5 vụ trộm tranh rúng động thế giới

Những ngày qua, thế giới rúng động trước tin một băng cướp táo tợn đột nhập bảo tàng Louvre hôm 19/10, "khoắng" loạt báu vật ước tính khoảng 100 triệu USD giữa ban ngày. Chỉ trong bảy phút, toán cướp lấy đi tám hiện vật, bao gồm nhiều trang sức và vương miện của hoàng gia Pháp. Cơ quan chức năng đang tiếp tục điều tra. Ảnh: AFP

Dịp này, chuyên trang ArtNews điểm lại những vụ trộm tác phẩm nghệ thuật lớn nhất lịch sử. Phần lớn thuộc về các vụ cướp tranh nổi tiếng tại nhiều quốc gia, trừ vụ số năm là vụ đánh cắp 124 cổ vật từ Bảo tàng Khảo cổ quốc gia ở Mexico năm 1985.

Đứng đầu danh sách là vụ đột nhập bảo tàng Isabella Steawart Gardner tại Boston (Mỹ), diễn ra vào 1h24 phút ngày 18/3/1990. Hai tên trộm giả dạng thành cảnh sát, khống chế đội ngũ bảo vệ. Sau 81 phút, chúng cuỗm đi 13 bức tranh với tổng trị giá khoảng 500 triệu USD, theo ước tính của FBI năm 2021.

Từ trái qua là ba hiện vật nổi bật nhất, gồm các bức The Concert (1664) - một trong 34 tác phẩm của danh họa Vermeer được công chúng biết đến, Christ in the Storm on the Sea of Galilee (1633) của Rembrandt và Three Mounted Jockeys (ra đời trong khoảng năm 1885 - 1888) của Edgar Degas. Ảnh: Isabella Steawart Gardner

Các khung tranh để trống sau vụ cướp cách đây 35 năm. Ảnh: Isabella Steawart Gardner

Hiện vụ án chưa có lời giải đáp dù FBI tuyên bố xác định danh tính những kẻ tình nghi. Năm 2015, cơ quan điều tra công bố hai cái tên George Reissfelder và Leonard DiMuzio. Cả hai có gương mặt giống bản phác họa nghi phạm nhưng đều chết năm 1991.

Xếp thứ hai là vụ trộm đã thay đổi số phận kiệt tác Mona Lisa của danh họa Italy Leonardo da Vinci. Năm 1911, Vincenzo Peruggia - thợ sửa chữa trong bảo tàng Louvre - lén mang bức tranh ra ngoài sau khi qua đêm tại đây. Ảnh: Louvre

Theo ArtNews, thời điểm ấy, vụ trộm gây chấn động dư luận quốc tế khiến việc tẩu tán tác phẩm trở nên khó khăn. Vì vậy, Peruggia giấu bức chân dung dưới sàn nhà ở Paris suốt 28 tháng trước khi cố gắng bán cho một tay buôn từ Florence. Không lâu sau, sự việc bại lộ và ông bị kết án bảy tháng tù.

Chân dung kẻ trộm Vincenzo Peruggia. Ảnh: Virgil Films

Về động cơ phạm tội, khi ấy Vincenzo Peruggia tin bản thân đang giúp di sản hồi hương, cho rằng vua Napoleon I của Pháp đã chiếm đoạt bức tranh. Theo nhà sử học Noah Charney - tác giả quyển The Thefts of the Mona Lisa: The Complete Story of the World’s Most Famous Artwork,Peruggia hiểu lầm quân đội của Napoleon cướp tác phẩm trong Chiến dịch Italy (1796-1797).

Theo ArtNews, Leonardo da Vinci bắt đầu vẽ bức chân dung tại Italy năm 1503, sau đó hoàn thành tại Pháp. Sau khi ông qua đời năm 1519, vua Francis I mua lại tác phẩm. Ảnh: C2RMF

Trước khi vụ trộm xảy ra, bức chân dung gần như vô danh ngoài giới hội họa. Hơn 300 năm sau khi tranh ra đời, các nhà phê bình mới công nhận đây là kiệt tác hội họa Phục Hưng, nhưng chỉ có bộ phận nhỏ giới tri thức Pháp đón nhận đánh giá đó. Ngày nay, Mona Lisa được xem là tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng nhất thế giới.

Năm 2010, bảo tàng Musée d' Art Moderne de la Ville tại Paris đối mặt một vụ trộm tinh vi đến mức được ví như do Arsène Lupin - tên trộm hư cấu nổi tiếng của văn học Pháp - thực hiện. Thủ phạm là Vjeran Tomic - người Pháp, hiện 57 tuổi - có biệt danh là Người Nhện. Anh lấy trộm năm bức tranh, bao gồm La Pastorale (1905) của họa sĩ Henri Matisse. Ảnh: tomjmac

Những bức còn lại gồm Still Life with Candlestick (Fernand Léger, 1922), Dove with Green Peas (Picasso, 1912), Olive Tree near Estaque (George Braque, 1906) và Woman with a Fan (Amedeo Modigliani, 1919). Tất cả chưa được tìm thấy.

Theo New Yorker, Tomic mất sáu đêm hoàn thành vụ trộm. Anh bắt đầu bằng việc lén bôi acid tẩy sơn lên khung cửa sổ phòng trưng bày nhằm làm lộ vị trí các ốc vít để dễ tháo rời. Sau khi hoàn tất, anh dùng đất sét cùng màu với khung cửa để trám lại. Ngày 20/5/2010, Tomic trở lại để gỡ khung cửa, cắt khóa trên song sắt, khéo léo tránh các cảm biến chuyển động để tiếp cận tranh.

Sáng 27/10/1985, ít nhất năm tên trộm đột nhập vào bảo tàng Marmottan, Paris, gây ra một vụ náo loạn. Sau khi mua vé vào cổng như khách tham quan, chúng dùng súng khống chế lính canh, du khách rồi tẩu thoát cùng chín bức tranh. Trong ảnh là kiệt tác Impression, Sunrise (1872) của danh họa Claude Monet - một trong những tác phẩm bị đánh cắp.

Chúng lấy tổng cộng năm tranh vẽ của Monet, còn lại là các sáng tác của Renoirs, Berthe Morisot và Naruse. Năm 1990, cảnh sát tìm thấy toàn bộ hiện vật tại một biệt thự trên đảo Corsica (Pháp), bắt giữ bảy người liên quan.

Năm 1994, người Na Uy chấn động khi kiệt tác Tiếng Thét của danh họa Edvard Munch biến mất khỏi Bảo tàng Quốc gia ở thủ đô Olso, trùng dịp Lễ khai mạc Olympic mùa đông đang diễn ra. Nhóm tội phạm lẻn vào khu trưng bày, giật đứt dây treo tranh trên tường. Trước khi rời đi, chúng để lại giấy ghi chú: "Nghìn lần cảm ơn sự kém cỏi của hệ thống an ninh".

Cuộc tìm kiếm kéo dài gần hai năm, trong khi chính phủ từ chối khoản tiền chuộc một triệu USD do nghi ngờ tính xác thực của một lời đề nghị. Cuối cùng, cảnh sát thu hồi tác phẩm tại một khách sạn nằm ở phía bắc Olso. Năm 1996, bốn người đàn ông bị kết án vì liên quan vụ trộm.