Ngọc Trinh - 'mùi ngò gai' còn mãi

Tin diễn viên qua đời hôm 1/9 vì bệnh nặngkhiến đông đảo nghệ sĩ, công chúng bàng hoàng. Một tháng trước, Ngọc Trinh còn xuất hiện rạng rỡ trong buổi tốt nghiệp khóa học làm đẹp, đồng thời ấp ủ luận văn thạc sĩ sân khấu sắp tới. "Vậy là bé Vy của Mùi ngò gai đã ra đi", khán giả Song Minh - từng nhiều dịp trò chuyện với diễn viên - đăng dòng tiễn biệt.

Gần 30 năm theo nghề cùng hàng chục vai lớn nhỏ, tên tuổi Ngọc Trinh tỏa sáng nhất với Mùi ngò gai. Ra mắt năm 2006, tác phẩm nhận được nhiều quan tâm, là dự án truyền hình đầu tiên hợp tác giữa Việt Nam, Hàn Quốc.

Ngọc Trinh tái hiện hình ảnh Vy trong "Mùi ngò gai", năm 2013. Ảnh: Facebook Phạm Thị Ngọc Trinh

Ngọc Trinh hóa thân Vy - thiếu nữ tỉnh lẻ có tuổi thơ bất hạnh, cha bỏ rơi khi mới chào đời còn mẹ mất sớm. Lên thành phố tìm cha, trải qua nhiều chật vật, cô được nhận vào làm trong một quán phở gia truyền. Với trí thông minh, đầu óc nhạy bén, Vy nỗ lực học hỏi để giữ gìn tô phở truyền thống với hương ngò gai.

Trước khi phim ra mắt, diễn viên nhận nhiều đánh giá cho rằng ngoại hình không phù hợp vai gái quê. Không nản chí, Ngọc Trinh đầu tư cho nhân vật, từ tạo hình đến kỹ thuật nhập vai như thao tác cắt hành, nhặt rau, bưng tô. Khi phát sóng, tác phẩm gây tiếng vang, đạt tỉ suất lượt xem hơn 20% - con số cao so với mặt bằng màn ảnh nhỏ lúc bấy giờ, và Ngọc Trinh là một trong những điểm sáng.

Nghệ sĩ thu hút chú ý từ những cảnh mở đầu, khi Vy chân ướt chân ráo lên thành phố mưu sinh, bị nhóm cướp dàn cảnh lấy hết đồ đạc. Lối diễn hồn hậu, mộc mạc của Ngọc Trinh chạm đến cảm xúc người xem, giúp chị tỏa sáng trong những phân đoạn đóng cùng đàn anh, đàn chị như nghệ sĩ Thành Lộc, Kim Xuân.

Trích đoạn "Mùi ngò gai"

Phim trở thành hiện tượng nhờ kịch bản "Lọ Lem đổi đời" - công thức được nhiều đạo diễn Hàn yêu thích, kết hợp quảng bá ẩm thực, văn hóa trong nước. Một thời gian dài, khi đồng hồ điểm 21h, đông đảo khán giả chờ trước màn ảnh nhỏ để theo dõi bộ phim. Họ khóc, cười cùng diễn biến, như cảnh nữ chính cắp sách đến trường trong tà áo dài trắng, ôm chiếc cặp học sinh với đôi mắt trong veo, hay phân đoạn Vy đối diện khúc mắc với người em gái luôn tị nạnh, ganh ghét cô. Câu chuyện về sự phấn đấu của Vy - cô gái từ tay trắng trở thành doanh nhân thành đạt - truyền cảm hứng cho nhiều khán giả trẻ khi ấy.

Sự nghiệp của Ngọc Trinh cũng mở ra một chương mới, từ gương mặt sân khấu triển vọng trở thành diễn viên được nhiều đạo diễn truyền hình săn đón. "Từ sau vai Vy, đi đâu ai cũng nhận ra tôi. Tôi cảm thấy lượng khán giả ủng hộ mình tăng vọt", diễn viên từng nói.

Khi chạm đến đỉnh cao với Mùi ngò gai, một năm sau, Ngọc Trinh đột ngột gặp vấn đề sức khỏe liên quan đến dạ dày. Sau nhiều lần điều trị không khỏi, diễn viên phải rút lui khỏi dự án, dưỡng sức để phẫu thuật, vai diễn được thay bởi nghệ sĩ Hồng Ánh.

Sau này, Ngọc Trinh cho biết chị lao lực một phần vì dốc hết tâm sức cho nghề diễn. Khi ấy, mỗi ngày chị làm việc suốt 16 giờ, sáng dậy từ 5h tới trường quay, ghi hình liên tục đến chiều, sau đó chuẩn bị cho suất diễn buổi tối. "Liên tục như thế nhiều ngày, tôi đuối sức lúc nào không biết. Tới khi không ăn uống được, cơ thể quá suy nhược, vào khám bệnh tôi mới tá hỏa", chị từng nói trong một buổi phỏng vấn.

Mùi ngò gai còn là cơ duyên Ngọc Trinh để quen biết đạo diễn Hàn Quốc Kim Se Hyuk - người trở thành chồng cô sau này. Chị từng cho biết những ngày làm việc chung, cả hai nhận ra nhiều điểm đồng điệu trong tính cách, lối sống. Anh động viên Ngọc Trinh chấp nhận thử thách, dù trước đó diễn viên có phần nhút nhát, sợ thất bại. Trong lễ thành hôn năm 2009, đông đảo nghệ sĩ làng phim lẫn sân khấu chúc phúc cho "bé Vy" ngày nào đã tìm được "hoàng tử trong mơ".

Gắn bó suốt chín năm, cả hai chia tay trong sự tiếc nuối của bạn bè. Sau đổ vỡ, chị chọn cuộc sống độc thân. Diễn viên kín tiếng hơn, lặng lẽ dồn sức cho nghề diễn và dạy học ở Đại học Sân khấu Điện ảnh TP HCM. Đầu năm 2022, chị tiếp tục được vinh danh với huy chương vàng Liên hoan kịch nói toàn quốc cho vai bà Vy, vở Mưa bóng mây - một trong những vai cuối của chị trên sàn kịch.

Ngọc Trinh - vai bà Vy - trong vở "Mưa bóng mây", diễn cùng Hòa Hiệp năm 2022. Ảnh: Facebook Hòa Hiệp

Sinh thời, Ngọc Trinh nói chị gắn bó nghiệp diễn như định mệnh, bởi gia đình không ai theo nghệ thuật. Thuở nhỏ, cô bé Phạm Thị Ngọc Trinh ấp ủ giấc mơ làm đào hát bởi trót mê chất giọng Minh Vương, Lệ Thủy, Tài Linh phát ra từ đài cassette mỗi tối. Chị sớm phát huy tố chất ca diễn với chất giọng lảnh lót, thích hóa thân thành công chúa, tiểu thư trong các tuồng kinh điển. Lúc còn học phổ thông, Ngọc Trinh giấu gia đình đăng ký thi vào trường Nghệ thuật Sân khấu 2 (nay là Đại học Sân khấu TP HCM), mơ ước trở thành một nghệ sĩ dòng ca cổ.

Ngọc Trinh năm 19 tuổi, khi học năm hai, trường Nghệ thuật Sân khấu 2. Ảnh: Vũ Hải Sơn

Dù vậy, thời khóa biểu của lớp diễn viên cải lương lại trùng lịch học văn hóa của Ngọc Trinh. Chị đành chuyển qua lớp kịch nói với ý định "có còn hơn không". Cầm giấy trúng tuyển, Ngọc Trịnh mới dám báo tin cho gia đình và "bị càm ràm từ ngày này sang ngày khác". Chị chỉ "vâng, dạ" để người thân yên tâm nhưng vẫn âm thầm theo đuổi đam mê, sáng học văn hóa, chiều học kịch, ròng rã suốt hai năm.

Thỉnh thoảng, nhiều đạo diễn, trưởng đoàn kịch về thăm trường, tuyển chọn một số sinh viên sáng giá. Nhờ gương mặt khả ái, đài từ mượt mà, Ngọc Trinh lọt vào mắt xanh của nghệ sĩ Bạch Lan - khi ấy là giám đốc đoàn kịch Trẻ thành phố. Chị bắt đầu được giao một số vai chủ chốt trong các vở như Hoài Thu của tôi (vai Hoài Thu), Nữ sinh (vai Thục), Hoa Thiên Lý trên cao (vai Thiên Lý).

Năm 1997, sau khi Ngọc Trinh tốt nghiệp, đoàn bị giải thể. Giai đoạn này, sàn diễn TP HCM dần sôi động, loạt sân khấu xã hội hóa ra đời. Chị đầu quân cho sân khấu 135 Hai Bà Trưng của ông bầu Phước Sang - điểm diễn quy tụ nhiều cây hài trẻ, được giao một số vai quần chúng.

Ngọc Trinh bắt đầu gây chú ý trong làng kịch khi đảm nhận vai Bích Hồng trong vở Ngôi nhà của chúng ta, trên sân khấu 5B Võ Văn Tần. Khi ấy, dù chỉ là lựa chọn thay thế Hồng Đào sau khi đàn chị định cư nước ngoài, Ngọc Trinh vụt sáng bởi lối diễn linh hoạt, kiêm chính kịch lẫn hài kịch. Ngoại hình "bé xinh ốc tiêu", theo nhận xét của nghệ sĩ Trần Minh Ngọc - thầy của chị, giúp Ngọc Trinh hóa thân đa dạng, từ vai trẻ em đến người già.

Ngọc Trinh đóng cùng Thành Lộc trong trích đoạn kịch "Hãy yêu nhau đi" (tác giả Minh Ngọc) năm 2003

Loạt vở sau đó giúp khán giả ghi nhớ đến Ngọc Trinh như một nghệ sĩ giàu lực diễn. Trong vở Tôi là ai? của Idecaf, chị gây ấn tượng khi nhập vai Nhục Thị Thanh Nhã- cô gái miền quê say đắm ca sĩ Kim Chấn Vũ (Minh Thuận đóng), quyết tâm lên thành phố để được ở gần thần tượng. Nhân vật bác sĩ Anh Thư - vở Chuyện chúng mình (Đài truyền hình TP HCM) - cũng được chị diễn tròn tính cách một người trẻ chấp nhận đương đầu với khó khăn cuộc sống. Hoặc vai chủ quán trong vở Ai mất, mất ai từng khiến người xem bật cười trước tính cách của một cô gái ghét sự giả dối.

Vở Trái tim nhảy múa từngđược Ngọc Trinh ví như mốc son của chị với thể loại kịch nói. Cùng bàn tay dàn dựng của Vũ Minh, diễn viên khắc họa nét hồn nhiên, yêu đời của một cô bé mồ côi, mù lòa. Chị từng trao đổi với đạo diễn để sửa lại chân dung nhân vật, sao cho toát lên tinh thần lạc quan, nỗ lực vượt nghịch cảnh. Vai diễn mang về cho Ngọc Trinh cúp Mai Vàng năm 2005 - một trong những giải thưởng lớn chị từng nhận.

Đạo diễn Thanh Hiệp - đàn anh của Ngọc Trinh - cho biết chị giữ nhiệt huyết với diễn xuất từ ngày đầu vào nghề đến khi qua đời. Nhiều đêm, chị gọi cho anh, tâm sự về chuyện xây dựng nhân vật, tìm từng cách thoại, nhịp thở để vai diễn chạm vào trái tim người xem. Anh nhớ như in khoảnh khắc chị đoạt giải Mai Vàng với vai trò đạo diễn cho vở 49 ngày yêu năm 2014. Khi ấy, diễn viên hồn nhiên reo vui như trẻ thơ, vội gọi báo tin cho mẹ.

"Trinh từng hứa cho tôi đọc bản luận văn thạc sĩ em dày công viết, rồi hẹn ngày báo cáo sẽ cùng nhau ra Hà Nội, để tôi ngồi dưới cổ vũ em. Em ra đi, để lại lời hứa chưa trọn, nhưng cũng để lại một tình yêu nghệ thuật cháy bỏng, một trái tim chân thành và một ký ức không bao giờ phai", đạo diễn nói.

Mai Nhật