10 năm chung sống, anh Hùng và chị Thắm vẫn chưa một lần có được khoản tiết kiệm đủ lớn. Dù cả hai có công việc ổn định với tổng thu nhập 30 triệu đồng mỗi tháng – con số mà nhiều gia đình trẻ ao ước – nhưng trong sổ tiết kiệm, số dư hiếm khi vượt quá 100 triệu.
Thoạt nhìn, cuộc sống của vợ chồng này khá đủ đầy: một căn hộ 2 phòng ngủ, hai đứa con ngoan ngoãn, công việc văn phòng nhàn nhã. Thế nhưng, đằng sau bức tranh tưởng chừng “an cư lạc nghiệp” ấy là một thực tế khiến không ít người giật mình: thu nhập bao nhiêu, chi tiêu hết bấy nhiêu, thậm chí nhiều lúc phải vay mượn xoay xở khi có biến cố bất ngờ.
Anh Hùng làm nhân viên kỹ thuật cho một công ty thiết bị điện tử, chị Thắm là kế toán tại một doanh nghiệp tư nhân. Ngày cưới, cả hai từng bàn tính kế hoạch tài chính rõ ràng, đặt mục tiêu sau 5 năm sẽ có ít nhất vài trăm triệu để đầu tư. Nhưng rồi, những khoản chi nhỏ dần biến thành thói quen, cộng lại thành con số lớn.
Ảnh minh họa
Trong bản thống kê chi tiêu trung bình mỗi tháng của gia đình, mọi thứ hiện lên rõ ràng:
| Tiền ăn uống, chợ búa | 8 | Bao gồm ăn ở nhà và ăn ngoài |
| Học phí, tiền học thêm của 2 con | 5 | Học chính lớp năng khiếu |
| Nhà ở (trả góp điện nước, internet) | 6 | Khoản cố định |
| Đi lại, xăng xe, bảo dưỡng | 2 | Phát sinh thêm định kỳ |
| Mua sắm quần áo, mỹ phẩm | 2,5 | Chủ yếu của chị Thắm |
| Giải trí, ăn hàng, cà phê bạn bè | 3 | Cả hai vợ chồng |
| Quà biếu nội ngoại, hiếu hỉ | 2 | Tháng nào cũng có |
| Sức khỏe, thuốc men | 1,5 | Khi con ốm lại tăng thêm |
| Tổng | 30, | Gần như hết sạch thu nhập |
Cái vòng xoáy "kiếm được bao nhiêu – tiêu hết bấy nhiêu" khiến gia đình Hùng – Thắm liên tục rơi vào cảnh trống rỗng về tài chính. Một lần con trai ốm phải nhập viện, họ loay hoay vay mượn khắp nơi mới đủ 20 triệu viện phí. Tình huống ấy để lại trong anh Hùng nỗi ám ảnh: đi làm vất vả bao năm, có nhà, có xe, nhưng trong tay không có nổi một khoản dự phòng.
Bạn bè cùng lứa với họ đã có của ăn của để, người mua thêm đất, kẻ sắm được ô tô mới, còn vợ chồng Hùng – Thắm vẫn loay hoay với con số tiết kiệm dậm chân tại chỗ. Họ không ít lần bàn nhau cắt giảm chi tiêu, nhưng chỉ được một thời gian ngắn rồi đâu lại vào đấy.
Sau 10 năm, giấc mơ về một khoản tiền tích lũy an toàn vẫn xa vời. Câu hỏi “làm thế nào để tiết kiệm?” vẫn treo lơ lửng trong ngôi nhà nhỏ của họ, như một lời nhắc nhở rằng: không phải cứ có thu nhập cao là sẽ giàu, mà chính thói quen chi tiêu mới quyết định túi tiền của mỗi gia đình.
Nguyên nhân khiến nhiều gia đình như Hùng và Thắm không thể tiết kiệm không phải vì thu nhập quá thấp, mà nằm ở thói quen chi tiêu thiếu kỷ luật. Thu nhập 30 triệu một tháng là con số đủ để tích lũy, nhưng họ không có nguyên tắc rõ ràng. Nếu không thay đổi, 10 năm nữa họ vẫn sẽ dậm chân tại chỗ.
Ảnh minh họa
Một số giải pháp
- Áp dụng nguyên tắc 50/30/20
50% thu nhập (15 triệu) cho nhu cầu thiết yếu: ăn uống, nhà ở, học phí.
30% (9 triệu) cho mong muốn cá nhân: giải trí, mua sắm, du lịch.
20% (6 triệu) dành cho tiết kiệm và đầu tư, coi như “chi phí bắt buộc” chứ không phải phần dư.
- Lập quỹ dự phòng ít nhất 3–6 tháng chi tiêu
Gia đình cần có khoản dự phòng khoảng 90–180 triệu để phòng rủi ro y tế, thất nghiệp. Chỉ khi có nền tảng an toàn, họ mới tránh được cảnh vay mượn.
- Hạn chế thói quen mua sắm theo cảm xúc
Mỗi khi định chi cho món đồ không cấp thiết, hãy lùi lại 24 giờ để suy nghĩ. Thống kê cho thấy 70% chi tiêu “vượt trần” đến từ sự bốc đồng trong mua sắm.
- Tách riêng tài khoản tiết kiệm
Ngay khi nhận lương, vợ chồng nên chuyển 20% vào tài khoản riêng, không được phép rút ra, coi đó như một hóa đơn bắt buộc phải trả cho chính mình.
Nếu áp dụng nghiêm túc, chỉ trong 3 năm, vợ chồng Hùng – Thắm hoàn toàn có thể tích lũy được từ 200 đến 300 triệu đồng – một con số đủ để họ yên tâm hơn về tương lai.
