâm trong tính toán chiến lược của châu Âu với cuộc chiến ở Ukraine. Nhiều người cho rằng vai trò của Trung Quốc với kinh tế Nga, và khả năng tác động của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình với Tổng thống Nga Vladimir Putin còn có khả năng đạt được hòa bình hơn là chính sách đối ngoại khó đoán của ông Trump.
Von der Leyen cho biết bà đã đề nghị Trung Quốc "sử dụng ảnh hưởng của mình để chấm dứt thương vong và khuyến khích Nga ngồi vào bàn đàm phán". Trong khi đó, thông cáo của Bộ Ngoại giao Trung Quốc lại không đề cập đến xung đột tại Ukraine.
Hà Thu (theo Reuters)
