Thành quả của sự hợp tác đặc biệt giữa Shin-Ei Animation, studio Nhật Bản đình đám với Doraemon(1979) và Crayon Shin-chan(1992), cùng Miyu Productions, công ty sản xuất mới nổi từ Pháp, Ghost Cat Anzu(tựa Việt: Mèo Ma Bê Tha) đã thành công phá vỡ khuôn mẫu của phim hoạt hình truyền thống từ kỹ thuật đến xây dựng nhân vật.
Lấy cảm hứng từ manga cùng tên của Takashi Imashiro, Ghost Cat Anzu theo chân cô bé Karin, 11 tuổi, phải tạm dừng việc học, chuyển về sống cùng ông nội – nhà sư tại ngôi chùa nhỏ thuộc thị trấn Ikeru xa xôi. Trong khi đó, người cha góa bụa của cô đang bận đi trốn nợ, hứa hẹn quay về vào dịp giỗ mẹ cô. Mang trong mình nỗi buồn và cô đơn, Karin càng thêm thất vọng khi ông nội giao cô cho Anzu, con mèo ma 37 tuổi, gàn dở và lười biếng chăm sóc. Mèo béo Anzu không chỉ biết nói tiếng người mà còn lái xe như một "dân tổ", lấy tiền lương phục vụ đam mê rượu chè và pachinko.
Ghost Cat Anzu (tựa Việt: Mèo Ma Bê Tha) hiện đang công chiếu tại các cụm rạp toàn quốc từ ngày 6/12/2024
Thời gian trôi qua, cha của Karin vẫn bặt tăm. Mơ ước giản dị nhất của cô, đến thăm mộ mẹ, cũng trở nên xa vời. Trong cơn tuyệt vọng, Karin cầu xin Anzu giúp đỡ, một lần được tương phùng với người mẹ quá cố. Từ đó, Anzu và Karin bắt đầu hành trình kỳ bí. Cả hai dấn thân vào cuộc phiêu lưu đầy mạo hiểm, khám phá bí ẩn thế giới linh hồn, đồng thời, bị truy đuổi bởi những hồn ma từ cõi chết.
Kỳ công xây dựng cuộc phiêu lưu thị giác
Ghost Cat Anzu là một hành trình dài hơi, mất đến bảy năm mới chính thức ra mắt khán giả. Ban đầu, nhà sản xuất Keiichi Kondo gặp không ít khó khăn với sự từ chối tại Nhật Bản, chủ yếu do phương pháp kỹ thuật ông dự định sử dụng. Dự án chỉ thực sự được triển khai khi Shin-ei Animation hợp tác với Miyu Productions của Pháp. Quá trình quay phim thực tế và tạo hình hoạt hình được thực hiện tại Nhật Bản, trong khi phần bối cảnh và màu sắc nhân vật lại được xử lý tại Pháp, tạo nên sự kết hợp mang đậm dấu ấn hai nền văn hóa khác nhau.
Lần đầu xuất hiẹn tại Liên hoan phim Annecy 2024, bộ phim được khen ngợi bởi vũ trụ hình ảnh thơ mộng và tính thẩm mỹ tinh tế
Điểm cộng đáng chú ý của Ghost Cat Anzu là việc sử dụng kỹ thuật rotoscoping, trong đó các cảnh quay live-action sẽ được vẽ lại từng khung hình, mang đến loạt chuyển động hoạt hình mượt mà và tinh tế. Mặc dù quá trình này đòi hỏi nhiều thời gian, rotoscoping giúp thể hiện trọn vẹn những khoảnh khắc diễn xuất mà hoạt hình truyền thống khó có thể nắm bắt. Bên cạnh đó, các yếu tố manga, khuôn mặt đỏ bừng hay các cảnh nhân vật kéo giãn và co lại, tạo nên một không gian vừa cổ điển vừa hiện đại cho tổng thể bộ phim.
Thời lượng kéo dài 90 phút, song Ghost Cat Anzu gây ấn tượng với với gam màu pastel nhẹ nhàng, bức tranh nền sơn thơ mộng, gợi lên cảm giác yên bình của kỳ nghỉ hè vùng nông thôn, mang dáng dấp các tác phẩm vĩ đại của Claude Monet. Nhịp độ phim chậm rãi ghép nối khoảnh khắc suy tư về tuổi thơ và trưởng thành, thổn thức trái tim người xem qua màn ảnh rộng.
Anzu lầy lội đến độ bị cảnh sát bắt vì điều khiển xe máy không có bằng lái
Karin, Anzu cùng những người bạn bất ổn, lầy lội
Đầu tiên, Karin là một nhân vật đặc biệt từ tính cách cho đến tạo hình. Cô bé sự thay đổi thái độ một cách rõ rệt, tùy thuộc vào đối tượng giao tiếp. Với cha mình, Karin ngang ngạnh, cứng đầu, thậm chí gọi ông bằng tên mà không hề dùng kính ngữ. Nhưng với những người lớn khác, như ông nội, cô lại tỏ ra ngoan ngoãn, dễ thương, với đôi mắt to tròn và nụ cười tươi rói. Thật buồn cười và có chút đáng thương khi cô lợi dụng mấy đứa trẻ trong làng, thực hiện những âm mưu tinh quái hòng trả thù Anzu.
Phong cách hoạt hình Ghost Cat Anzu ghi lại mọi sắc thái trong ngôn ngữ cơ thể, biểu cảm của Karin, từ đó phát triển nhân vật một cách toàn diện. Khán giả có thể cảm nhận được chiều sâu nội tâm của Karin – một cô bé vừa đáng ghét, nhưng cũng rất dễ thương và đáng yêu. Tuy nhiên, đến cuối, cốt truyện của Karin dần thiếu liên kết, đòi hỏi khai thác sâu hơn khía cạnh trước khi cô đưa ra quyết định lớn giải quyết xung đột.
Đây không chỉ là tác phẩm hoạt hình giải trí thông thường mà còn chứa đựng nhiều khoành khắc ấm áp, thông điệp nhân văn
Về phía Anzu, một bakeneko – sinh vật huyền bí, có khả năng giao tiếp với linh hồn. Tuy nhiên, Anzu không phải là một nhân vật thần thoại uyên bác, hiền hậu như ta thường nghĩ đến. Với tính cách ngổ ngáo, bướng bỉnh của tuổi thiếu niên hòa trộn với sự thờ ơ, cau có của tuổi trưởng thành, Anzu vừa gần gũi vừa khiến người khác bực mình. Khác với những sinh vật dễ thương như Totoro hay Doraemon, mèo béo Anzu mang đậm yếu tố giải trí qua hành động thô lỗ, vô tri. Nó thích thú với màn xì hơi vang dội không ngại ngùng trước đám đông, tụ tập tổ chức tiệc tùng uống rượu, thậm chí, cầm tiền Karin đi chơi casino thua sạch– những điều ít thấy trong các bộ phim Nhật Bản khác. Mặc dù thường xuyên là mục tiêu sự bực bội từ Karin, Anzu vẫn luôn bảo vệ cô bé như một phần của gia đình, yêu thương, hy sinh và chịu đựng vì sự an lành của cô. Đây thật sự là một chú mèo tốt.
Anzu không cô độc trong thế giới kỳ quái này. Tác phẩm lồng ghép tuyến nhân vật phụ siêu nhiên thần bí như thần (kami) và yêu quái (yokai) vào thế giới con người một cách nhẹ nhàng và đôi khi hài hước, lầy lội. Nhóm bạn này tạo nên sự đối lập hoàn toàn với Karin, cô bé tuổi dậy thì, trầm tính, mang trong mình nỗi đau mất mát.
Thông điệp suy ngẫm về mảnh ghép gia đình
Ghost Cat Anzu không chỉ là một cuộc phiêu lưu kỳ thú mà còn là hành trình cảm xúc sâu sắc, mở ra những bí ẩn của thế giới tâm linh, thần thoại. Cốt lõi là câu chuyện về một cô bé đấu tranh với những vết sẹo quá khứ để rồi, dần học cách chấp nhận, tìm thấy hy vọng và an yên nơi tâm hồn, sẵn sàng hành trang tập bước vào thế giới người lớn. Bộ phim khéo léo hòa quyện yếu tố hài hước cùng chủ đề sâu sắc về gia đình, tình yêu thương, và sự trưởng thành, mang đến một trải nghiệm sâu lắng, có khả năng chữa lành cảm xúc, phù hợp với cả trẻ em lẫn người lớn.
Ghost Cat Anzu đáng yêu nhờ vào sự sống động và biểu cảm chân thực của các nhân vật
Về phía Karin, cô bé độc lập, nhưng rõ ràng rất nhiều đặc điểm trong tính cách và hành xử của Karin bắt nguồn từ cha cô. Dù có nhận thức được, dù không thích điều đó, trẻ em vẫn không thể tránh khỏi việc hấp thụ những hành vi, lối sống từ những người trưởng thành xung quanh.
Từ đó, tác phẩm truyền tải thông điệp quan trọng, vai trò của phụ huynh trong việc hình thành tính cách của con cái. Sự hiện diện của một nhân vật cha mẹ — dù là ai — là điều cần thiết để một cô/ cậu bé có thể trưởng thành và xây dựng nhân cách. Trong trường hợp của Karin, dù Anzu không phải là một vị thánh, nhưng sự lựa chọn của nó khi ở lại với cô bé, cuối cùng khiến mèo ma trở thành hình mẫu người cha lý tưởng, tốt hơn bất kỳ ai.
