Hôm 20/1, các nhà nghiên cứu tại Đại học Southern Cross đã phát hiện hàu Sydney có thể là chìa khóa quan trọng để giải quyết cuộc khủng hoảng kháng kháng sinh toàn cầu.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), kháng kháng sinh hoặc vi khuẩn kháng thuốc được coi là một trong những gánh nặng bệnh tật toàn cầu. Tình trạng này xảy ra khi vi khuẩn tiến hóa mạnh hơn kháng sinh, thường do lạm dụng và sử dụng sai. Nhiễm trùng do "siêu vi khuẩn" rất khó điều trị, gây ra hơn 1 triệu ca tử vong mỗi năm trên toàn thế giới kể từ năm 1990. Một nghiên cứu năm 2024 dự đoán nhiễm trùng kháng kháng sinh có thể gây ra hơn 39 triệu ca tử vong vào năm 2050 nếu không có biện pháp can thiệp.
Thông thường, vi khuẩn trốn tránh kháng sinh và hệ miễn dịch bằng cách hình thành các cụm gọi là màng sinh học, bao bọc chúng trong một lớp nhầy. Các nhà nghiên cứu phát hiện, protein huyết tương hàu giúp ngăn chặn sự hình thành màng sinh học, đồng thời xâm nhập được các màng sinh học sẵn có, cho phép kháng sinh nhắm mục tiêu hiệu quả vào vi khuẩn. Trong các thử nghiệm, protein hàu giúp tăng 32 lần hiệu quả kháng sinh chống lại một loạt mầm bệnh đường hô hấp nguy hiểm.
Kết quả đặc biệt hứa hẹn đối với vi khuẩn Staphylococcus aureus (tụ cầu vàng) và vi khuẩn Pseudomonas aeruginosa. Staphylococcus aureus là nguyên nhân chính gây nhiễm trùng da và máu kháng thuốc, Pseudomonas aeruginosa gây ra mối đe dọa đáng kể cho bệnh nhân suy giảm miễn dịch bị xơ nang.
Điều quan trọng, protein huyết tương hàu không gây độc cho tế bào người khỏe mạnh. Như vậy, theo các nhà khoa học, một ngày nào đó, chúng có thể được sử dụng để phát triển các sản phẩm tự nhiên điều trị nhiễm khuẩn. Tuy nhiên, họ cảnh báo rằng cần nghiên cứu thêm trên động vật và người.
Một đĩa hàu đá sống của Sydney. Ảnh: Pexel
Khi phát triển thuốc mới, các nhà khoa học thường tìm đến thiên nhiên để lấy cảm hứng, tập trung vào các sinh vật có cơ chế phòng vệ tự nhiên chống lại nhiễm trùng. Trên thực tế, hơn 90% kháng sinh ngày nay đến từ các nguồn tự nhiên.
"Hàu liên tục lọc vi khuẩn từ nước, vì vậy, chúng là nguồn tài nguyên tốt để tìm kiếm kháng sinh mới, tiềm năng", Kirsten Benkendorff, đồng tác giả nghiên cứu kiêm nhà khoa học biển tại Đại học Southern Cross, cho biết.
Trong một nghiên cứu trước đó, nhóm đã phát hiện, protein trong huyết tương (tức là máu hàu) có hiệu quả trong việc tiêu diệt Streptococcus pneumoniae và Streptococcus pyogenes, vi khuẩn gây viêm phổi và viêm họng.
Theo tiến sĩ Benkendorff, việc ăn hàu cũng có thể giúp giảm lượng vi khuẩn đường hô hấp. Hàu chứa kẽm, Axit béo không bão hòa đa và vitamin giúp tăng cường hệ miễn dịch.
Loài nhuyễn thể nhớt và vỏ của chúng từ lâu đã là một yếu tố chủ chốt trong y học cổ truyền, dùng trị bách bệnh, từ các viêm nhiễm, mất ngủ đến huyết áp cao, tim đập nhanh. Dù không có bằng chứng khoa học cho thấy hàu làm tăng ham muốn tình dục, chúng vẫn được coi là một loại thuốc "tráng dương" tự nhiên.
Thục Linh (Theo NY Post)
