Hệ thống giáo dục Mỹ đa dạng với hàng nghìn đại học, cùng thủ tục phức tạp khi ứng tuyển, là lý do nhiều người tìm đến dịch vụ tư vấn du học.
Chị Nguyễn Mai ở Hà Nội cho hay được một công ty có tiếng giới thiệu các gói giá 5.000 USD, 10.000 USD, 30.000 USD (hơn 760 triệu đồng) khi nhờ tư vấn hồ sơ cho con gái, hồi cuối năm ngoái.
Sau khi tham khảo người quen, chị ký hợp đồng với công ty trên, chốt gói 10.000 USD. Theo hợp đồng, con gái chị được hỗ trợ nộp hồ sơ vào khoảng 20 trường, chủ yếu trong top 30-100 của Mỹ. Chị không chọn gói 5.000 USD vì chỉ được hướng dẫn cơ bản đường lối, con phải tự viết luận và điền các loại giấy tờ.
Cùng ở Hà Nội, chị Thanh được báo giá 7.000 USD (gần 180 triệu đồng) tại một trung tâm dạy tiếng Anh, SAT. Cho rằng giá này cao, trong khi hạn ứng tuyển chỉ còn 10 ngày, chị chọn một cố vấn độc lập với chi phí 20 triệu đồng.
"Con được hỗ trợ nộp ba trường trong top 100. Tôi đóng 15 triệu đồng tiền cọc, số còn lại chuyển sau khi trường báo đỗ", chị Thanh chia sẻ.

Học sinh ở một gian hàng tại triển lãm du học Mỹ năm 2024. Ảnh: Bình Minh
Theo giám đốc một trung tâm tư vấn du học ở TP HCM, chi phí tư vấn một hồ sơ du học Mỹ không cố định. Trên thị trường, mức giá dao động từ 10 triệu đến một tỷ đồng, tùy trường hợp.
Ông ví dụ với học sinh chọn hệ cao đẳng, mức phí khoảng 10 triệu đồng. Nếu gia đình muốn con ứng tuyển vào các đại học top đầu, trường Ivy League hay xin học bổng hoặc hỗ trợ tài chính, mức phí sẽ cao hơn. Lý do là trung tâm phải hỗ trợ các em từ sớm, có khi từ lớp 8, với nhiều hạng mục như nghiên cứu khoa học, tham gia các cuộc thi quốc tế, hoạt động ngoại khóa...
"Phải đầu tư rất nhiều thứ nên chi phí cao", ông nói, cho hay dịch vụ trọn gói của công ty mình có giá cao nhất là 100 triệu đồng, hỗ trợ học sinh nộp đơn tối đa 10 trường.
Bà Phoebe Trần, Giám đốc Crimson Education Việt Nam, nói phí tư vấn ở đây thường được tính theo gói, tăng theo thời giá, hiện khoảng 15.000-20.000 USD (hơn 380-510 triệu đồng) trở lên. Các dịch vụ bao gồm: lên chiến lược ứng tuyển; gia sư các môn học và kỳ thi; cố vấn và hướng dẫn chương trình ngoại khóa, hỗ trợ về bài luận, phỏng vấn, nghiên cứu khoa học, chương trình thực tập, huấn luyện cho các kỳ thi quốc tế, trại hè khoa học...
"Dịch vụ sẽ không giới hạn số lượng hồ sơ hay trường top bao nhiêu, mà phụ thuộc vào định hướng của gia đình. Danh sách trường để nộp sẽ cân bằng giữa mức độ rất cạnh tranh, khó và an toàn", bà nói.
Theo bà Phoebe, mức giá của trung tâm khá tương đương với các nước trên thế giới. Khảo sát năm 2018 của Hiệp hội Tư vấn Giáo dục độc lập ở Mỹ cho thấy phí tư vấn tuyển sinh đại học rất đa dạng, tùy thuộc vào mức độ dịch vụ, kinh nghiệm của nhà tư vấn và vị trí địa lý. Trung bình, các chuyên gia tính phí khoảng 250 USD một giờ. Một số gói toàn diện có giá 4.000 USD đến 6.000 USD, có gói 10.000 USD.
Một số chuyên gia nhìn nhận, nếu không có điều kiện kinh tế, học sinh có thể tự làm hồ sơ. Thí sinh cần tìm hiểu về ngành, trường, lên danh sách. Thông thường hồ sơ gồm bảng điểm học tập, điểm chuẩn hóa (SAT/ACT/AP), bài luận... , rồi điền thông tin trên Common App để nộp đơn đến các đại học.
Bình Minh