Đó là kết quả từ nghiên cứu quốc tế sâu rộng công bố trên tạp chí Cell ngày 7-5 và mới được đăng tải trên tờ South China Morning Post.
Nghiên cứu được dẫn dắt bởi ĐH Edinburgh (Anh) với sự tham gia của 20 viện nghiên cứu từ Mỹ, châu Âu và châu Á, trong đó có các nhà khoa học Trung Quốc.
Nhóm chuyên gia đã phân tích 167 bộ gien của virus corona từ dơi, tập trung vào nhóm sarbecovirus (họ virus liên quan chặt chẽ đến SARS-CoV-1 và SARS-CoV-2), từng gây ra đại dịch SARS năm 2002 và COVID-19 vào năm 2019.

Nghiên cứu quốc tế vừa được công bố cho rằng virus corona gây đại dịch COVID-19 không phải bắt nguồn từ phòng thí nghiệm ở Vũ Hán – Trung Quốc. Ảnh: South China Morning Post
Nghiên cứu chỉ ra rằng SARS-CoV-2 có khả năng xuất hiện lần đầu tại một khu vực cách Vũ Hán gần 3.000 km, tức ngoài khả năng di chuyển tự nhiên của dơi. Điều này cho thấy sự lan truyền virus nhiều khả năng liên quan đến các hoạt động của con người, chẳng hạn như từ việc buôn bán động vật hoang dã.
Tác giả chính nghiên cứu Jonathan Pekar cho biết virus tiền thân của SARS-CoV-2 đã xuất hiện ở miền Tây Trung Quốc hoặc miền Bắc Lào từ 5-7 năm trước khi COVID-19 được ghi nhận ở Vũ Hán vào cuối năm 2019.
Loại quả "rẻ bèo" nhưng tốt ngang thuốc bổ thượng hạng: Có thể làm sạch phổi, thời điểm có Covid-19 càng nên ăn
Còn SARS-CoV-1 đã xuất hiện tại Tứ Xuyên, Quý Châu và Vân Nam - Trung Quốc trước khi dịch bùng phát tại Quảng Đông năm 2002.
Giáo sư Michael Worobey, đồng tác giả từ Trường ĐH Arizona (Mỹ), cho biết thêm các virus liên quan SARS từng được phát hiện ở loài cầy hương và chó gấu mèo tại miền Nam Trung Quốc – cách xa nơi sinh sống của dơi mang virus gốc.
Điều này ủng hộ giả thuyết virus được lan truyền qua mạng lưới buôn bán động vật, thay vì do di cư tự nhiên.
Các nhà nghiên cứu cho rằng quá trình tái tổ hợp RNA ở dơi khiến việc truy ngược nguồn gốc virus trở nên khó khăn. Tuy nhiên, bằng cách chia nhỏ và phân tích các đoạn gien, họ đã xác định được tổ tiên chung gần nhất (MRCA) của SARS-CoV-2 có từ năm 2017.
Kết quả nghiên cứu phản bác mạnh mẽ tuyên bố gần đây của Nhà Trắng khi cho rằng "rò rỉ phòng thí nghiệm Trung Quốc" là "nguồn gốc thực sự" của COVID-19.
Đáp lại, Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc ngày 23-4 cũng kêu gọi mở rộng điều tra nguồn gốc virus tại Mỹ.
Hiện chợ hải sản Hoa Nam ở Vũ Hán, nơi từng bị nghi làm bùng phát dịch đã bị đóng cửa và thay thế bằng chợ bán kính mắt.