Nhận biên bản phạt nguội vì xe đi quá tốc độ trên đường cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ, đoạn cuối Phú Xuyên, anh Tiến Minh (Hà Nội) tỏ ra bất ngờ. "Tôi đi đường này gần 10 năm, trước đây cũng vài lần quá tốc độ nhưng không thấy bị phạt, nghĩ mấy camera ở đây chỉ là loại theo dõi thông thường. Hơn nữa, lúc đó đã hơn 23h, chủ quan nghĩ camera khó quan sát", anh Minh nói.
Nơi xe anh Minh vi phạm là điểm giao giữa hai đoạn đường có tốc độ giới hạn 120 km/h và 100 km/h, một số tài xế thường không chú ý biển báo. Tại đây có gắn camera bắn tốc độ, loại có radar cao cấp, đèn flash trợ sáng, có thể giám sát dải tốc độ cao tối đa 300 km/h.
Camera giao thông lắp đặt trên một tuyến phố ở Hà Nội. Ảnh: Phương Sơn
Theo ông Vũ Mạnh Giỏi, quản lý phát triển kinh doanh Dahua Việt Nam, camera an ninh thông thường và camera giao thông chuyên biệt có sự khác biệt đáng kể về cả kích thước bên ngoài lẫn hệ thống phần mềm điều khiển, nhận dạng. Loại để giám sát trật tự giao thông, phát hiện vi phạm thường lớn hơn nhiều, đặc biệt là các model được lắp đặt gần đây trên các cao tốc mới hiện đại.
Tuy nhiên, sự phân chia không tuyệt đối vì một số ít camera cỡ nhỏ vẫn có thể sử dụng để theo dõi giao thông nếu đáp ứng yêu cầu kỹ thuật hoặc tận dụng từ hệ thống cũ. Hệ thống giao thông thông minh bao gồm các camera thường được kết nối với hệ thống máy chủ xử lý, giúp chúng có khả năng nhận diện các vi phạm, phân tích các kịch bản giao thông.
Một số thương hiệu camera được dùng cho giao thông phổ biến tại Việt Nam như Dahua, Hikvision, Hanwha, iPro có một số điểm chung về kiểu dáng, cấu hình, phần mềm điều khiển nhằm đáp ứng tiêu chuẩn trong ngành.
Khác biệt về kiểu dáng, thông số phần cứng
Camera an ninh (trái) so kích thước với camera giao thông (phải) với đèn flash trợ sáng và chống thời tiết khắc nghiệt tốt hơn.
Camera an ninh thường có thân trụ tròn, dáng nhỏ, lắp đặt ở các điểm cần quan sát cụ thể như dưới mái nhà, tường. Còn camera giao thông có thân hộp vuông hoặc chữ nhật lớn, có thể gấp 3-6 lần so với camera an ninh trong nhà. Chúng thường được đặt trên các cột, có tay vươn ra để bao quát các làn đường. Những loại lắp trên cao tốc thường có kích thước lớn hơn trong thành phố do yêu cầu về hệ thống quang học đáp ứng độ zoom lớn, phát hiện tình huống, vi phạm từ khoảng cách hàng km.
Đa số tích hợp sẵn đèn flash trợ sáng lớn hoặc hệ thống đèn flash độc lập ngay bên cạnh. Tất cả camera giao thông có tiêu chuẩn về độ bền, chống thời tiết khắc nghiệt trực tiếp cao hơn so với camera an ninh.
Camera giao thông cao cấp hỗ trợ bắn tốc độ bằng radar, có thể phát hiện tốc độ tối đa 300 km/h (trái) thường có hình khối hộp vuông, radar đặt giữa và camera giao thông thông thường (phải).
Camera giao thông cũng thường có thông số kỹ thuật cao hơn mặt bằng chung. Chúng phải đáp ứng tiêu chuẩn về độ phân giải hình ảnh sắc nét từ Full HD trở lên, lọc ánh sáng tốt, tốc độ khung hình cao để hạn chế xé hình, đủ để hệ thống phân tích và nhận diện biển số xe từ khoảng cách xa. Tất cả có đèn hồng ngoại công suất cao để chụp, theo dõi hình ảnh ban đêm ở khu vực rộng. Một số loại mới hiện nay có thể chụp được qua cửa kính xe vào bên trong để nắm bắt trạng thái tài xế như tình trạng đeo dây bảo hiểm, sử dụng điện thoại hoặc không tập trung.
Tuy nhiên, các camera giao thông được lắp đặt từ lâu, có thông số kỹ thuật kém thường gặp khó khăn trong việc nhận diện biển số với khung hình, điều kiện ánh sáng phức tạp. Độ nét và độ nhạy sáng không đủ cũng khiến chúng thường không hoạt động hiệu quả vào ban đêm.
Khác biệt về xử lý thông tin, nhận dạng tình huống
Hiện nay, camera giao thông đời mới tích hợp AI để nhận diện biển số, tự động phân tích hành vi vi phạm như không đội mũ bảo hiểm, đi ngược chiều, vượt đèn đỏ, đi chệch làn. Các nhà sản xuất cũng có thể tùy biến hệ thống nhận dạng vi phạm theo các kịch bản giao thông phù hợp với nơi được lắp đặt.
Dữ liệu từ một camera giao thông tự động phân tích biển số, tốc độ, màu xe, loại xe, thậm chí logo một số hãng xe.
Tuy nhiên, camera cũ vẫn có thể tận dụng khi kết hợp cùng hệ thống máy chủ, AI ANPR nhờ phân tích, xử lý hình ảnh thứ cấp từ camera. Để tăng độ chính xác, camera tại các điểm giao cắt có thể được kết nối với hệ thống tín hiệu đèn nhằm đồng bộ dữ liệu giúp phát hiện chính xác xe vi phạm.
Với các hệ thống vẫn sử dụng loại camera cũ, độ phân giải không cao, có thể ảnh hưởng đến khả năng nhận dạng vi phạm. Ví dụ, các camera này sẽ khó quét được biển số, không nhận dạng được tốc độ khi trời tối.
Camera phạt nguội và camera bắn tốc độ
Đây là hai thuật ngữ phổ biến khi nói về camera giám sát giao thông. Thực tế, hầu hết camera giao thông lắp đặt mới hiện nay có khả năng phân tích, phát hiện nhiều tình huống vi phạm luật lệ giao thông. Người dùng có bị phạt nguội do đi sai hay không phụ thuộc vào việc sử dụng dữ liệu của cơ quan quản lý.
Các loại camera giao thông từ Hikvision, Dahua... có thể tự động nhận diện các loại vi phạm phổ biến trong thành phố gồm vượt đèn đỏ, đi sai làn, đi ngược chiều, không đội mũ bảo hiểm... Đây là một phần trong hệ thống giao thông thông minh được triển khai trong tương lai.
Dữ liệu từ một camera ghi lại tốc độ xe, loại xe, phát hiện không đội mũ bảo hiểm.
Trong khi đó, camera bắn tốc độ thường đòi hỏi thông số kỹ thuật cao hơn. Loại camera gắn trong thành phố thường nhận diện tốc độ tối đa dưới 80 km/h, trong khi những loại cũ không thể dùng để bắn tốc độ. Tại các đường cao tốc, thiết bị được sử dụng là loại cao cấp, có radar tích hợp, ITC, đèn LED trợ sáng để bắt được tốc độ tối đa khoảng 300 km/h.
Hoài Anh
