* Bài viết tiết lộ nội dung phim
Trailer phim "Athena", tác phẩm đoạt Giải thưởng Điện ảnh Trẻ và Giải thưởng điện ảnh UNICEF của Liên hoan phim Venice lần thứ 79.
Tác phẩm do Romain Gavras đạo diễn, viết kịch bản cùng Elias Belkeddar và Ladj Ly - đạo diễn phim Les Misérables.
Bộ phim lấy bối cảnh chính tại khu đô thị của người Hồi giáo ở vùng ngoại ô Paris nước Pháp (banlieue). Idir - con út trong gia đình có bốn anh em - bị một nhóm người mặc đồng phục cảnh sát Pháp sát hại. Người anh thứ hai của Idir là Abdel (Dali Benssalah thủ vai), binh sĩ quân đội có nhiều huy chương. Trong khi Abdel phát biểu về cái chết của em trai mình trước đồn cảnh sát, anh ba Karim (Sami Slimane) xuất hiện, phát động cuộc bạo loạn. Sự việc nhanh chóng lan rộng khắp thành phố.
Tác phẩm gây ấn tượng nhờ cốt truyện kịch tính, kết hợp những thước phim mang tính bạo lực. Không khí u ám bao trùm từ những phút đầu. Đám thanh niên do Karim lãnh đạo đốt phá đồn cảnh sát, ăn cắp két sắt chứa súng, pháo sáng, đồ bảo hộ... rồi nhảy lên xe trốn thoát. Thành phần chủ yếu trong nhóm cực đoan là các thanh niên thích chứng tỏ bản thân, háo thắng.
Chỉ trong vài giây, người xem có thể thấy sự bất lực của Abdel trước tình hình đang diễn ra. Anh vừa phải gánh chịu nỗi đau mất người thân, vừa bị người xung quanh chỉ trích không biết dạy dỗ em trai. Trước ánh mắt dò xét của công chúng và đối mặt với ống kính máy ảnh, anh lạnh lùng đưa ra thông báo, khuyên mọi người bình tĩnh.
Là anh em nhưng cách thể hiện của họ khác nhau. Trong khi Karim muốn nổi dậy chống chính quyền, quyết tìm ra người sát hại Idir, Abdel tin rằng cả hai bên có thể hòa giải. Anh không muốn theo phe của em trai nhưng cũng không cho cảnh sát khai thác thông tin từ phía mình. Chỉ đến khi cảnh sát Jérôme (Anthony Bajon) bị bắt làm con tin, Abdel mới nghe lệnh nhà chức trách vào Athena để cứu người.
Nhân vật Karim (phải) và Abdel (trái) trong phim.
Người anh cả Moktar (Ouassini Embarek) lại mang đến cho tác phẩm một câu chuyện khác. Anh là người ham vật chất, buôn bán ma túy và vũ khí. Khi nhìn thấy tình hình rối loạn, Moktar ôm tiền định bỏ chạy. Mối quan tâm lớn nhất của anh không phải đoàn tụ gia đình mà là sự sống còn của bản thân.
Đạo diễn hình ảnh Matias Boucard với những cú máy dài (long take) đã di chuyển linh hoạt giữa nhiều địa điểm, miêu tả chân thực bối cảnh hỗn loạn xung quanh các nhân vật. Ngoài các cảnh cháy nổ, tiếng nổ lớn, nhà làm phim còn mang lại cảm xúc lắng đọng trong những phân đoạn ít tiếng động.
Diễn xuất đồng đều của dàn diễn viên là điểm sáng của phim. Dali Benssalah làm tốt vai trò đưa Abdel trở thành nhân vật khó đoán nhất. Trong những phân đoạn quay cận mặt, Dali thể hiện tốt cảm xúc của một người bị đặt trong tình thế tiến thoái lưỡng nan.
Sami Slimane hóa thân thành công nhân vật hành động không chút do dự, dứt khoát trong lời nói. Nửa đầu phim, Karim nổi bật với đôi gò má hóp, ánh mắt lạnh lùng nung nấu ý định đòi công bằng cho người em. Anh sẵn sàng mạo hiểm vì những điều mình tin là công lý thực sự.
Hậu trường phim "Athena".
Trong một cuộc phỏng vấn với Variety đầu tháng 9, đạo diễn Romain Gavras nói tác phẩm có nhiều người địa phương. "90% người tham gia đến từ các khu vực lân cận, từ diễn viên đến phục vụ và quay phim", anh cho biết.
Ngày nay, trong khi những phim bom tấn chọn cắt nhanh các cảnh hành động, Gavras tận dụng các cảnh quay dài, không cắt để miêu tả mọi góc độ, gia tăng sự căng thẳng. Êkíp còn khai thác những góc máy toàn cảnh để mô tả bao quát địa điểm, cận cảnh gương mặt nhân vật nhằm lột tả cảm xúc bên trong.
Romain Gavras đã tạo ra một thành trì làm từ những ngôi nhà cao tầng. Nam đạo diễn đưa người xem vào vòng vây kiên cố ở Athena, kết hợp kỹ thuật quay phim cùng kỹ xảo điện ảnh để khán giả có cảm giác như xảy ra trước mắt. Những cảnh cháy nổ được êkíp xây dựng công phu tại trường quay. Trong bài phỏng vấn với CNN, Gavras nói: "Nhà sản xuất muốn đoàn phim ghi hình trên phông xanh vì đó là cách mọi người làm, nhưng tôi cảm thấy bạn sẽ mất nhiều thứ khi làm điều đó. Con gái 13 tuổi của tôi thấy CGI ở khắp mọi nơi và con bé nhận ra ngay".
Các phân cảnh chính của phim "Athena" được quay tại tỉnh Essonne, phía nam vùng hành chính Île-de-France. Nhóm sản xuất đã dựng trại ở xã Évry-Courcouronnes để lấy bối cảnh tòa nhà Place du Parc aux Lièvres.
Trang phê bình phim Roger Ebert nhận xét: "Bộ phim chính kịch hiện đại được tua nhanh mang cảm giác chân thực, khéo léo về mặt kỹ thuật". Trang Sight&Sound ca ngợi tác phẩm là "phim chính trị giật gân hấp dẫn nhất kể từ Children of Men (2006)".
Tuy nhiên, Athena vẫn còn một số mặt hạn chế. Tờ New York Times chê tác phẩm thiếu tính thẩm mỹ. Phim chỉ tập trung miêu tả thực trạng xã hội, một số câu chuyện không được làm rõ. Nhà làm phim xây dựng nhân vật chính là anh em ruột nhưng không cung cấp câu chuyện nền trong gia đình, khiến người xem bối rối về sự kết nối của các thành viên.
Quế Chi (ảnh, video: Netflix)
