Gần đây, thông tin về gần 600 nhãn sữa bị làm giả và tung ra thị trường đã khiến không ít người tiêu dùng hoang mang. Từ sữa công thức dành cho trẻ nhỏ đến sữa bột cho người lớn, rất nhiều sản phẩm được làm giả tinh vi, khó phân biệt nếu chỉ nhìn bao bì bên ngoài. Trong bối cảnh này, việc nhận biết sữa thật - giả ngay tại nhà là kỹ năng mà bất kỳ ai cũng nên "bỏ túi".
Dưới đây là 5 mẹo thử sữa thật - giả đơn giản tại nhà, dễ thực hiện và quan trọng là không cần dụng cụ đặc biệt. Dù không thể đảm bảo độ chính xác 100%, nhưng đây vẫn là những cách kiểm tra nhanh giúp bạn sớm nhận diện sữa kém chất lượng - tránh "tiền mất tật mang" khi thị trường sữa giả đang tràn lan.
Giữa “ma trận” sữa giả, đừng để bị vỏ hộp đánh lừa: Hướng dẫn cách kiểm tra nhanh và chọn mua sữa an toàn
1. Thử với nước nguội - cách đơn giản nhất để kiểm tra độ tan
Cách làm: Lấy một muỗng sữa bột, cho vào cốc nước nguội và không khuấy.
Kết quả:
- Sữa thật: Bột thường nổi lơ lửng, từ từ hút nước và chìm dần. Tan từ từ.
- Sữa giả: Có thể tan ngay lập tức (do pha thêm chất hòa tan) hoặc vón cục, không tan đều, có hiện tượng lắng cặn.
Mẹo thử sữa với nước nguội giúp kiểm tra độ "trơ" của bột sữa - dấu hiệu cho thấy có thể đã bị pha trộn hóa chất lạ. Tuy nhiên cách này không phải lúc nào cũng chính xác, vì một số loại sữa bột thật, đặc biệt là sữa công thức cao cấp, có thể được xử lý để hòa tan nhanh hơn (nhờ công nghệ sấy phun hoặc bổ sung chất nhũ hóa như lecithin). Những loại sữa này có thể tan nhanh trong nước nguội, dẫn đến nhầm lẫn với sữa giả.
2. Thử bằng lửa - phát hiện sữa kém chất lượng
Cách làm: Đặt một ít sữa bột lên thìa kim loại, hơ nhẹ trên lửa.
Kết quả:
- Sữa thật: Bắt đầu cháy từ từ, mùi thơm ngậy như cháy đường, chuyển màu nâu nhạt.
- Sữa giả: Khét lẹt, có khói đen, có thể nổi bọt hoặc cháy bùng, mùi giống nhựa cháy - dấu hiệu của hóa chất công nghiệp.
Không khuyến khích dùng cách này thường xuyên, nhưng đây vẫn được xem là "cách test" khá hiệu quả nếu bạn nghi ngờ chất lượng sữa.
Cần lưu ý, sữa giả được làm tinh vi có thể được pha trộn để bắt chước phản ứng cháy của sữa thật, làm giảm hiệu quả của phương pháp. Ngoài ra, việc đánh giá mùi (thơm ngậy hay khét) và màu sắc (nâu nhạt hay đen) mang tính chủ quan, có thể khác nhau giữa từng người thử.
3. Quan sát mùi và màu bột
- Sữa thật: Có màu trắng ngà hoặc hơi vàng nhạt, mùi thơm dịu nhẹ đặc trưng.
- Sữa giả: Màu sắc có thể quá trắng hoặc xỉn, mùi hắc, hôi nhẹ hoặc không thơm.
Một số loại sữa giả được làm rất tinh vi, có thể thêm chất tạo màu (như titan dioxide để làm trắng) hoặc chất tạo mùi để bắt chước sữa thật, khiến phương pháp này không hiệu quả. Nếu sữa giả được pha trộn với một phần sữa thật, màu sắc và mùi có thể tương tự sữa thật, làm khó phân biệt.
4. Hòa tan với nước ấm - kiểm tra độ mịn
Gần 600 loại sữa bị làm giả: "Kẻ giết người" thầm lặng, đặc biệt với trẻ nhỏ và người giàĐọc ngay
Cách làm: Pha sữa như bình thường với nước ấm ~50°C.
Kết quả:
- Sữa thật: Tan đều, mịn, không sủi bọt bất thường, không vón.
- Sữa giả: Vón cục, lắng cặn, nổi bột hoặc bọt dày bất thường, có cảm giác nhớt khi khuấy.
Lưu ý, sữa thật nếu bảo quản không tốt (hút ẩm, vón cục trước khi pha) cũng có thể không tan đều, dễ gây hiểu nhầm. Ngoài ra, nếu không khuấy đều hoặc nước không đúng nhiệt độ (~50°C), kết quả có thể không chính xác. Ví dụ, nước quá nóng (>70°C) có thể làm protein trong sữa thật bị vón, dẫn đến nhầm lẫn với sữa giả.
5. Thử đông lạnh - kiểm tra khả năng tách lớp
Cách làm: Pha sữa như bình thường, cho vào khay đá hoặc hũ nhỏ, để trong ngăn đá vài tiếng.
- Sữa thật: Đông đặc đồng nhất, không tách nước, có kết cấu như kem sữa.
- Sữa giả: Tách nước rõ rệt, đông không đều, có lớp lắng.
Lưu ý, nhiệt độ nước pha ban đầu (nếu quá nóng hoặc quá lạnh) có thể ảnh hưởng đến cấu trúc dung dịch, làm thay đổi kết quả.
Những điều cần chú ý khi mua sữa
- Nên mua sữa tại hệ thống lớn, có hóa đơn và kiểm tra mã vạch, mã QR, hạn sử dụng kỹ trước khi mua.
- Với sữa nhập khẩu, tem phụ tiếng Việt cần đầy đủ, không mờ, không bong tróc.
- Nếu phát hiện dấu hiệu bất thường, ngưng sử dụng ngay và liên hệ nơi bán/nhà phân phối chính hãng.
Trong bối cảnh sữa giả đang len lỏi vào các cửa hàng nhỏ lẻ, việc tự trang bị kiến thức để kiểm tra chất lượng tại nhà là điều vô cùng cần thiết!
Tổng hợp
