Khi thời tiết ngày càng nắng nóng và tia cực tím (UV) gia tăng, nhiều người có thói quen chống nắng kỹ lưỡng để bảo vệ làn da. Tuy nhiên, một trường hợp đau lòng gần đây khiến không ít người giật mình: Một cô gái 26 tuổi bị chẩn đoán loãng xương vì "bảo vệ da toàn diện" trong thời gian dài, dẫn đến thiếu vitamin D nghiêm trọng.
Chống nắng quá mức gây mất vitamin D – yếu tố thiết yếu cho xương chắc khỏe
Vitamin D là vi chất tan trong chất béo, đóng vai trò quan trọng giúp cơ thể hấp thụ canxi từ thực phẩm. Nếu thiếu vitamin D, dù bổ sung đủ canxi, xương vẫn không được củng cố, lâu dài dẫn đến loãng xương.
Theo Health, điểm đặc biệt của vitamin D là phần lớn không đến từ thực phẩm (chỉ chiếm khoảng 10–20%), mà được cơ thể tổng hợp khi da tiếp xúc trực tiếp với tia UVB trong ánh nắng mặt trời. Khi sử dụng kem chống nắng, mặc quần áo dài tay, đội mũ kín hay tắm nắng qua cửa kính, quá trình tổng hợp này bị gián đoạn.
Chỉ cần phơi nắng 10–30 phút mỗi ngày (vào thời điểm tia UV không quá mạnh), cơ thể đã có thể sản xuất đủ vitamin D. Việc tránh nắng hoàn toàn sẽ làm giảm nghiêm trọng lượng vitamin D nội sinh.
Thiếu hụt vitamin D: Tình trạng phổ biến và âm thầm
Tình trạng thiếu vitamin D khá phổ biến, nhất là ở trẻ em và người cao tuổi. Tỷ lệ thiếu hoặc không đủ vitamin D ở trẻ từ 0–18 tuổi có thể lên tới hơn 50%.
Lượng khuyến cáo hàng ngày:
- Người bình thường (dưới 65 tuổi): 400 IU (10 microgam).
- Người từ 65 tuổi trở lên: 600 IU (15 microgam).
- Người có nguy cơ thiếu vitamin D cao: Có thể cần 1.500–2.000 IU/ngày (dưới sự chỉ dẫn của bác sĩ).
Đơn vị IU (International Unit) có thể được quy đổi: 1 microgam = 40 IU.
Quá liều vitamin D: Hiểm họa ngầm nếu dùng sai cách
Dù vitamin D cần thiết, việc bổ sung quá liều trong thời gian dài có thể gây hại. Trường hợp điển hình từng xảy ra với một phụ nữ 34 tuổi uống từ 4.000 đến 20.000 IU vitamin D mỗi ngày trong 5 năm liền đã dẫn đến tăng canxi huyết – một tình trạng nguy hiểm.
Vitamin D là vitamin tan trong chất béo nên dễ tích tụ trong cơ thể. Quá liều có thể gây khát nước, tiểu nhiều, nôn, sỏi thận và canxi hóa thận. Lượng vitamin D tối đa được khuyến cáo hàng ngày là 2.000 IU (50 microgam).
Bổ sung vitamin D đúng cách
Phơi nắng hợp lý: Phơi chân tay trần dưới ánh nắng từ 15–30 phút mỗi ngày là cách hiệu quả và tiết kiệm nhất. Tránh dùng kem chống nắng hoặc tắm nắng qua cửa kính trong thời gian này. Hạn chế ra ngoài vào khung giờ nắng gắt để tránh nguy cơ cháy da.
Ăn uống giàu vitamin D: Một số thực phẩm có thể hỗ trợ như cá biển sâu (cá hồi, cá mòi), lòng đỏ trứng, sữa tăng cường vitamin D…
Bổ sung hợp lý bằng viên uống: Nếu bạn làm việc văn phòng, ít ra ngoài trời hoặc sinh sống ở vùng thiếu ánh nắng, có thể bổ sung 400 IU/ngày. Người có nguy cơ cao cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng liều cao hơn.
Chống nắng là cần thiết, nhưng bảo vệ da quá mức lại có thể vô tình gây hại cho sức khỏe xương. Hãy duy trì lối sống cân bằng: Phơi nắng hợp lý, ăn uống khoa học và bổ sung đúng cách để vừa bảo vệ làn da, vừa giữ gìn hệ xương chắc khỏe.
(Ảnh minh họa: Internet)
(Nguồn: China News)
