Hơn hai tuần sau ca phẫu thuật ghép thận từ người đàn ông chết não tại Bệnh viện Đa khoa Quảng Ninh, mỗi ngày chị Trang đều nói chuyện với quả thận quả mình: "Cảm ơn vì đã đến, đã làm việc rất chăm chỉ để duy trì sự sống".
Những ngày nằm viện, nhìn từng chỉ số sự sống dần ổn định, Trang biết ơn ân nhân - người ra đi đã hiến tạng, để lại cho chị món quà vô giá. Chị chia sẻ trong ngày ra viện 9/6: "Thận của anh đang làm việc thật chăm chỉ, em không còn thấy mình chiến đấu một mình nữa. Bên trong em, có một phần cơ thể của anh đang cùng em sống tiếp". Người phụ nữ gọi ngày 23/5 là ngày sinh nhật thứ hai của mình.
Sau phẫu thuật ghép thận, Trang miêu tả "cơ thể như vừa trải qua một trận chiến sinh tử". Ba ngày đầu sau mổ là khoảng thời gian khó khăn nhất, máy móc chằng chịt trên cơ thể khiến chị không thể nhúc nhích, thuốc giảm đau vô hiệu, mọi hoạt động đều nhờ đến sự hỗ trợ của điều dưỡng và người thân. Ngày thứ tư, khi được cầm lại điện thoại, việc đầu tiên chị làm là tìm hiểu về người hiến tạng cho chị.
"Tôi khóc khi biết ngày hôm đó vợ anh quỳ gối tiễn biệt tạng chồng, tôi tự nhủ phải sống thật tốt với trái tim tràn đầy biết ơn", chị nói.
Người phụ nữ được chăm sóc sau phẫu thuật ghép thận. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Trang được chẩn đoán protein niệu cao và cretin tăng cao khi đang mang thai. Sau sinh, chị suy thận độ 2B, nhanh chóng tiến triển lên độ 5, mức độ nặng, thận chỉ lọc được 5%, phải điều trị thuốc duy trì tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, Hà Nội từ tháng 9/2024. Chi phí điều trị tốn kém cộng tâm lý mệt mỏi, cơ thể gầy yếu, suy kiệt khi tuổi còn rất trẻ khiến chị nhiều lần nghĩ đến cái chết, lo sợ trở thành gánh nặng cho gia đình.
Tháng 12/2024, chị đăng ký ghép thận từ người hiến chết não. Tuy nhiên niềm hy vọng mong manh bởi chị biết rằng sẽ phải chờ đợi ghép trong thời gian dài, phụ thuộc vào nguồn tạng hiếm hoi. Nhiều tháng trôi qua, người phụ nữ kiên trì dùng thuốc. Suy thận gây huyết áp cao, khó thở và suy giảm sức khỏe, cơ thể chị yếu ớt, không có năng lượng, nằm thở cũng thấy mỏi. Nhiều đêm mất ngủ, gặp ác mộng, thi thoảng cơn co rút khiến chị giật mình đau đớn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tinh thần.
"Tôi lo sợ mình chết thì con sẽ như thế nào. Làm mẹ nên nỗi sợ chết càng lớn", chị bộc bạch, sau đó học cách tích cực và lạc quan chiến đấu, nuôi dưỡng tâm hồn, cố gắng làm nhiều việc để giúp đỡ mọi người trong mọi hoàn cảnh, quan niệm "mỗi ngày làm một người cười vì mình cũng là tạo ra phước".
Trưa 23/5, chị Trang nhận được cuộc điện thoại bác sĩ báo đến ngay Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh vì có nguồn hiến tạng là một người chết não. Cảm giác hồi hộp xen lo lắng, nhưng hơn hết là hy vọng. Khoảnh khắc bác sĩ thông báo: "Em là một trong hai người phù hợp được nhận thận từ người hiến", chị "như chạm tay vào phép màu của đời mình".
Rạng sáng hôm sau, chị Trang bước vào phòng mổ, bác sĩ tiêm thuốc mê, khi tỉnh dậy chị nhận ra mình nằm trong phòng hậu phẫu, được thông báo ca ghép thành công. "Cảm giác nghẹn ngào, hạnh phúc khó tả, biết ơn xen lẫn thương cảm", chị kể.
Bệnh nhân khỏe mạnh sau ghép thận. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Quả thận được người đàn ông 37 tuổi, chết não sau cơn xuất huyết não, hiến, cùng với tim, phổi, gan, hai giác mạc. Ngoài thận ghép cho hai bệnh nhân bị suy thận giai đoạn cuối, tim và gan được vận chuyển về Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, phổi được điều phối về Bệnh viện Phổi Trung ương, một giác mạc được gửi về Bệnh viện Trung ương Huế, giác mạc còn lại về Bệnh viện Mắt Trung ương.
Các chuyên gia nhìn nhận ghép tạng là kỹ thuật khó, đặt ra nhiều sức ép. Đầu tiên, cần lựa chọn bệnh nhân có các chỉ số sinh hóa thích hợp với tạng và gần người hiến nhất trong danh sách chờ. Khi đã có bệnh nhân, cần huy động lượng lớn nhân sự y tế tham gia chuẩn bị nhưng vẫn đảm bảo hoạt động của bệnh viện.
Tại Việt Nam, số lượng ca chờ ghép cao, danh sách những người chờ ghép tạng vẫn còn rất dài và mỗi ngày vẫn có rất nhiều người qua đời vì không có tạng để ghép. Thời gian qua, các chi hội vận động hiến mô, bộ phận cơ thể người được thành lập ở nhiều bệnh viện, giúp tăng đáng kể số người hiến tạng chết não. Nhân viên bệnh viện được tập huấn kiến thức, nhận diện người chết não tiềm năng; chẩn đoán và hồi sức bệnh nhân khi chết não để đảm bảo chất lượng tạng tốt góp phần ghép thành công; thuyết phục gia đình đồng ý, thực hiện lấy mô tạng.
Bộ Y tế đang đề xuất cho phép người dưới 18 tuổi được hiến mô, bộ phận cơ thể của mình sau khi chết, song phải có sự đồng ý bằng văn bản của người đại diện hợp pháp.
Thúy Quỳnh
