Chiều 13/2, Sở Giáo dục và Đào tạo TP HCM công bố chi tiết cấu trúc, nội dung đề thi Ngữ văn vào lớp 10 năm 2023 và hướng dẫn nội dung ôn tập cho học sinh.
Theo Sở, cấu trúc đề thi Văn giữ ổn định như mọi năm, thời gian làm bài 120 phút với ba phần: Đọc hiểu (3 điểm), Nghị luận xã hội (3 điểm) và Nghị luận văn học (4 điểm).
Trong đó, các câu hỏi phần Đọc hiểu theo mức độ tư duy từ dễ đến khó, từ mức độ nhận biết, thông hiểu đến phân tích, suy luận và đánh giá, vận dụng. Phần này có một câu hỏi về tiếng Việt. Học sinh khi ôn tập cần đọc nhiều loại văn bản, tác phẩm như báo chí, các bài bình luận, các sách khoa học có nội dung phù hợp với lứa tuổi, gắn với tình hình thời sự để luyện tập kỹ năng đọc hiểu.
Ngoài ra, học sinh nên chú ý phát hiện, nhận diện, giải mã từ ngữ, chi tiết, hình ảnh; tìm các vấn đề tiếng Việt có trong văn bản; tập tóm tắt văn bản; liên hệ thực tế để đưa ra quan điểm cá nhân về vấn đề đặt ra; sáng tạo cách thể hiện khác, đề xuất giải pháp, đặt nhan đề mới. Khi trả lời các câu hỏi đọc hiểu, học sinh cần đọc toàn bộ văn bản để nắm nội dung, trả lời ngắn gọn, rõ ràng theo đúng yêu cầu của đề, tránh lan man, dài dòng.
Học sinh xem lại nội dung môn Văn trước giờ thi vào lớp 10 ở TP HCM năm 2020. Ảnh: Quỳnh Trần
Phần Nghị luận xã hội yêu cầu học sinh viết một bài văn khoảng 500 chữ. Sở lưu ý, đây là bài văn ngắn nhưng vẫn cần đảm bảo cấu trúc bài nghị luận có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Học sinh cần tập phân tích, xác định đúng vấn đề cần nghị luận; triển khai vấn đề thành các luận điểm; vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lý lẽ và dẫn chứng; rút ra bài học nhận thức và hành động.
Các thao tác lập luận cần rèn luyện là giải thích, chứng minh, bình luận. Dẫn chứng trong bài phải sát vấn đề, phân tích rõ ràng, rút được bài học cho bản thân.
Phần Nghị luận văn học có hai đề để học sinh lựa chọn. Thông thường, đề thứ nhất yêu cầu học sinh tự chọn một tác phẩm thuộc chủ đề đã cho, cảm nhận tác phẩm và chỉ ra ảnh hưởng, tác động với bản thân mình hoặc liên hệ đến tác phẩm khác, liên hệ thực tế cuộc sống để rút ra một vấn đề liên quan. Đề thứ hai đặt ra một tình huống cụ thể và yêu cầu học sinh sử dụng kiến thức, sự trải nghiệm trong quá trình đọc để giải quyết.
Để làm tốt phần này, học sinh cần rèn kỹ năng phân tích, cảm nhận tác phẩm văn học theo thể loại; nắm vững kỹ năng viết bài văn nghị luận văn học; đọc thêm các tác phẩm ngoài sách giáo khoa có cùng chủ đề; dùng kiến thức và trải nghiệm để giải quyết một tình huống cụ thể. Thí sinh không nên diễn xuôi lại tác phẩm, đưa ra quan điểm một cách sáo mòn hoặc viết lại các nội dung đã học một cách máy móc.
Sở Giáo dục và Đào tạo cũng đưa ra một số lưu ý mà học sinh cần tránh khi làm bài thi môn Ngữ văn như phân bố thời gian không hợp lý; đọc đề không kỹ dẫn đến trả lời không đúng trọng tâm, hoặc trả lời dài dòng, thừa ý; trình bày, viết chữ cẩu thả, khó đọc; bài làm không hoàn chỉnh, thiếu kết bài.
Kỳ thi vào lớp 10 công lập TP HCM năm 2023 dự kiến diễn ra vào đầu tháng 6, với ba môn thi, gồm Toán, Văn (mỗi môn 120 phút), Tiếng Anh (90 phút).
Năm nay, khoảng 100.000 học sinh ở TP HCM tốt nghiệp THCS. Học sinh được đăng ký ba nguyện vọng, bằng hình thức trực tuyến vào các trường THPT (trừ chuyên Lê Hồng Phong, chuyên Trần Đại Nghĩa và Phổ thông Năng khiếu) và không được thay đổi nguyện vọng sau khi trúng tuyển.
Nhật Lệ
