Gương mặt phục dựng của xác ướp Người phụ nữ la hét. Ảnh: Cicero Moraes
Mang tên Người phụ nữ hét, xác ướp được tìm thấy năm 1935 ở Deir Elbahari, Ai Cập, trong ngôi mộ gia đình của kiến trúc sư hoàng gia Senmut. Không giống những xác ướp khác, nội tạng của người phụ nữ vẫn nằm trong cơ thể, vì vậy giới nghiên cứu từ lâu cho rằng miệng của bà há hốc do lỗi bất cẩn của người ướp xác. Nhưng nghiên cứu gần đây hé lộ cái chết đau đớn là nguyên nhân khiến người phụ nữ có biểu cảm méo mó như vậy. Các nhà khoa học đứng đầu là Cicero Moraes, chuyên gia đồ họa người Brazil, quyết định phục dựng lại gương mặt của bà.
Kết quả phục dựng là một gương mặt dễ chịu tạo ra thông qua kết hợp vài phương pháp. Nhóm của Moraes sử dụng một kỹ thuật kết hợp nhiều yếu tố từ cách phục dựng gương mặt truyền thống với phương pháp mới dựa trên dữ liệu chụp cắt lớp vi tính từ người sống. Nhờ đó, họ có thể khám phá giới hạn của các cấu trúc như tai, mắt, mũi, miệng...
Moraes tạo ra nhiều phiên bản gương mặt khác nhau. Một là phiên bản khách quan với đôi mắt nhắm và tông màu xám để tránh những đánh giá về màu da hoặc màu mắt. Phiên bản có màu mang tính chủ quan hơn, khắc họa hình dáng người phụ nữ trong đời sống và đội tóc giả khi chôn cất. Phiên bản thứ ba chụp khoảnh khắc người phụ nữ đang hét, có thể là hình dáng của bà khi chôn cất. Moraes và cộng sự công bố nghiên cứu trên tạp chí OrtogOnLineMag.
Moraes chia sẻ lựa chọn tông da của ông có thể gây tranh cãi ở bức ảnh sau. "Vấn đề màu da của người Ai Cập cổ đại là một nguồn gây nhiều tranh cãi. Để tránh vấn đề này, tôi tìm kiếm một phương pháp dựa trên các ấn bản về chủ đề, dữ liệu thu thập từ nghiên cứu của những nhóm địa phương và nghệ thuật Ai Cập cổ đại", Moraes nói.
Sahar Saleem ở Đại học Cairo University, trưởng nhóm nghiên cứu gần đây về người phụ nữ la hét quy biểu cảm đau đớn của xác ướp cho chứng co cứng tử thi. Tuy nhiên, nguyên nhân cái chết của bà vẫn là bí ẩn. Sử dụng quang phổ hồng ngoại biến đổi Fourier trên xác ướp, Saleem và cộng sự phát hiện thi thể được ướp bằng cây bách xù và trầm hương. Những nguyên liệu này rất đắt đỏ, bách xù được nhập từ phía đông Địa Trung Hải trong khi trầm hương đến từ Đông Phi hoặc Nam Arab. Xác ướp cũng đội bộ tóc giả với sợi làm từ câu chà là, xử lý bằng thạch anh, magnetite và tinh thể albite. Chúng có thể làm cứng lọn tóc và biến tóc thành màu đen, màu sắc đại diện cho sự trẻ trung đối với người Ai Cập cổ đại.
Quan tài của người phụ nữ không khắc tên nhưng nơi chôn cất gần đền thờ của nữ pharaoh cung cấp manh mối cho các nhà nghiên cứu. Người phụ nữ được chôn cùng cha mẹ của Senmut nên có thể là thành viên gần gũi trong gia đình của kiến trúc sư hoàng gia này.
An Khang (Theo Mail)
