Ngày 3/12, Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo Khoa học với chủ đề "Văn nghệ sĩ Thành phố Hồ Chí Minh phát huy tính sáng tạo trong việc thực hiện Kết luận số 84-KL/TW ngày 21/6/2024 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW của Bộ Chính trị khóa X về tiếp tục xây dựng phát triển văn học, nghệ thuật trong thời kỳ mới".
Tại hội thảo, các văn nghệ sĩ, chuyên gia đến từ Hội Văn học, nghệ thuật của Thành phố đã thảo luận về hoạt động văn học, nghệ thuật trong cơ chế mới, tính sáng tạo của mỹ thuật trong xây dựng và phát triển văn học nghệ thuật của thành phố trong thời kỳ mới; phát huy sáng tạo bản sắc kiến trúc Việt Nam,…
Bà Dương Cẩm Thuý, Chủ tịch Hội Điện ảnh, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Thành phố Hồ Chí Minh, phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Thu Hương – TTXVN
Ở góc độ lý luận phê bình, Tiến sĩ Hà Thanh Vân, Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Văn hóa Nghệ thuật Việt Nam (COPAC) cho biết, lâu nay công tác lý luận và phê bình văn học nghệ thuật thường được nhìn nhận với màu sắc học thuật, hàn lâm. Tuy nhiên, người làm phê bình hiện nay phải đối mặt với sự cạnh tranh từ 3 loại hình phê bình mới: Phê bình mạng xã hội, phê bình báo chí và phê bình mang tính tự quảng bá của chính văn nghệ sĩ đối với tác phẩm của mình. Tiến sĩ Hà Thanh Vân cho rằng, sự xuất hiện của các hình thức phê bình mới giúp đời sống phê bình trở nên phong phú, đa dạng, nhưng cũng kéo theo nhiều nguy cơ như thiếu hụt tri thức chuyên môn, khó kiểm soát trong môi trường mạng xã hội.
Tiến sĩ Hà Thanh Vân cũng đề xuất, Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật cần xây dựng đề án thành lập Bảo tàng Văn học, Nghệ thuật Thành phố Hồ Chí Minh nhằm tôn vinh các nhà văn và văn nghệ sĩ trong mọi lĩnh vực; đồng thời cung cấp nguồn tư liệu cho người làm lý luận, phê bình nghiên cứu, lưu giữ. Đây cũng là hình thức ghi nhận xứng tầm ở một Thành phố "hàng đầu về thành tựu văn học nghệ thuật của cả nước".
Theo Ts Vân, Hội cần chủ động tạo dựng một diễn đàn phê bình chính thống trên mạng xã hội, thay vì để mạng xã hội lấn át tiếng nói chuyên môn. Hội cần mở rộng hợp tác với báo chí, đài phát thanh, truyền hình để xây dựng các chuyên mục như "Văn học, nghệ thuật và phê bình", "Sách hôm nay"…; đồng thời tổ chức thêm các tọa đàm, hội thảo chuyên sâu nhằm tăng chiều sâu cho hoạt động lý luận, phê bình.
GS.TS Nguyễn Xuân Tiên, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh, phát biểu ý kiến tại hội thảo. Ảnh: Thu Hương – TTXVN
Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Tiên, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, việc phát huy tính sáng tạo trong xây dựng và phát triển văn học nghệ thuật thời kỳ mới ở lĩnh vực mỹ thuật Thành phố là nhiệm vụ trọng tâm và xuyên suốt. Mục tiêu là tạo ra nhiều sản phẩm có giá trị tư tưởng và nghệ thuật cao, đáp ứng nhu cầu thụ hưởng văn hóa của nhân dân, góp phần phát triển bền vững đất nước. Điều này đòi hỏi sự nỗ lực đồng bộ của các cấp chính quyền, hội, ngành và đội ngũ văn nghệ sĩ nhằm tạo ra nền văn học nghệ thuật vừa mang đậm bản sắc dân tộc, vừa hiện đại và hội nhập quốc tế.
Để hiện thực hóa điều đó, theo Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Tiên, các Hội cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ; khai thác hiệu quả thành tựu của khoa học, công nghệ số, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) để đổi mới phương thức sáng tác, phổ biến tác phẩm và tiếp cận công chúng; tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, phát huy "sức mạnh mềm" của văn học, nghệ thuật, góp phần quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam ra thế giới, củng cố bản sắc văn hóa dân tộc trong kỷ nguyên hội nhập.
Bà Hồng Kim Ngọc, Trưởng phòng Văn hóa, Nghệ thuật, Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Thu Hương – TTXVN
Bà Hồng Kim Ngọc, Trưởng phòng Văn hóa, Nghệ thuật, Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh bày tỏ mong muốn, các văn nghệ sĩ Thành phố tiếp tục sáng tác, tạo ra nhiều tác phẩm chất lượng, lan tỏa đến cộng đồng. Thời gian tới, Ban sẽ tiếp tục tham mưu, phối hợp và hỗ trợ tối đa trong khả năng, phạm vi của mình. Về cơ chế, chính sách, Ban sẽ báo cáo các cơ quan nhà nước để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động sáng tạo; đề nghị tổng hợp khó khăn, vướng mắc hiện tại của các Hội để xem xét, tháo gỡ kịp thời.
