Dù đã nhận quyết định nghỉ hưu tại Nhà hát Kịch Việt Nam từ cuối năm 2016 nhưng NSND Lan Hương vẫn miệt mài hoạt động nghệ thuật. Những ngày qua, tên tuổi của chị lại tiếp tục được “hâm nóng” trên nhiều diễn đàn và mạng xã hội bởi vai diễn bà “mẹ chồng tai quái” trong phim truyền hình “Sống chung với mẹ chồng” của đạo diễn Vũ Trường Khoa.
Trong buổi họp báo ra mắt phim, nghệ sỹ Lan Hương từng tâm sự rằng, chị hồi hộp đến “mất ăn mất ngủ” vì vai diễn mẹ chồng này. Chị lo sợ thông gia sẽ hiểu lầm và hàng xóm láng giềng sẽ dị nghị. Chị sợ tới mức, khi vừa bước vào phòng dựng xem một phân đoạn của mình trong phim đã vội vàng chạy “ù té” (từ dùng của nghệ sỹ Lan Hương - PV) ra ngoài vì quá sợ. Đây là lần thứ hai trong hơn 30 năm gắn bó với nghiệp diễn chị phải đối diện với cảm giác “kinh khủng” đó.
Nghệ sỹ Lan Hương tâm sự, trước đây, khi đóng phim nhựa “Mùa ổi” của đạo diễn NSND Đặng Nhật Minh chị cũng từng phải “ù té” ra ngoài và chạy vội về nhà “nhanh như chớp” vì sợ ai đó hỏi đến vai diễn của mình.
“Mùa ổi” kể về cuộc sống của một người đàn ông nhiều tuổi nhưng tâm hồn chỉ là một cậu bé có trí tuệ chậm phát triển. Năm 13 tuổi, Hòa (NSND Bùi Bài Bình đóng) bị té từ trên cao xuống và bị ảnh hưởng đến não. Cuộc sống của Hòa từ đó trở đi lúc nào cũng chỉ như một cậu bé 13 tuổi. Hòa vốn thật thà, tốt bụng, ai có việc gì nhờ, Hòa đều chăm chỉ nhiệt tình làm không công, nên đã không ít người xem Hòa là một người để sai vặt.
Chỉ riêng Thủy (NSND Lan Hương đóng), chị ruột của Hòa là cảm thấy đau lòng. Thủy vẫn thường quan tâm đến Hòa, và điều khiến Thủy lo lắng là Hòa hay lén về ngôi nhà cũ của gia đình, nơi Hòa ngã vì hái ổi. Bao nhiêu năm rồi, ngôi nhà đã có người chủ mới nhưng cây ổi vẫn còn ở đó.
Người đàn ông không bình thường này có niềm say mê thích thú khi ngày ngày về thăm lại căn nhà cũ và nhìn qua lỗ hổng mà người ta mở khóa để quan sát ngôi nhà. Mới đầu sự việc điên rồ này đã làm cho cô con gái của gia đình chủ mới của căn nhà rất sợ và tưởng là kẻ trộm. Nhưng sau khi hiểu ra, cô đã lén bố mẹ cho Hòa vào thăm lại ngôi nhà. Những cảnh vật quen thuộc, từng căn phòng, từng cánh cửa, từng khoảng sân và cành cây đưa anh về trở lại kỉ niệm của tuổi thơ. Ở đó anh có một gia đình hạnh phúc, có bố mẹ, có chị…
Bộ phim thành công đến độ, đã mười lăm năm từ ngày bộ phim ra đời nhưng nhắc đến nghệ sỹ Lan Hương người ta lại nhớ đến “Mùa ổi”. Và với vai diễn gây ấn tượng này, năm 2001, NSND Lan Hương đã giành được giải Diễn viên xuất sắc nhất trong kỳ LHP quốc tế tại Singapore.
Nghệ sỹ Lan Hương kể, một lần, “Mùa ổi” được chọn trình chiếu trong LHP tại Hà Nội và Ban tổ chức có mời chị đến với tư cách là diễn viên chính. Chị đến dự buổi chiếu này nhưng chọn vị trí ngồi cuối rạp và khi xem xong phim thì nước mắt đầm đìa, chạy vội về nhà vì sợ có ai đó hỏi đến vai Thuỷ trong phim. Với chị, Thuỷ là một vai diễn để lại trong chị nhiều ám ảnh về thân phận và cuộc đời.
Với vai bà Phương - mẹ chồng trong “Sống chung cùng mẹ chồng” đang phát vào các ngày thứ 4, 5, 6 trên VTV thì chị lại sợ kiểu khác. Chị sợ bởi vai diễn này “tai quái” ngoài sức tưởng tượng. Bà mẹ chồng trong phim vừa chi li, vừa xét nét, vừa độc đoán, vừa bảo thủ… nó khiến cho chị sợ người ta đánh giá sai về con người chị ở ngoài đời. Nữ nghệ sỹ này kể, cách đây mấy hôm, có người hàng xóm “mắng” chị rằng: “Mày còn đứa con trai thứ 2 mà đóng vai bà mẹ chồng đáo để trên phim như vậy con mày lấy vợ làm sao?’’. Thực tế, rất nhiều khán giả thừa nhận, chính cái sự “tai quái” có phần hơi quá ở vai bà Phương trong phim lại chính là mấu chốt khiến bộ phim này trở nên “sốt xình xịch”.
Đây không phải là lần đầu tiên nghệ sỹ Lan Hương đóng vai mẹ chồng. Trong “Vệt nắng cuối trời”, nữ nghệ sỹ này cũng đã vào vai bà Thành - một bà mẹ chồng hết lòng yêu thương con dâu. Vợ chồng bà Thành đã trải qua những quãng thời gian hạnh phúc lẫn sóng gió trong gia đình. Hình ảnh nghệ sỹ Lan Hương trong phim cũng gần gũi với đời thực của chị.
Tuy nhiên, trong cuộc đời diễn viên của nghệ sỹ Lan Hương, kỷ niệm buồn nhất đó là khi chị diễn vở "Phán xử". Đúng buổi chị đang tổng duyệt ở rạp Hồng Hà thì nhận tin mẹ chồng mất. Buổi biểu diễn mở màn vào lúc 9 giờ sáng thì 10 giờ chị dâu chị gọi điện báo tin mẹ chồng chị đang hấp hối. Chị báo cáo lãnh đạo Nhà hát nhưng vì hôm đó là buổi tổng duyệt nên tất cả lãnh đạo đang ngồi duyệt ở dưới.
Không còn cách nào khác, chị đành phải theo vở diễn nhưng tâm trạng lúc đó lại như người vô hồn. Tôi còn nhớ: "Lúc đó, gia đình gọi tôi về vì bà đang hấp hối" nhưng sau lại động viên bảo cứ diễn xong đi vì có thể bà chưa “đi” ngay. Diễn xong hết màn hai, nghe điện thoại thì chị dâu báo tin mẹ chồng chị đã mất.
Hôm đó, vở diễn kết thúc khi kim đồng hồ chỉ 12 giờ trưa. Chị về thấy mọi người đang ngồi chờ. Lúc đấy cả nhà mới họp gia đình vì bà ở cùng với vợ chồng chị. Tình huống như thế không phải là một mình chị mà nhiều diễn viên khác cũng đã từng trong cảnh tương tự.
Chị bảo: "Có những khó khăn trong nghề bắt buộc mình phải vượt qua. Có những sắc thái tình cảm khác nhau mình vẫn phải thể hiện và không thể mang nỗi buồn của mình ra trình bày với khán giả được. Vui hay buồn tự mình chịu, vai diễn vẫn phải hoàn thành".
Sau phim nhựa “Mùa ổi”, nghệ sỹ Lan Hương tiếp tục góp mặt trong hàng loạt bộ phim truyền hình: Bến đò Lăng, Gió làng Kình, Bí thư tỉnh ủy, Nếp nhà, Những công dân tập thể, Viết tiếp bản tình ca, Hoa sữa cuối thu, Làm chồng đại gia... Phần lớn những vai của Lan Hương trong các phim này là vai bà mẹ. Có thời điểm VTV cùng lúc chiếu 3 phim với 3 hình ảnh bà mẹ khác nhau của Lan Hương. Mặc dù các vai diễn có tính cách, hoàn cảnh sống, cách tạo hình nhân vật khác nhau… nhất với nghệ sỹ Lan Hương, mỗi khi chị xuất hiện trên truyền hình là đều để lại dấu ấn.
Ngoài ra, nhắc tới nghệ sỹ Lan Hương trên sân khấu “Anh cả đỏ” (Nhà hát Kịch Việt Nam) người ta cũng không thể quên được những vai của chị trong các vở kịch: Cuộc chia tay tháng 6, Người đá lạc đội hình, Nhân danh công lý, Tiếng hát cuộc đời, Trần Thủ Độ, Trên dải trời xanh, Đêm của bóng tối…
Hà Tùng Long
