Tháng 4 năm ngoái (2019), Thị trưởng Bill de Blasio của New York đã công bố kế hoạch đưa ra dự luật cấm xây dựng các tòa nhà mới hoàn toàn bằng kính.
Mục đích là nhằm giảm 30% lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính trên toàn thành phố, các sáng kiến khác bao gồm sử dụng năng lượng sạch để cung cấp năng lượng cho các hoạt động của thành phố, tái chế chất hữu cơ bắt buộc và giảm mua nhựa sử dụng một lần và thịt đã qua chế biến. Thông báo được đưa ra sau khi hội đồng thành phố thông qua Đạo luật Vận động Khí hậu, một phản ứng sâu rộng, kịp thời đối với Thỏa thuận Khí hậu Paris bao gồm yêu cầu mái xanh trên các công trình xây dựng mới và giảm phát thải trên các tòa nhà hiện có.
Quyết định của De Blasio bắt nguồn từ sự kém hiệu quả về năng lượng vốn có của các mặt tiền bằng kính. Các tòa nhà bằng kính được so sánh với các “nhà kính” khổng lồ và do đó yêu cầu lượng máy lạnh rất lớn để làm mát. Với việc Cơ quan Năng lượng Quốc tế ước tính rằng 40% lượng khí thải CO2 toàn cầu đến từ các tòa nhà và điều hòa không khí chiếm 14% tổng năng lượng sử dụng, việc giảm những con số này có thể có những tác động vô cùng lớn lao.
Nhưng điều gì sẽ thay thế các tòa nhà chọc trời bằng kính vốn đang rất phổ biến ở thành phố này? Để bắt đầu, ít có khả năng các tòa nhà chọc trời bằng kính sẽ bị “cấm”. Ngay sau thông báo gây sửng sốt của De Blasio, Giám đốc Văn phòng Bền vững của Thị trưởng, Mark Chambers, đã làm rõ dự luật này rằng các tòa nhà mới vẫn có thể sử dụng kính để xây dựng tuy nhiên dự luật này của De Blasio sẽ đặt ra các yêu cầu nghiêm ngặt hơn đối với việc sử dụng kính để đảm bảo hiệu quả năng lượng và lượng khí thải thấp. Các cấu trúc kính hiện tại đã sử dụng nhiều phương pháp khác nhau để đạt được những mục đích này, từ kính ba lớp, đến hệ thống sưởi và làm mát công nghệ cao, kết hợp điều khiển năng lượng mặt trời tĩnh, di động hoặc thậm chí đáp ứng, cải thiện hiệu suất tổng thể của tòa nhà.
Mặc dù đã làm rõ điều này, việc hạn chế sử dụng tường bằng kính vẫn có thể là một hướng đi đáng mong đợi. Tờ báo ArchDaily đã đề cập đến việc sử dụng gỗ khối lượng lớn làm vật liệu xây dựng nhà cao tầng bền vững hơn trong nhiều trường hợp và dự luật của De Blasio, bất kể hình thức nào cuối cùng, có thể là cơ hội tốt để xúc tác sự phát triển của các tòa nhà chọc trời, nhường chỗ cho các vật liệu chiếm ưu thế khác. Lợi ích của việc xây dựng bằng gỗ là rất nhiều, với lượng khí thải trong vòng đời của các công trình xây dựng bằng gỗ thấp hơn 74% so với phát thải của các công trình xây dựng bằng thép. Là vật liệu tự nhiên, có thể tái tạo, gỗ không chỉ làm giảm lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính mà còn lưu trữ carbon thông qua một quá trình gọi là hấp thụ carbon. Nó cũng có thể chống cháy thông qua sự kết hợp của các đặc tính tự nhiên của gỗ nặng và quy trình chống cháy. Gỗ cũng không nhất thiết yếu hơn các vật liệu truyền thống như thép hoặc bê tông – ví dụ như gỗ nhiều lớp (CLT), mang lại độ bền kết cấu tương tự như bê tông cốt thép, nhưng là vật liệu có tính linh hoạt cao và do đó thậm chí ít có khả năng bị gãy hơn. Một mét khối CLT cũng nhẹ hơn sáu lần so với một mét khối bê tông, nhưng có cùng mức độ chống chịu. Với dự luật sắp tới của De Blasio áp đặt những hạn chế thậm chí nặng hơn đối với các công trình xây dựng bằng kính, các kiến trúc sư và nhà phát triển nên cân nhắc hướng tới các vật liệu xây dựng thay thế như gỗ.
Một lựa chọn khác cho các nhà thiết kế hy vọng loại bỏ kiểu xây dựng bằng kính nhưng vẫn duy trì được nhiều ánh sáng tự nhiên là bê tông trong suốt, còn được gọi là bê tông truyền sáng. Được sản xuất bằng cách thêm các sợi quang học vào hỗn hợp bê tông, bê tông trong suốt cho phép ánh sáng tự nhiên tiếp tục lọc vào tòa nhà ngay cả khi không có bất kỳ tấm kính nào. Sự kết hợp của việc giảm bớt cửa sổ kính và tường bê tông trong suốt sẽ làm giảm nhu cầu làm mát bằng cách hạn chế hiệu ứng nhà kính và giảm nhu cầu chiếu sáng bằng cách cho phép một số ánh sáng tự nhiên. Tuy nhiên, những người đang cân nhắc xây dựng bằng bê tông trong suốt nên nhớ rằng lượng khí thải carbon và sử dụng năng lượng trong sản xuất bê tông cao hơn nhiều so với gỗ và chỉ thấp hơn về danh nghĩa so với thép.
Những thay đổi quan trọng đang được thực hiện trong cách các tòa nhà được thiết kế và xây dựng ở New York, cho dù các nhà phát triển và kiến trúc sư có tham gia hay không nhưng với tình trạng khẩn cấp về khí hậu vẫn là một vấn đề cấp bách hơn bao giờ hết, các nhà thiết kế không chỉ nên bị ép buộc thực hiện các biện pháp bền vững mà còn phải nắm lấy trách nhiệm của họ đối với vấn đề quan trọng này. Thay thế ưu thế của tường rèm bằng vật liệu thay thế và thân thiện với môi trường hơn là một cách tốt để bắt đầu dự luật; Đồng thời đó cũng là “chất xúc tác” để các phương pháp xây dựng ở New York có thể thay đổi theo hướng tốt hơn.
Biên dịch | Đàm Thủy (Nguồn: Archdaily)
XEM THÊM:
- Justin Davidson: Các tòa nhà kính đã kiến tạo hay phá hủy đô thị?
- Vật liệu làm mát tự nhiên nào giúp ngôi nhà không “phát hỏa” ?
- Vật liệu tái chế và những ứng dụng trong kiến trúc
