Ô nhiễm không khí có nguy cơ gây ung thư không? Đây là cách phòng ngừa

Không khí Hà Nội ô nhiễm thuộc Top 10 thế giới 

Chiều 9/12, mặc dù thời tiết hửng nắng nhưng các toà cao ốc tại Hà Nội vẫn mờ ảo trong không khí mù mịt.

Theo số liệu từ trang IQAir.com, vào 14h cùng ngày, chỉ số AQI của Hà Nội ở mức 174, nằm trong Top 10 thành phố ô nhiễm nhất thế giới. Chất lượng không khí xấu nhất thế giới là tại Kolkata (Ấn Độ). Bụi mịn PM2.5 tăng cao ở nhiều nơi đặc biệt là khu vực nội thành.

Còn theo hệ thống quan trắc của Trung tâm Quan trắc môi trường miền Bắc (Cục Môi trường - Bộ Nông nghiệp và Môi trường), chỉ số AQI của Hà Nội ở mức cao nhất, chất lượng không khí ở mức rất xấu.

Ảnh minh họa.

Ô nhiễm không khí có nguy cơ gây ung thư?

Trao đổi với VnExpress, TS.BS Trần Hải Bình - Phó trưởng Khoa Ung bướu, BVĐK Tâm Anh Hà Nội cho biết, Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC), ô nhiễm không khí là tác nhân gây ung thư nhóm một trên người.

Yếu tố nguy cơ chính gây ung thư khi không khí ô nhiễm là các hạt bụi mịn có kích thước dưới 2,5 micromet (PM 2.5), nhỏ hơn khoảng 30 lần so với đường kính sợi tóc người. Bụi mịn PM 2.5 trong không khí xâm nhập phổi gây ung thư theo các cơ chế tương tự khói thuốc lá thụ động, tác động lên cơ thể như sau:

Thúc đẩy viêm và oxy hóa: Nhiều chất trong bụi mịn PM2.5 có thể kích hoạt tế bào miễn dịch, giải phóng các chất trung gian gây viêm, các gốc oxy hóa hoạt động mạnh (Reactive Oxygen Species - ROS).

Gây đột biến DNA: Viêm và oxy hóa dẫn đến các đột biến, làm đứt gãy chuỗi DNA, có thể tạo ra nhiều -gene ung thư như EGFR, KRAS, HER2..., sinh ra tế bào bệnh.

Ức chế quá trình tự loại bỏ ung thư của cơ thể: Bụi mịn PM 2.5 có thể ức chế khả năng tự sửa chữa DNA của tế bào, cho phép DNA đột biến tồn tại. Chúng cũng làm suy yếu tế bào T sát thủ (cytotoxic CD8+ T) và tế bào NK (Natural Killer), vốn có chức năng giám sát miễn dịch, tiêu diệt tế bào ung thư ngay khi mới hình thành.

Thúc đẩy khối u tăng trưởng và di căn: Bụi mịn có khả năng làm rối loạn các đường truyền tín hiệu trong tế bào và cơ thể gây tăng sinh mất kiểm soát, tạo ra khối u xâm lấn, di căn.

Ngoài ung thư phổi, ô nhiễm không khí còn làm tăng nguy cơ mắc và tử vong do ung thư bàng quang, vú, thận, não, gan, dạ dày, đại trực tràng, bệnh bạch cầu và u lympho.

Ảnh minh họa.

Cách phòng ngừa ung thư do ô nhiễm không khí

Để phòng ngừa bệnh, bạn nên theo dõi chất lượng không khí thông qua bản tin dự báo thời tiết hoặc các hệ thống quan trắc chất lượng không khí. 

Trong những ngày chất lượng không khí thấp, nồng độ bụi mịn PM 2.5 cao, bạn không nên ra ngoài tập thể dục, đóng kín cửa nếu có thể. Khi làm việc ngoài trời, bạn nên đeo khẩu trang có tiêu chuẩn N95, KN95 hoặc FFP2 giúp lọc bớt bụi mịn, giảm nguy cơ phơi nhiễm và ung thư.

Sử dụng điều hòa có chức năng lọc không khí, máy lọc không khí, máy hút mùi khi nấu ăn để làm giảm nồng độ bụi mịn trong nhà. 

Không đốt nến, hương, hút thuốc lá vì làm tăng phơi nhiễm thêm với bụi mịn trong nhà.