Chị Linh, 33 tuổi, Hà Nội, là học viên cao học trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Dù đã có lịch bảo vệ luận văn tốt nghiệp thạc sĩ vào tháng 6, song chị Linh không thể do "thiếu chứng chỉ tiếng Anh".
Chị Linh cho biết hồi tháng 9/2024, Đại học Sư phạm Hà Nội thông báo công nhận chứng chỉ tiếng Anh VEPT (Versant English Placement Test) của Tập đoàn Giáo dục Pearson làm chuẩn đầu ra chương trình thạc sĩ. Trường cho hay việc này căn cứ quyết định phê duyệt liên kết tổ chức thi cấp chứng chỉ VEPT của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Vì vậy, chị đã đăng ký học trong khoảng hai tháng trước khi thi vào tháng 12 năm ngoái, tổng chi phí hết 20,6 triệu đồng.
Tháng 3 năm nay, trường công bố bảng quy đổi một số văn bằng, chứng chỉ ngoại ngữ tương đương bậc 3-4 theo Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam, nhưng không có VEPT.
"Chúng tôi tá hỏa, hỏi trường thì nhận được câu trả lời là chứng chỉ VEPT không được công nhận", chị Linh kể. "Tôi có chứng chỉ trước đó khoảng 3 tháng nhưng cũng không được. Trong khi, nhiều học viên nộp đợt tháng 11/2024 vẫn bảo vệ luận văn tốt nghiệp đúng hạn".
Khoảng 70 học viên khác ở nhiều ngành như Quản lý giáo dục, Tâm lý học, Giáo dục đặc biệt, Giáo dục mầm non, Ngữ văn, Vật lý... rơi vào cảnh tương tự. Họ cho biết đã làm đơn kiến nghị gửi trường từ tháng 4, mong nhận được phản hồi chính thức về lý do thay đổi.
"Chúng tôi muốn biết phương án giải quyết ra sao nhưng đến giờ không nhận được câu trả lời thỏa đáng", chị Ngọc, một học viên cao học, nói. "Sự thay đổi đột ngột khiến chúng tôi bị động, ảnh hưởng đến nhiều kế hoạch".

Một học viên cao học đạt 62/90 điểm chứng chỉ VEPT, tương đương B2, theo khung tham chiếu ngoại ngữ chung châu Âu CEFR. Ảnh: Dương Tâm
Theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, chuẩn đầu ra ngoại ngữ được xác định theo Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc của Việt Nam. Trong đó, với hệ sau đại học, học viên phải đạt bậc 4/6 (B2) trở lên mới đủ điều kiện tốt nghiệp.
TS Trần Quốc Khả, Phó Trưởng phòng Sau Đại học, trường Đại học Sư phạm Hà Nội, ngày 21/10 cho biết đã nhận được phản ánh. Theo ông, hồi tháng 3, trường nhận được thông tin từ Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc chứng chỉ VEPT mới được cấp phép tổ chức thi tại Việt Nam, chứ chưa được công nhận là tương đương bậc 4 theo Khung năng lực ngoại ngữ. Việc này vẫn trong quá trình thẩm định.
Do đó, trường chưa thể đưa chứng chỉ này vào bảng tham chiếu quy đổi. Ông Khả cho rằng nếu vẫn cố cho học viên bảo vệ tốt nghiệp, họ sẽ gặp nhiều phiền toái về sau, như không được công nhận bằng thạc sĩ, có thể phải bảo vệ lại vì chứng chỉ không hợp lệ.
"Khi nào chứng chỉ VEPT được Bộ chính thức công nhận tương đương bậc 4, trường sẽ tiếp nhận và tổ chức đợt bảo vệ mới cho học viên", ông nói.
Ngoài Đại học Sư phạm Hà Nội, nhiều trường khác từng công nhận chứng chỉ VEPT trong tuyển sinh, đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ như Bách khoa Hà Nội, Sư phạm Hà Nội 2, Thủy lợi, Văn hóa TP HCM... Một số quy đổi 46 đến 60/90 điểm VEPT tương đương bậc 4.
Trả lời VnExpress ngày 22/10, ông Lê Mỹ Phong, Phó cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ Giáo dục và Đào tạo, cho biết việc sử dụng chứng chỉ VEPT trong tuyển sinh, đào tạo đại học, sau đại học như vậy là không đúng.
"Việc Bộ phê duyệt liên kết tổ chức thi cấp chứng chỉ không đồng nghĩa với việc công bố các cấp độ của chúng tương đương các bậc của Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam", ông Phong nói.
Theo ông, Bộ mới chỉ công bố ba chứng chỉ tiếng Anh được quy đổi, gồm: Aptis ESOL, PTE Academic, PEIC. Ngoài ra, trong quy chế tuyển sinh và đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ, Bộ công nhận một số chứng chỉ khác gồm IELTS, TOEIC (4 kỹ năng), TOEFL iBT, TOEFL ITP, Cambridge Assessment English.
Với VEPT, ông Phong cho biết đến hết ngày 31/8, đã có gần 6.600 chứng chỉ được cấp, chủ yếu ở bậc B1 (khoảng 50%), B2 (18%). Cục Quản lý chất lượng đã đề nghị đơn vị tổ chức thi không quảng bá gây hiểu lầm rằng chứng chỉ đã được công nhận tương đương để dùng trong tuyển sinh, đào tạo đại học và sau đại học.
Với các trường, cơ quan này đề nghị rà soát việc sử dụng chứng chỉ ngoại ngữ trong tuyển sinh, đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ để không ảnh hưởng đến quyền lợi của người học.
Dương Tâm