Bất ngờ với những ý tưởng “xanh” từ các tài năng không đợi tuổi

Thấu hiểu sâu sắc bối cảnh địa phương

Đánh giá về các bài thi Vòng Sơ khảo cuộc thi hùng biện - tranh biện "Tiếng nói Xanh", ông Nguyễn Cảnh Hoàng (Trung tâm Sức khỏe Thông minh VinUni-Illinois - Trường Đại học VinUni, thành viên Ban Giám khảo) cho biết mỗi ý tưởng đều giải đáp những câu hỏi rất thực chất: Vấn đề môi trường ở địa phương mình là gì, bắt nguồn từ đâu, và ý tưởng của mình sẽ giúp khắc phục tình trạng như thế nào.

Hơn nữa, các bạn trẻ còn nỗ lực tìm kiếm những giải pháp gần gũi, thiết thực dựa trên tiềm năng, thế mạnh của địa phương khiến những người "cầm cân nảy mực" đều nóng lòng muốn thấy những ý tưởng sớm được áp dụng vào thực tế. Việc tận dụng những nguyên liệu bản địa còn được kỳ vọng sẽ tạo sinh kế và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân địa phương.

Như ý tưởng "Cốc luồng và ống hút tre" của đội thi trường THPT Quan Hóa (Thanh Hóa), nhóm thí sinh đã tận dụng thế mạnh phát triển tre, luồng của quê nhà để tạo ra những sản phẩm có giá trị thẩm mỹ cao nhưng không kém phần thân thiện với môi trường. Với ý tưởng "Cải tạo mô hình kinh doanh làng nghề", các thí sinh từ trường Trung học Vinschool The Harmony (Hà Nội) mong muốn kết hợp du lịch xanh và di chuyển xanh vào hoạt động của các làng nghề tại Bắc Ninh, góp phần khôi phục những nghề thủ công đang dần mai một. Một ý tưởng khác là "Sản xuất nón lá tái chế từ nilon và tiêu dùng xanh vì môi trường" cũng tạo dấu ấn với Hội đồng Giám khảo, khi không chỉ khắc phục thực trạng quá tải rác thải nhựa, mà còn góp phần phát triển ngành nghề làm nón truyền thống và thêm nhiều lựa chọn cho người tiêu dùng.

Bà Nguyễn Linh Nga (Trung tâm Trí tuệ Môi trường - Trường Đại học VinUni, thành viên Hội đồng Giám khảo) đánh giá cao mặt bằng chuyên môn của các thí sinh.

"Các bạn đã dành thời gian nghiên cứu rất kĩ về các vấn đề môi trường hiện nay, cập nhật nhanh nhạy những diễn biến về biến đổi khí hậu trên thế giới và Việt Nam. Quy trình nghiên cứu được thực hiện khá chuẩn xác. Các đội đều đi đúng hướng, biết phân tích số liệu và thống kê từ các nguồn thông tin đáng tin cậy, sau đó đào sâu, đúc kết và đưa ra ý tưởng cụ thể, khả thi nhằm giải quyết vấn đề được đặt ra", bà Linh Nga nói.

Chinh phục cuộc thi bằng ý tưởng xuất sắc

Những ý tưởng chinh phục được Hội đồng Giám khảo để đi vào Vòng Đối đầu không mơ mộng, viển vông, mà rất thực tế, nhìn vào những mặt còn hạn chế để đưa ra giải pháp khả thi, sáng tạo và mang tác động lâu dài. 

Lớn lên tại miền biển Nghĩa Hưng, Nam Định, bạn Nguyễn Mai Linh, Trường THPT A Nghĩa Hưng hàng ngày phải chứng kiến những bãi biển ngập trong rác thải, điển hình là những đôi dép làm từ nhựa và cao su. Mai Linh cùng bạn Đỗ Minh Ngọc, Trường THPT Kim Liên (Hà Nội) đã mang tới cuộc thi ý tưởng "Dép làm từ bã cà phê và sợi chuối" với mong muốn đem đến vòng đời thứ hai cho bã cà phê, giúp các cửa hàng đồ uống, nhà máy thực phẩm giảm được một lượng chất thải khổng lồ, đồng thời hạn chế lượng lớn rác nhựa ra biển.

"Khi đôi dép đã quá cũ, chúng có thể tiếp tục ‘hồi sinh’ thành phân bón hữu cơ, tiếp tục vòng đời hữu dụng. Nhóm chúng em đang hoàn thiện công đoạn thiết kế, hy vọng có thể sớm phát triển thành dự án khởi nghiệp trong tương lai gần", nhóm chia sẻ.

Trăn trở với vấn đề ô nhiễm môi trường tại các khu chợ truyền thống dẫn tới nỗi lo về mất vệ sinh an toàn thực phẩm, ảnh hưởng đến sức khỏe của cộng đồng, bạn Vũ Hoàng Nam Khánh và Phan Hà An (trường Trung học Vinschool The Harmony, Hà Nội) đã mang đến cuộc thi sáng kiến "Khu Chợ Zero Waste".

"Hầu hết các chợ đều xây dựng từ rất lâu, nên hệ thống quy hoạch và thu gom xử lý nước thải và chất thải xuống cấp, chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế. Để giải quyết vấn đề này, chúng em mong muốn có thể tái cấu trúc các khu chợ truyền thống thành một môi trường mua sắm lý tưởng, nơi mọi sản phẩm được bán không cần đến bao bì dùng một lần hoặc sử dụng túi phân hủy sinh học thay cho túi nilon thông thường", Nam Khánh và Hà An nói.

Thể thao cũng là một trong những lĩnh vực nhận về các bài dự thi chất lượng. Nguyễn Thị Ngọc Linh, một nữ sinh đam mê bộ môn bóng rổ tới từ trường THPT Vĩnh Yên (Vĩnh Phúc), đã thành công chinh phục Ban giám khảo vòng Sơ khảo với ý tưởng về cách xử lý những quả bóng sau sử dụng. Sáng kiến "Một mầm non đâm chồi nảy lộc từ trái bóng cam" có 3 tiêu chí: Tái chế, Thẩm mỹ và Xanh. Ngọc Linh đang liên hệ với một số sân bóng rổ tại Vĩnh Phúc để nhanh chóng đưa sáng kiến vào thực tế một cách hiệu quả. "Em hy vọng có thể sử dụng mạng xã hội để thu gom những trái bóng cũ, mở workshop để mọi người tự tay làm những chậu cây của riêng mình và đặt chúng tại các trường học để giúp môi trường học tập trở nên xanh, sạch và thân thiện", Ngọc Linh cho biết.