Trước khi qua đời, Jordan McKibban, 37 tuổi, tận hưởng cuộc sống bình yên, chuẩn bị những bữa ăn từ cá hồi hun khói và ớt tự trồng, chia sẻ với mẹ về kế hoạch lập gia đình. Hồi cuối tháng 3/2022, anh về nhà sau giờ làm việc tại công ty phân phối thực phẩm hữu cơ, pha một thìa bột kratom với nước chanh rồi tử vong.
"Con trai tôi yêu đời và thích làm việc ngoài trời. Con thậm chí không dùng ibuprofen để chữa viêm khớp tay vì quan tâm đến sức khỏe", bà Pam Mauldin, mẹ McKibban, chia sẻ hôm 10/8. Tuy nhiên, kết quả khám nghiệm tử thi tháng 4/2022 cho thấy anh tử vong do hợp chất mitragynine trong kratom.
Kratom có nguồn gốc từ cây ở Đông Nam Á, ở liều thấp tạo kích thích, liều cao gây an thần. Các chuyên gia cảnh báo chất này có tác dụng như thuốc phiện, gây nghiện và dẫn đến phản ứng cai nghiện cũng như quá liều. Mặc dù Cục Quản lý Thực phẩm Dược phẩm Mỹ (FDA) xác định việc tiếp thị kratom như thuốc hoặc thực phẩm bổ sung là bất hợp pháp, sản phẩm này vẫn được bán rộng rãi trực tuyến, trong cửa hàng, thậm chí tại trạm xăng dưới dạng bột, kẹo dẻo và đồ uống tăng lực.
Tiến sĩ Michael Greco, bác sĩ cấp cứu tại Florida, cho biết các triệu chứng khi sử dụng kratom trải dài từ kích động mạnh, loạn thần, đổ mồ hôi, chóng mặt, huyết áp và nhịp tim cao đến buồn ngủ, mất ý thức. Từ 2011 đến 2017, các trung tâm kiểm soát chất độc tại Mỹ ghi nhận hơn 1.800 cuộc gọi liên quan kratom và con số này tiếp tục gia tăng.
Bà Mauldin khẳng định con trai tin rằng không thể quá liều kratom và sẽ nôn nếu dùng quá mức. Những gói sản phẩm anh để lại không có hướng dẫn hay cảnh báo nào. Bà hiện theo đuổi vụ kiện, cho rằng kratom gây tử vong nhiều hơn hàng chục lần so với các sản phẩm "tự nhiên" khác nhưng không bị thu hồi.
Ngoài mitragynine, một dẫn xuất cực mạnh và có tính gây nghiện cao là 7-hydroxymitragynine (7-OH) đã xuất hiện trên thị trường. FDA vừa khuyến nghị xếp 7-OH vào danh mục chất cấm vì "có thể mạnh hơn morphine".
Kratom được nghiền thành dạng bột và đóng vào viên con nhộng. Ảnh: AP
Trường hợp tương tự xảy ra với Johnny Loring, 27 tuổi, ở Ohio. Anh sử dụng kratom để giảm lo âu và thấy sản phẩm giúp tỉnh táo, giao tiếp tốt hơn. Khi lên cơn động kinh, nguyên nhân không được liên kết với kratom. Vài tuần sau, Loring tử vong trong một chuyến đi săn nấm. Kết quả xét nghiệm độc chất cho thấy nồng độ mitragynine kết hợp với thuốc giảm đau gabapentin trong cơ thể có thể gây chết người.
Jennifer Young, mẹ Loring, tìm thấy khoảng 20 gói kratom quanh phòng con trai. Bà cho biết mức độ gây nghiện của chất này khiến bà "choáng ngợp và buồn nôn". Sau cái chết của con, bà rơi vào trầm cảm, một người con khác phải nhập viện vì hoảng loạn.
"Nhà chúng tôi giờ im ắng quá. Khoảng trống Johnny để lại quá lớn", bà Young chia sẻ.
Tiến sĩ Robert Levy, Đại học Minnesota, cảnh báo các bậc phụ huynh cần nói rõ với con em rằng "hoàn toàn tự nhiên" hay "có nguồn gốc thực vật" không đồng nghĩa với an toàn. "Asen cũng có nguồn gốc từ thực vật", ông nhấn mạnh.
Câu chuyện của McKibban và Loring là lời cảnh báo về nguy cơ tử vong từ những sản phẩm được gắn mác "thuần tự nhiên" nhưng tiềm ẩn tác động tương tự ma túy. Chuyên gia kêu gọi tăng cường quản lý, giám sát thành phần sản phẩm và đẩy mạnh truyền thông để người tiêu dùng hiểu rõ rủi ro trước khi sử dụng.
Thục Linh (Theo NY Post)
