Sáng 14/6, với 432/448 đại biểu có mặt đồng ý, Quốc hội thông qua dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật, có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.
Luật quy định tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thuộc đối tượng phải áp dụng quy chuẩn kỹ thuật có trách nhiệm công bố hợp quy đối với sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, quá trình, môi trường, đối tượng khác trong hoạt động kinh tế - xã hội.
Luật cho phép miễn thực hiện công bố hợp quy với sản phẩm, hàng hóa đáp ứng đầy đủ yêu cầu về quản lý chất lượng theo quy định của luật khác tương ứng với yêu cầu kỹ thuật tại quy chuẩn kỹ thuật quốc gia. Tổ chức, cá nhân đăng ký bản công bố hợp quy qua Cơ sở dữ liệu quốc gia về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng.
Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết qua thảo luận trước đó, một số đại biểu đề nghị bỏ quy định về công bố hợp quy để giảm thiểu thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh, chi phí cho doanh nghiệp.
Đại biểu Quốc hội bấm nút thông qua dự án luật tại hội trường Diên Hồng ngày 14/6. Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội
Ý kiến khác đề nghị không bãi bỏ, chỉ điều chỉnh nội dung, thủ tục công bố hợp quy theo hướng rà soát, cập nhật hệ thống tiêu chuẩn nhanh, hài hòa với quy chuẩn quốc tế; điện tử hóa quy trình công bố hợp quy.
Thường vụ Quốc hội cho rằng công bố hợp quy bao gồm hai hoạt động: đánh giá sự phù hợp với quy chuẩn kỹ thuật tương ứng và đăng ký bản công bố hợp quy tại cơ quan chuyên ngành.
Đánh giá hợp quy là việc xác định sản phẩm, hàng hóa có phù hợp với đặc tính kỹ thuật và yêu cầu quản lý quy định trong quy chuẩn kỹ thuật được áp dụng. Đây là cơ sở pháp lý kỹ thuật để cơ quan nhà nước thực hiện thanh tra, kiểm tra, giải quyết tranh chấp và xử lý vi phạm về chất lượng sản phẩm, hàng hóa. Việc này tạo niềm tin cho người tiêu dùng; phù hợp yêu cầu cơ bản của các Thỏa thuận thừa nhận lẫn nhau, các Hiệp định thương mại thế hệ mới.
Do đó, việc công bố hợp quy là biện pháp cần thiết, bảo đảm hiệu quả quản lý nhà nước, bảo vệ người tiêu dùng, nâng cao thương hiệu của doanh nghiệp. Còn đăng ký bản công bố hợp quy là thủ tục hành chính để thông báo với cơ quan quản lý.
Để giảm thiểu thủ tục hành chính, gây tốn kém cho doanh nghiệp, Luật quy định mở rộng việc sử dụng kết quả đánh giá sự phù hợp làm cơ sở cho hoạt động công bố hợp quy; miễn thực hiện công bố hợp quy đối với sản phẩm, hàng hóa đáp ứng đầy đủ yêu cầu quản lý chất lượng theo quy định của pháp luật chuyên ngành. "Doanh nghiệp chỉ tuân thủ một quy trình, thay vì phải thực hiện hai quy trình như hiện nay", báo cáo nêu.
Để đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong thực hiện thủ tục, Luật chỉnh lý quy định về đăng ký hợp quy theo hướng tối giản. Tổ chức, cá nhân chỉ cần thông báo công bố hợp quy trên cơ sở dữ liệu quốc gia về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng.
Ngoài nội dung trên, Luật vừa thông qua cũng điều chỉnh trình tự, thủ tục xây dựng, thẩm định, ban hành quy chuẩn kỹ thuật. Theo đó, thẩm quyền thẩm định quy chuẩn kỹ thuật giao cho các cơ quan ban hành quy chuẩn Việt Nam theo đề nghị của Chính phủ.
Luật cũng quy định về thay thế, bãi bỏ quy chuẩn kỹ thuật nhằm đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, đảm bảo một việc chỉ giao cho một cơ quan chủ trì thực hiện và chịu trách nhiệm chính, tăng tính linh hoạt trong quản lý nhà nước, tiết giảm thời gian thẩm định, ban hành.
Sơn Hà
